|
Lược
sử Gio xứ Chnh Ta B Rịa
LỊCH SỬ HNH THNH V PHT TRIỂN
Ngược dng thời gian, khng ai biết r gio xứ được thnh lập từ
khi no, nhưng theo ti liệu của Hội Thừa Sai Paris th từ 1747 đ
c 140 người Cng gio tại B Rịa. Trước năm 1861, Họ đạo c khoảng
400 gio dn, sống tản mc trong lng Phước Lễ. Trong thời gian ny,
B Rịa chưa c linh mục trực tiếp coi sc. Sau biến cố đốt ngục
Phước Dinh (8.1.1862), nơi đy trở thnh họ đạo chnh trong địa hạt
Phước Tuy v lun c linh mục phụ trch.
Ngi nh thờ đầu tin của Họ đạo nm bn cạnh bờ Sng Dinh. Năm
1865, Cha Errard đến nhậm sở B Rịa. Ngi đ dời nh xứ về địa điểm
hiện nay v dựng một nh nguyện nhỏ dng knh Đức Mẹ. Ngy thường,
cc gio hữu đọc kinh dng lễ tại đy, cn Cha nhật th cộng đon
vẫn quy tụ về nh thờ cũ.
Trong thời gian ở B Rịa, Cha Errard đ xy huyệt mộ chn cất 288
vị tử đạo bị thiu sống trong biến cố đốt ngục Phước Dinh, ngay trn
chnh nền ngục thất. Cũng tại đy, Ngi xy một ngi nh nguyện vẫn
được gọi l Nh Thờ Mồ. Nh nguyện được Cha Gabriel Long trng tu
năm 1930.
Năm 1874, khi trở lại B Rịa lần thứ hai sau su năm lm Cha sở
Bin Ha, Cha Errard cng với Cha Phụ t Boutier tiến hnh việc xy
nh thờ mới. Sau một thời gian chuẩn bị, lễ đặt vin đ đầu tin
được tổ chức vo ngy lễ Đức Mẹ Dng Mnh vo đền thnh, 21.11.1877.
Đến thng 10.1878, cộng đon đ c thể tạm dng lễ trong nh thờ mới.
Ngy 14.5.1879, Đức Cha Colombert cng với Đức Cha Pontvianne (Gim
mục Gio Huế) cử hnh lễ lm php trọng thể thnh đường B Rịa dng
knh hai Thnh Tng đồ Giacb v Philipph, lưu giữ kỷ niệm địa
danh truyền gio Cap Saint-Jacques trực thuộc địa hạt B Rịa-Vũng
Tu.
Đặc biệt, Gio xứ B Rịa l sinh qun của ba vị Gim mục: Đức Cha
Giacb Nguyễn Ngọc Quang, nguyn Gim mục Gio phận Cần Thơ; Đức
Cha Giacb Nguyễn Văn Mầu, nguyn Gim mục Gio phận Vĩnh Long v
Đức cha Tma Nguyễn Văn Trm, Gim mục tin khởi Gio phận B Rịa.
Ngy 05.12.2005, Đức Hồng y Crescenzio Sepe, Tổng trưởng Bộ Phc
m Ha Cc Dn Tộc đ chủ tọa Thnh Lễ cng bố Tng Hiến thnh lập
Gio phận B Rịa v đặt nh thờ Gio xứ B Rịa lm Nh thờ Chnh To
Gio phận.
Ngi nh thờ hơn trăm tuổi ny d trước đy đ được trng tu, nới
rộng nhiều lần vẫn khng thể đp ứng được nhu cầu hiện tại. Cần phải
c một ngi thnh đường ph hợp hơn.
Ngy 15.8.2007, Đức Cha Tma, Gim mục Gio phận B Rịa đ cử
hnh Thnh Lễ đặt vin đ đầu tin xy dựng Nh thờ Chnh To mới v
ngy 10.04.2010, Ngi đ cng Hội Đồng Gim Mục Việt Nam, long trọng
cử hnh lễ Cung Hiến Nh Thờ dng knh Đức Mẹ với Tước hiệu Mẹ Thin
Cha.
