Gio Phận Bắc Ninh

Nh thờ Gio Xứ Đại Lm

 

Nh thờ Gio xứ Đại Lm
Gio hạt Bắc Giang

 

Địa chỉ : Đại Lm, Tam Dị, Lục Nam, Bắc Giang ( Bản đồ )

Chnh xứ : Linh mục Giuse Tr̀n Đức HUYN (6/2020)
Ph xứ     : Linh mục

Tel

0240-388-4342

E-mail

josanbn@yahoo.com 

Năm thnh lập

 
Bổn mạng  

Số gio dn

2096  (2016)

Giờ lễ

Cha nhật     :

Ngy thường :

Cc nh thờ ln cận :  

Tư liệu :  Lược sử Gio xứ - Hnh ảnh Gio xứ 
                GIO XỨ ĐẠI LM, HƠN NỬA THẾ KỶ SAU
                Videos Sinh hoạt Gx Đại Lm

-  Tin tức sinh hoạt

* Đại Lm: Đại hội Con Đức Mẹ miền Bắc (11/7/2015) - Hnh ảnh
* Hnh ảnh Gio xứ Đại Lm cử hnh thnh lễ Dng Cha trong đền thờ (2/2/2012)
* GIO XỨ ĐẠI LM V GIO XỨ TIN NHA GIAO LƯU

 

Lược sử Gio xứ Đại Lm

LỜI NGỎ

Gio Xứ Đại Lm chưa phải l vng đất: Địa Linh Nhn Kiệt, nhưng chắc chắn nơi đy đ qua bao thời đại l miền qu thanh bnh, v đặc biệt nhiều gia tộc quy tụ về đy ở đều c cảm nghiệm su sắc.

Đy l một miền qu qu người mến khch. Cảm tạ Thin Cha đ ban cho xứ sở, c những đặc th như vậy. Chnh v thế nn đ giữ chn được những người đến đy, tuy ở nhiều miền qu khc nhau như: Nam Định, Thi Bnh, Hưng Yn, Thanh Ha khi đến đy đều an cư lập nghiệp.

Trải qua bao kh khăn thử thch cc cụ đ giữ gn được hạt giống Đức Tin, v đ pht triển khng ngừng sinh hoa kết tri.

Với tm tnh yu mến qu hương v tri n cc bậc tổ tin. Ban bin tập của gio xứ Đại Lm đ thu tập tư liệu v lần đầu viết lược sử của gx Đại Lm. Với tm tnh đơn sơ mong muốn mọi người, yu qu gio xứ hiểu thm cội nguồn của mnh. Nhất l để con chu thm lng mến mộ qu hương tăng cường hiệp nhất để xy dựng gio xứ ngy một thăng tiến. Xứng đng với lng mong đợi của tổ tin.

Chắc chắn lược sử gx Đại Lm thực hiện trong hon cảnh thiếu tư liệu, nn c nhiều thiếu xt knh mong v đn nhận những đng gp xy dựng của qu vị, để việc ti bản được đầy đủ hơn.

Ban Bin Tập Xin Chn Thnh Cảm Ơn

(Cc ng trong Ban Sưu Tầm V Bin Tập)

DẪN NHẬP

Uống nước nhớ nguồn.

Hng năm cứ mỗi dịp những ngy Đại Lễ tới, cc nh thờ trong xứ, đn trưng hoa kết, cờ giăng rợp trời, khng kh nhộn nhịp chuẩn bị mừng lễ, vui tết trung thu. Nhn cc chu b miệng lu l cười ni, chạy nhảy vui tươi, trong bộ đồ đẹp nhất mẹ vận cho b, đi mừng lễ vui tết, m lng cha mẹ, ng b khng vui ly sao được.

Thế l bao nhiu cu hỏi được đặt ra: phong tục lệ lng Gio xứ ny? ngy lễ nọ? nh thờ kia? đạo cng gio pht triển như ngy hm nay? Đại Lm đn nhận Tin Mừng từ bao giờ? Nh thờ cha no xy? Ai lập dựng khai ph đất xứ ny???