CƠ SỞ VẬT CHẤT & SINH HOẠT CỦA GIO XỨ
Cơ sở: cng với việc xy dựng nh thờ chnh to mới, tất cả cc
cơ sở của gio xứ cũng đang tuần tự được xy dựng.
Cc hội đon
- Hội Mi Khi: do Cha J.B Errard thnh lập 1878, v vẫn duy tr
hoạt động, đến nay số hội vin hoạt động l 150 người.
- Đon Phan Sinh tại thế: hiện c 2 huynh đệ đon đang hoạt động
trong gio xứ.
- Hội Legio Mariae: thnh lập từ 1993, hiện c 8 nhm hoạt động, với
120 hội vin.
- Huynh đon gio dn Đaminh: thnh lập từ 2005, hiện nay c 100 hội
vin, gồm 35 người khấn trọn, 40 người khấn tạm v 25 người chưa
khấn.
CC LINH MỤC QUẢN XỨ
Cha Hiển: 1861-1863
Cha Tr v cha Fontaine: 1863-1865
Cha Ambalbert: 1865-1866
Cha Jules J.B Errard: 1866-1869
Cha Henri Marie Kerlan: 1869-1874
Cha Joseph Chedal: 1874-1875
Cha Boutier: 1875-1876
Cha J.B Errard: 1876-1887
Cha Gagnon: 1887-1890
Cha Martin:1890 -1893
Cha Lon Lambert: 1893-1895
Cha Martin: 1895-1897
Cha Favier: 1897-1912
Cha Bongain: 1912-1917
Cha Gioan B. Nguyễn B Tng: 1917-1926
Cha Gabriel Nguyễn Thanh Long: 1926-1933
Cha Phaol Đon Quang Đạt: 1933-1949
Cha Phaol Chnh: 1949-1950
Cha Phr Nguyễn Thnh Thng: 1950-1956
Cha Phaol Hồ Phước Lnh: 1956-1962
Cha Phr Nguyễn Đắc Cầu: 1962-1991
Cha Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn: 1991-2001
Cha Giuse Phạm Văn L: 2003 đến nay.
Nguồn :
Website GP B Rịa
................................
Lược sử Nh
thờ Chnh to B Rịa
Với vị thế địa l vừa l cửa ng hướng ra biển Đng, lại vừa nằm
trn trục vương lộ giữa kinh đ v vng đất mới phương Nam, B Rịa
l nơi thuận lợi để cc vị thừa sai lập cứ điểm truyền gio, đồng
thời cũng l nơi dừng chn của một số tn hữu miền Bắc miền Trung
trn đường Nam tiến. Lịch sử truyền gio Bồ Đo Nha cho biết năm
1550, cha Gaspar da Cruz dng Đaminh đ đến tận vng B Rịa. Vo năm
1747, gio điểm B Rịa c 140 tn hữu, do cc cha Dng Tn phụ trch.
Năm 1837, triều đnh lập phủ Phước Tuy, B Rịa trở thnh trung
tm hnh chnh, từ đ, cộng đon tn hữu B Rịa đổi tn thnh Họ
Phước Dinh, hoặc gọi tắt l Họ Dinh, cng tn với ngọn ni v dng
sng chảy ngang qua khu vực đặt dinh quan tri phủ. Lc đ, họ Đất Đỏ
c khoảng 1.100 gio dn, trong khi Phước Dinh chỉ c hơn 400 tn
hữu. Tuy nhin, vo cuối thời bch hại dưới triều vua Minh Mạng, cc
tn hữu lại tập trung về B Rịa, một địa bn dn cư đang trn đ
pht triển, v năm 1862 c thể được xem l thời điểm phục hưng cộng
đon B Rịa, như vừa hồi sinh với sức sống vươn mạnh từ chnh ci
chết hy tế ton thiu của 288 vị tử đạo trong vụ đốt ngục Phước Lễ
đm 07-01-1862.