Thật khng ai giải đp được chnh xc, kể cả cc cụ tuổi cao trong lng, m số cụ gi tuổi ngoi 80 chỉ cn lại số t, lại bệnh tật suy giảm tr nhớ. Trnh độ văn ha thn qu m chỉ mươi năm nữa thi lớp cc cụ lần lượt về chầu Cha, cn lại lớp con chu biết g về lịch sử qu hương, gio xứ ny. Với nghĩ ấy, trong xứ nảy ra định cần thnh lập một ban sưu tầm tư liệu, bin soạn cuốn lược sử gx Đại Lm. nhằm để người cao tuổi tm thấy đi nt đặc th ngy xưa nơi mnh đang sống. Nhất l đp ứng nhu cầu cho lớp trẻ sẽ r được nguồn gốc sơ khai đến nay, để biết trn trọng yu mến qu hương v c bổn phận giữ gn pht huy, đền đp, tri n cc bậc tiền nhn đ c cng khai ph xy dựng.

Khi bắt tay thực hiện, ban bin tập khng khỏi băn khoăn cn nhắc, đy l một việc kh viết. Phải bắt đầu từ đu khi m sổ sch bị thất lạc hết, bi vở thu tập được lại tản mạn, nhớ đầu qun cuối lại nằm trn mọi kha cạnh.

Để viết thnh một cuốn lược sử (tương đối) chnh xc, ban bin tập đ dựa vo cc điểm sau:

1. Dựa vo nếp sống, phong tục tập qun Gio Xứ .
2. Dựa vo di tch hiện vật cn lại như: nền đnh, cha, cy cối, giếng nước v biểu tượng vật thờ, hnh rồng hạc, chất liệu snh sứ, ch đ cn xt lại.
3. Bằng số liệu của lược sử Gio Phận.
4. Bằng cch thu tập truyền miệng đời ny qua đời kia với cc bi v, ca dao, ht v.

Thời gian chia lm hai giai đoạn.

I. Từ thời sơ khai lập xứ đến năm 1954.
II. Từ biến cố năm 1954 đến nay.

Nhằm gip độc giả xem bi được dễ hiểu.

LƯỢC SỬ GIO XỨ ĐẠI LM.

1. Định Vị Địa L Lng Xứ

Gio xứ Đại Lm xưa thuộc tổng Tam Dị, quận Lục Ngạn. phủ Lạng Thương. Nay nằm giữa trung tm x Tam Dị, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Cch Ta Gim Mục Bắc Ninh 46km về hướng Đng Bắc. Từ TGM Bắc Ninh ln xứ Đại Lm, ngược theo đường 1A tới TP Bắc Giang rẽ phải vo đường 13 cũ nay l quốc lộ 31, tới Thị Trấn Đồi Ng rẽ tri vo trung tm nh xứ 4km. Bn knh khoảng 1km tnh từ trung tm xứ.

Bắc gip Ngn Bảo Đi, đỉnh ngn nước chảy xui bn kia l huyện Hữu Lũng tỉnh Lạng Sơn.
Đng gip x Đng Ph, tnh ngược thời gian từ 1940 thế kỷ trước trở đi l cng hng Tổng.
Ty gip x Bảo Đi v x Bảo Sơn.
Nam gip x Tin Hưng v x Chu Điện huyện Lục Nam tỉnh Bắc Giang ngy nay.

Quy Tụ Tn Hữu Thời Kỳ Phi Thai.

Cc cụ cao nin truyền miệng lại rằng: vo cuối thế kỷ thứ 18 đầu thế kỷ thứ 19, dn trong vng chịu cảnh loạn lạc lin min. No l loạn Tu; loạn giặc Cờ Đen; nạn cướp bc; nạn trộm của; nạn ức hiếp của cc thế lực quan lại địa phương. Nhất l nạn Tu đi trn sang ph lng cướp của; giết phu bắt phụ.

Cn ca v truyền miệng lại. Đ l lng Quản, lng Mi, cch trung tm gx Đại Lm ngy nay khng đầy 1km về hướng Đng, Đng Bắc. Dn của hai lng l dn tứ xứ quy tụ lại sống chung với nhau: l dn ngoi xứ Đng (theo cch gọi thời ấy) như Thi Bnh, Nam Định, Thanh Ha, Phố Hiến Hưng Yn. Nhiều gia đnh đ c đạo từ qu ln cư tr. V hai l do, một l mưu sinh cuộc sống, hai l chạy chốn v triều đnh Huế bch hại truy n đạo Cng Gio. Chạy ln nhập cư vo hai lng lớn đ c bề dy văn ha Nho gio v đạo Phật. Cc di tch nền đnh cha, đền miếu, đến biểu tượng cc loại vật bằng đ, snh sứ, hnh rồng hạc nay vẫn thường gặp.