Phước Dinh từ đy trở thnh Họ Đạo chnh trong địa hạt Phước Tuy,
lun c cc linh mục thường xuyn coi sc.
Ngi nh thờ đầu tin của Họ Đạo được dựng ln bn cạnh bờ sng
Dinh, gần chợ cũ, trong khu vực cc cng sở hnh chnh quận lỵ Phước
Tuy. Vo năm 1865, Cha Errard đến nhậm sở B Rịa. Cha xy huyệt mộ
chn cất cc vị tử đạo ngay trn chnh nền ngục thất trước đy v
dựng một ngi nh nguyện cho đến nay vẫn được gọi l Nh Thờ Mồ.
Cha cũng dời nh cha sở về địa điểm hiện nay v dựng một nh nguyện
nhỏ dng knh Đức Mẹ. Ngy thường, cc gio hữu đọc kinh dng lễ tại
đy, cn Cha nhật th cộng đon lại qui tụ về nh thờ cũ.
Năm 1874, khi trở lại B Rịa lần thứ hai sau su năm lm cha sở
Bin Ho, cha Errard cng với cha phụ t Boutier tiến hnh việc xy
nh thờ mới. Sau một thời gian chuẩn bị, lễ đặt vin đ đầu tin
được tổ chức vo ngy lễ Đức Mẹ dng mnh vo Đền thnh 21-11-1877.
Gio dn rất nhiệt thnh dng cng gp của, hằng ngy mỗi gia đnh
đều c người lun phin đến gp sức vo việc chung. Đến thng 10 năm
1878, cộng đon đ c thể dng lễ tạm trong nh thờ mới.
Ngy 14-05-1879, Đức Cha Colombert cng với Đức Cha Pontvianne cử
hnh lễ lm php trọng thể thnh đường B Rịa dng knh hai thnh
Tng đồ Giacb v Philipph, lưu giữ kỷ niệm địa danh truyền gio
Cap Saint-Jacques trực thuộc địa hạt B Rịa-Vũng Tu.
Nh thờ B Rịa được xy dựng theo kiểu dng roman, với vật liệu
đơn sơ, trang tr tao nh nhưng được thiết kế vững chắc v tiện lợi,
ph hợp với điều kiện kh hậu của vng ven biển. Ba quả chung được
đưa về Nh thờ trong thời gian cha Cagnon lm chnh sở (1887-1890).
Ngi thnh đường suốt hơn thế kỷ đ nn như mi gia đnh ấm cng
thn thương đn nhận bao thế hệ tn hữu B Rịa, được sinh ra v lớn
ln trong vng tay yu thương của Thin Cha v của cả cộng đon.
Ngi thnh đường đ nhiều lần được tu sửa, nới rộng, nhưng vo thời
điểm năm 2005, khi Gio phận mới B Rịa được thiết lập, ngi nh thờ
hơn trăm năm tuổi thực sự đ trở thnh qu nhỏ b trước vc dng cứ
ngy thm tăng trưởng của Họ đạo, nay đ thnh Gio xứ Chnh to
trong trang sử mới vừa được mở ra.
Trn trang sử mới
Từng bước pht triển hướng về tương lai, nhưng gio phận trẻ B
Rịa vẫn thức mnh đang kế thừa cả một gia sản qu gi của tiền
nhn. Ngy 15-08-2007, Đức Gim mục tin khởi Tma Nguyễn Văn Trm
đặt vin đ đầu tin xy dựng Nh thờ Chnh to mới.
Kiến trc thnh đường hiện đại hơn nhưng vẫn muốn giữ lại nt
dng thn thương của ngi nh thờ cũ đầy ắp kỷ niệm. Ni đ Đức Mẹ
Lộ Đức xy từ năm 1952 cũng được giữ lại nguyn vẹn như dấu tch của
một thời đ qua.