Như vậy nh sng Đức Tin Cng Gio đến với Đại Lm ở thời điểm ny, số lượng cn qu t, qa nhỏ so với dn sớ tại. C lẽ mọi sinh hoạt tm linh của những người, những gia đnh cng gio ở ngoi xứ Đng, xứ Nam, mang ln xứ Bắc tổng Tam Rỵ ny chỉ m thầm trong lng hoặc kn đo trong cc gia đnh c đạo với nhau m thi. Chưa thấy c nh truyền gio hay một thầy giảng no đến tới khu vực ny giảng đạo. Mọi sinh hoạt tn gio mang tnh cộng đồng đạo chưa gim cng khai hay dựng lập nh nguyện ring, m phải tun thủ lệ lng, hương ước truyền thống sẵn c.

Lập Họ Đạo Thời Sơ Khai.

Sau khi hai lng Quản v lng Mi bị giặc Tu tn ph, th đa phần cc chi họ dạt cụm về Bm, lập trại gần xt với lng Đng Thịnh(xm trong lng) v với lng Vng ở pha ty lng Thanh Gi ngy nay. C để chung sức dễ bề canh phng an ninh chống giữ giặc ph lng. L cc chi họ:

Chi Họ cụ Nguyễn Minh.
Chi cụ Trần Binh đến từ Nam Định.
Chi họ cụ Vệ Uy.
Chi họ cụ Chnh Rạng.
Chi họ cụ Chnh Tiễu.
Chi họ cụ Đaminh Dược.

V bắt đầu nhen nhm lập họ đạo trn đất Trại Bm.

1. Ring chi họ cụ b L Hồ chạy ln lng Tam Dị nay thường gọi l lng Ra, thuộc x Đng Ph.(1)

2. Chi họ cụ l Ba dạt về trại Chi I, trại Chi II nay l Ph Yn I, Ph Yn II x Tam Dị Lục Nam. Cc cụ kể rằng BI ẢNH, tn một bi đất khoảng 2ha nằm ở đầu lng Ph Yn I, xưa bỏ hoang nay đ c người ở. Khi chi họ cụ L Ba, chạy dạt sang trại Chi đ dng lm nơi cất dấu ảnh tượng của cc gia đnh theo đạo Cng Gio, cng với ảnh tượng của nh nguyện trại Bm mới hnh thnh v sổ sch ảnh tượng của Tin Nha đem đến cất dấu ở Bi Ảnh. Mỗi khi c lệnh cấm đạo, truy n người theo đạo của triều đnh nh Nguyễn, m thnh tn BI ẢNH ngy nay thường gọi.

Cn cụ l Ba lin quan đến cất dấu ảnh tượng đ phải ngồi t 9 năm. Con chu của cụ như ng Binh, v con chu sau ny hầu hết theo đạo Cng Gio.(2)

Hnh thnh v pht triển

Tn ph do bo tố v sức mạnh của con người đều c điểm dừng.

Bo tố từ hung dữ đến lắng dịu hiền ha, con người mạnh mẽ, từ tn c dến chn tay rồi đồng cảm.

Cha để ta gặp nhiều kh khăn trong đời sống cũng như Đức Tin ta theo, Cha muốn thanh luyện ta nn cng chnh, trước mặt Cha, nn ta trng cậy nơi Cha quan phng.

Thời kỳ ấy Gio Hội Việt Nam bị bch hại lin tục qua 3 đời vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức. Với cc lần bch hại ở nhiều nơi: Nam Định thời Trịnh Cương 1706-1729, Trịnh Giang 1729-1740. Gio Phận Ty đng Ngoi (H Nội) 1737, tại Gio Phận Đng (Hải Phng) 1778, Gio Phận Bắc (Bắc Ninh) 1862 v cũng chỉ khi hiệp ước triều đnh Huế k với Php năm 1862 (3). Cc nh truyền gio mới được tự do giảng đạo, dn được tự do thờ phượng theo tn gio mnh lựa chọn. Th thời điểm ny nh nguyện trại Bm mới được xy cất, với nguyn vật liệu tranh tre tạm thời, lm nơi thờ phượng chnh thức theo nghĩa đạo gio.

Trại Bm những năm ny quy tụ lại mỗi ngy một đng, con ci xy dựng gia đnh với nhau theo luật cng gio, sớm tối đ c những giờ nguyện kinh hai buổi trong ngy. C nh nguyện, c ban điều hnh như ban hnh gio ngy nay th chưa, nhưng đ c những người trng nom gip việc nh nguyện. Nhất l cc cụ ở xứ Đng, xứ Nam, phố Hiến Hưng Yn đn nhận đức tin sớm hơn, di cư ln nn đ c khả năng đảm nhiệm giờ kinh trong cc giờ cầu nguyện. Những năm ny cn c nhiều gia đnh ở Sen Hồ, Phượng Mao, Xun Ha ln cư tr nn gio hữu đ đng đng kể, con số ln đến hơn 180 người cng gio.

Dn cư tiếp tục được mở rộng, trại Bm đ trở thnh lng, đặt gọi tn lng l ĐẠI LM.

Lng Đại Lm đ c nh nguyện. Nhưng chỉ vi năm sau lại phải cơi nới nng cấp v số gio hữu mỗi ngy một tăng. Nhưng Đại Lm thời ấy cn l vng su vng xa đối với gio phận. C nhiều nguyn nhn như: đường x giao thng, phương tiện thời ấy cũng l một trở ngại. Cảnh thiếu Linh Mục cũng l một nguyn nhn, như khi Gio Phận Bắc Đng Ngoi tch ra từ Gp Đng Hải Phng do Đức Cha Lễ coi sc, cn phải xin cc cha ở Gp Đng sang gip. Địa bn lại rộng, dn cư thưa thớt c lẽ Đức Cha cn phải củng cố xy dựng khu Bắc Ninh v khu vực ln cận, nn gio điểm Đại Lm hiếm hoi lắm mới c Linh Mục về dng lễ.

Nghe truyền miệng lại vo cuối thế kỷ 19 c một cha Ty mang tn cha L c về Đại Lm rồi lại đi chứ khng coi xứ.

Mi đến cuối thế kỷ 19 tức năm 1883 Đức Cha Lễ nhận thấy Đại Lm c đủ điều kiện trở thnh xứ, một điểm sng đức tin xa xi của Phủ Lạng Thương ( Bắc Giang). Bấy giờ Đại Lm mới được đn vị Linh Mục coi xứ đầu tin của mnh l cha Tịch, rồi cha Đức, Cha Oanh..

Danh xưng lng xứ.

Xứ ĐẠI LM tn gọi 1 trong 11 xứ từ khi thnh lập Gio Phận Bắc Đng Ngoi (Bắc Ninh) năm 1883.

Ở tổng Tam Dị xưa c 3 lng, c từ Lm đứng đằng sau l: Đại Lm, Hồng Lm, Ph Lm(4). M ban sưu tầm đ nhận được nhiều cu chuyện truyền miệng khc nhau.

1. Ba lng anh em thờ chung thnh hong: Đại Lm l anh cả, Hồng Lm l anh hai, ph Lm l em t. Hng năm rước thần từ lng nọ sang lng kia, vo đầu ma xun ngy rằm thng Ging hng năm.

2. Cầu mong may mắn, pht đạt, thịnh vượng. Ba chữ Đại_Hồng_Ph, từ chữ Ph bn m sang chữ phc v đằng sau đều c chữ Lm, thnh cụm từ ĐẠI_HỒNG_PHC. M nay khng ai hiểu nghĩa Hn Nm chnh xc thế no. Chỉ thấy cc cụ truyền lại rằng, TRẠI BM (Đại Lm) nằm trn một rừng Trm lớn c nhiều cy Trm đại thụ, để ghi nhớ cng khai ph thnh lập dựng xy ban đầu nn đặt tn lng, tn xứ l ĐẠI LM, cho con chu đời sau lin tưởng hnh dung.

Xy Dựng.