Trong tầm nhn ton cảnh Thị x B Rịa, Nh thờ Chnh to gio
phận nổi bật hẳn với hai ngọn thp cao 45 mt trong mu đ hoa cương
trang trọng, mang hnh ảnh khng thể nhầm lẫn của ngi thnh đường
cng gio giữa bối cảnh kiến trc đa dạng của một vng dn cư đng
đc. Toạ lạc trn địa bn trung tm của địa hạt B Rịa-Vũng Tu,
ngi đền thờ vươn cao vừa để chứng tỏ tấm lng của cc tn hữu muốn
dnh cho Thin Cha những g tốt đẹp nhất, vừa nn như dấu chỉ hiệp
nhất của cả cộng đon gio phận. Từ trn ngọn thp, su quả chung
với đường knh từ 60 cm đến 114 cm từ nay sẽ ngn vang tiếng gọi qui
tụ đon dn Cha.
Vừa khi bước qua cổng sn tiền đnh, đến trước tượng đi Đức
Maria Mẹ Thin Cha, Bổn mạng Gio phận v l Tước hiệu của Nh Thờ
Chnh Ta, người tn hữu như đ cảm nhận được ngay lời mời gọi nng
tm hồn ln cao hướng về Thin Cha tnh yu, qua Mẹ để đến với Cha
v nhờ Mẹ để đn nhận trn đầy n phc.
Ton bộ sn nền v tường nh thờ đều được ốp đ hoa cương, tạo
nn ấn tượng vững bền của Gio Hội, dấu chỉ hữu hnh cho cng trnh
ngn đời m Cha Kit muốn xy dựng trn nền đ Phr. Ấn tượng đ
như thm r nt hơn với hnh ảnh hai Thnh Tng Đồ trụ cột của Gio
Hội đặt ngay trước cửa chnh diện thnh đường, nhắc nhở mỗi người
vo ra lun thức mnh phải nhiệt thnh xy dựng v lm tăng trưởng
Gio Hội Cha Kit.
Bn trong ngi nh cầu nguyện, khu vực Cung thnh được thiết kế
theo dạng thức hnh trn lin cấp, tạo nn nghĩa của tnh hiệp
thng trọn vẹn giữa đon Dn Thin Cha được qui tụ để lm nn ngi
Đền Thờ của Cha Thnh Thần v cng nhau cử hnh hy tế Con Chin
Thin Cha. Bn tiệc Thnh Thể lm bằng cẩm thạch trắng với kch
thước 4 mt di v 1 mt 20 rộng đặt tại vị tr trung tm, mặt trước
l bức ph điu khắc hoạ lại khung cảnh bữa tiệc thiết lập B tch
tnh yu, mặt sau l nơi nim ấn thnh tch của ba vị chứng nhn đức
tin đến từ ba miền đất nước: miền Nam với thnh Matth L Văn Gẫm,
tn hữu thuộc xứ Long Điền, B Rịa, tử đạo ngy 11-05-1847 tại Chợ
Đũi, gio phận Si Gn; miền Trung với thnh Phr Hong Khanh, tử
đạo ngy 12-07-1842 tại H Tĩnh, gio phận Vinh; miền Bắc với thnh
nữ An L Thị Thnh, tử đạo ngy 12-07-1841 tại Phc Nhạc, gio phận
Pht Diệm. Di cốt của ba vị thnh tử đạo được cẩn khảm trong một tấm
ph điu ghi khắc chn dung của 117 hiển thnh tử đạo, kết thnh hy
lễ tnh yu của ton thể Gio Hội Việt Nam tiến dng ln Thin Cha.
Bệ đi Thnh Kinh v Nh Tạm Thnh Thể được đặt hai bn tượng
Cha chịu nạn, trở thnh biểu tượng của hai nguồn mạch Sự Thật v Sự
Sống trn con Đường cứu rỗi l chnh Cha Gisu Kit.