1. Ngi thnh đường kin cố đầu tin xy dựng v hon thnh năm1905, đến giờ chưa sưu tầm r cha no đứng xy ngi nh thờ Đại Lm đầu tin, khởi mng v xy bao năm để hon thnh vo năm 1905. Sổ sch đ thất lạc hết, chỉ cn một tấm ảnh chụp lại Cy Thp Một, c bốn cột cnh g hai bn, trn thp c tượng Đức Mẹ ở giữa gc hai. Bốn cột cnh g c trnh by bốn Thin Thần, m năm 1952 cha Lng ph đổ để lấy gạch xy tiếp một gian, một tri, hai gian mng tiếp sau cng trnh xy dở của Cha xứ Thuần. Theo tr nhớ của người gi nhất lng, nh thờ c bẩy gian, gỗ Lim sơn son thiếp vng, kể cả gian cuối c cy thp đứng. Hng thp bn phải theo hướng quay xuống l giếng rửa tội bằng đ xanh, bn tri thp l cầu thang gỗ để ln thp. Trn thp c gc ht gỗ, nh thờ c bốn cửa ngang để gio hữu tiện ra vo ngy lễ lớn. nh thờ trải qua 40 năm lại gặp thin tai ging bo đ bị xuống cấp v nhỏ hẹp so với gio dn mỗi năm một đng ln. Cha xứ Nguyn Ngi sớm nhận ra v đ c chương trnh xy nh thờ mới rộng ri hơn. Ngi đ mua v đun gạch cũng như tập kết đủ vật liệu gạch vi gỗ. Nhưng khng may gặp năm loạn Nhật năm 1945 cũng như gio dn gặp nạn đi khủng khiếp những năm đ. Cộng với Ngi được nghỉ hưu (được biết Cha về xứ Xun Ha nghỉ hưu v dưỡng bệnh, sau Cha qua đời v phần mộ Cha nay ở Xứ Xun Ha.

Tiếp đến năm 1946. Cha Thuần đặc trch Cha Xứ Đại Lm, Cha bắt đầu xy dựng được đầu nh thờ gồm: một gian cung thnh cộng hai gian th gặp thời loạn lạc: vo một buổi chiều của năm 1947 mọi người dn trong lng cũng như ton Xứ, khng kể lương gio bị lnh thuộc qun đội Php cn ra tập chung ở một địa điểm ngoi lng Thanh Gĩa ngy nay để kiểm tra. Khi đ Cha cũng bị cn ra tập chung như mọi gio dn. Trong lc hộn qun hộn quan Cha đ bị lnh thổ thuộc qun đội Php bắn chết trn đường ra nơi tập chung. Cha đi cng với cậu gip, Cha bị nạn trn phần đất Thanh Gĩa, cch cống Bm (Đại Lm) chừng 18-20m sau sự kiện ny trong dn gian c bi v trch đoạn:

năm một nghn chin trăm bốn bẩy
Nghĩ cuộc đời nay thấy mai qua
Từ ngy Php đến Tin Nha
N bắt lm nh n bắt lm phu
Ngờ đu Php lại bỏ t
Bắt Bm Thanh Gĩa lm phu tm ngy
Xẩy ra một cuộc đnh ty
Hai mươi ba thng chạp ở ngay chợ đồn
Cho nn Php n về cn
Bắt Bm Thanh Gĩa hai lng điệu đi
Tru b bắt hết tịch thu
Người th n bắt bỏ t tm hm.

(hết trch)

Xẩy ra sự kiện trn cng trnh xy dựng nh thờ bị tạm dừng mi đến năm 1952 Cha Lng lại xy tiếp được một gian một tri v hai gian mng lại bị bỏ dở v biến c năm 1954.

Trong những năm thng nh thờ mới đang thi cng nơi thờ phượng thay cho nh thờ chnh được di xuống nh Hội Qun l nơi chuyn để cộng đon hội họp với diện tch 180m2 cao gio sạch sẽ khang trang lm nh thờ tạm từ năm 1946 đến đầu năm 1953 hiện nay l nh quay lưng st đường cổng chnh nh thờ v khun vin đền Ki-t Vua v đ ngăn lm nhiều phng để tiện sử dụng. d ụng

( Ngi Thnh Đường kin cố đầu tin của họ nh xứ Đại Lm được xy dựng năm 1905)

2. Thời kỳ pht triển.

Năm 1920, Đức Cha Khm coi sc gio phận đ thuyn chuyển cha Nguyn, qu Tử N coi sc xứ Đại Lm. Người đ lo mua đất, mua ruộng, đun gạch v quy hoạch khu nh thương, trường học, khu hội qun, nh chung v hon thnh liền trong 3- 4 năm. Như khu nh thương 1927, nh hội qun, trường L Bảo Tịnh 1927, nh chung (nh cha ở) 1928 nay vẫn cn nin hiệu.