Đặc biệt, trong Nh thờ Chnh to, nh thờ Mẹ của cc thnh đường
trong gio phận, nơi đặt ngai to của Đức Gim mục, nghĩa su xa
của Gio Hội duy nhất, thnh thiện, cng gio v tng truyền được
lm nổi bật qua hnh ảnh mười hai Thnh Tng Đồ rực sng trong cc
khung knh mu bao quanh Cung thnh như đang n cần đn nhận ngai
to v huy hiệu của người kế vị cc Ngi được đặt sau bn thờ, ngay
dưới chn Thnh Gi của Cha Kit, l Thủ lnh tối cao của ton thể
Gio Hội v l Mục Tử nhn lnh lun yu thương hy sinh mạng sống v
đon chin.
Ring những gio dn B Rịa chắc chắn sẽ gặp lại bao kỷ niệm mỗi
khi nhn thấy tượng hai thnh bổn mạng Giacb v Philipph vẫn đứng
tại vị tr quen thuộc hai bn cửa chnh nh thờ, v đặc biệt hơn nữa
l hai to giải tội đ c từ rất lu, nay được phục chế theo đng
hnh dng cũ.
Từ cc khung cửa sổ knh mu đặt dọc suốt hai bn tường nh thờ,
nh sng mặt trời soi r hai mươi mầu nhiệm Mn ci, ho với những
đường nt nghệ thuật của mười bốn chặng đng Thnh Gi, vừa nng cao
tm hồn cc tn hữu trong giờ cầu nguyện, vừa t đậm nt thẩm mỹ cho
khung cảnh thnh thing đang bao trm ton thể cộng đon phụng vụ.
D l một ngi nh đơn sơ b nhỏ hay l một cng trnh đồ sộ nguy
nga, d l nơi tập họp một cộng đon địa phương hay l nơi Chnh to
của gio phận, d trong m thầm thường nhật hay khi toả sng trong
lễ khnh thnh như hm nay, nghĩa ngn đời của từng ngi thnh
đường vẫn mi l dấu chỉ của Mầu Nhiệm, tụ điểm của Hiệp Thng v
khởi điểm của Sứ Vụ Gio Hội. Ring Nh Thờ Chnh To sẽ mi mi l
biểu tượng của tnh hiệp nhất nơi mọi thnh phần Dn Cha. Quả thật,
đy l cng trnh chung của ton Gio phận, l thnh quả chung từ
bao cng sức, v đy cũng sẽ l lời gọi trường kỳ về trch nhiệm
chung để xy dựng Gio phận trn cả hai bnh diện đạo đức tm linh
v cơ sở vật chất.
Ngi nh thờ hữu hnh chỉ thật sự c nghĩa khi cng lc Gio
phận xy dựng được những đền thờ thing ling trong từng tm hồn tn
hữu. Chiếc bn thờ cố định chỉ trọn vẹn c gi trị khi mỗi người trở
thnh chi thể sống động của Đức Kit. Mỗi chiếc ghế sẽ thật sự hữu
dụng khi cộng đon phụng vụ biết cầu nguyện v cử hnh b tch trong
su lắng nội tm. Tiếng chung ngn sẽ thm tc dụng khi mỗi gio
dn c thể ni với Cha v ni về Cha cho mọi người. Cc khung knh
mu sẽ thm rực rỡ khi nh sng Tin Mừng chiếu xuyn qua từng chi
tiết của đời sống nơi mỗi gia đnh cng gio. Ngọn thp nh thờ sẽ
vt cao hơn khi mỗi người con của Gio phận trở thnh dấu chỉ tuyệt
hảo của tnh yu Thin Cha trước mặt mun người.
Giữa lng Gio Hội tại Việt Nam, Gio phận B Rịa đ được khai
sinh v tăng trưởng để Nước Trời ngy thm toả sng. Giữa lng Gio
phận, Nh thờ Chnh to đ được dựng xy để nn tm điểm yu thương
cho Dn Cha ngy thm hợp nhất, lm cứ điểm mục vụ để đon chin
lun mi được sống v sống dồi do, thnh cao điểm tm linh để đon
con Cha ngy thm thnh đức giữa cung lng Gio Hội v Gio phận
thn yu.
GP B Rịa
|