(Ngi Nh Chung được Xy Dựng Năm 1928)

(Khu Nh Thương xy dựng năm 1934)

(Trường Học L Bảo Tịnh xy dưng năm 1927)

3. Cứu tế.

Cha lo cho con chin c cc Soeur về dạy kinh bổn, v lo việc nui dưỡng trẻ bỏ rơi. Cứu đi những năm 1945 như soeur Tin, soeur Thanh. Người gip việc chn xc cc hi nhi qua đời như: ng Mộc, ng Thao.

4. Văn ha gio dục

Cha lo thầy dạy chữ Quốc ngữ cho lớp trẻ như thầy gio Độ, thầy gio Cường, về sau c thầy gio Tu dạy học sinh trường lng, thầy gio Thức dạy ht. Cn một số gia đnh c điều kiện th gửi con đi vo trường đạo Nam Định đo tạo, rồi về qu phục vụ con em trong xứ như thầy gio Bnh, thầy gio T, thầy gio Nghi.

5. Đon thể.

Cha cn thnh lập cc đon hội như:

Thanh Nin Nng Nghiệp.
Cng Gio Tiến Hnh.
Nghĩa Binh Thnh Thể.
Tng Đồ Gio Dn.
Đon Trắc.
Đon Dng Hoa.
Đồng Nhi Nam Nữ.

Chủ yếu hoạt động việc đạo đức ngoi ra thnh lập đội kn đồng, cha đn thầy gio Qun qu ở Dũng Vi về dạy kn, sau Thầy lập gia đnh v mất tại Đại Lm. Cc đon hội c trưởng ph phụ trch, dạy kinh kết hợp cng ng b trương (quản) trong việc dạy dỗ trẻ.

Kiện ton ban hnh gio xứ phủ, cc họ gio, thnh lập ban thủ dịch lo việc tang hiếu. Mua đất xy dựng nghĩa trang năm 1920, đến năm 1930 dựng cy thnh gi tại nghĩa trang. Lập nội quy hương ước xứ đạo chn cất theo truyền thống cng gio.

(Cy Thnh Ga Được Dựng Tại Nghĩa Trang Gio Họ Đại Lm năm 1930)

Cha xứ Nguyn, người coi sc xứ Đại Lm gần 30 năm, l cha coi xứ Đại Lm lu nhất v xy dựng cũng như để lại cho xứ Đại Lm nhiều cng trnh, đon thể, sinh hoạt, giữ luật xứ đạo thnh truyền thống đến ngy nay.

Xứ Đại Lm cũng khng qun ghi ơn cc cha tiền nhiệm coi sc xứ Đại Lm trước cha xứ Nguyn như cha Tịch, đ mua ruộng, cho thu, canh tc, mua đất mở mang nh chung, khun vin thnh gio đường, ngăn suối đắp đập dẫn nước tưới cho đồng ruộng, lo lắng đời sống cho gio dn cũng như lương thực hng năm nui cc cha, cc thầy, cc soeur cng những người phục vụ nh Cha. Nay dn địa phương quen gọi tn đập l Đập Cụ.

6. Nghề ngiệp.

Những năm ấy gio xứ Đại Lm phải c đến 98% sống về nghề nng. Từ người chủ ruộng cho đến người lm thu đều sống bằng đồng ruộng, số nhỏ lm nghề khc như: đi rừng phin, lấy lm sản, vỏ ăn trầu, củ nu nhuộm vải bn, cứ 5 ngy về chợ bn một lần rồi lại tiếp tục đi rừng v nghề bun bn nhỏ. Đời sống dn xứ Cha ban tạm đủ, ngoi thin tai giặc gi th tạ ơn Cha, cảm ơn cc bậc tiền nhn đ khai ph cắm dựng qu hương khng bao giờ bị mất lụt. Tuy cch sng Lục Nam 3km đường chim bay, thật đng như người xưa ni đất lnh chim đậu đời sống gio dn ổn định, cy đại thụ đức tin đm rễ tỏa tn từ đy.

Cng nhịp pht triển c họ đạo Thanh gi theo hướng Đng Nam, họ đạo Ph Yn theo hướng Ty Bắc trung tm Xứ. Cũng quy tụ dn cư từ 7-15 gia đnh, rồi trở thnh lng lập họ đạo v cất dựng nh nguyện th sơ, đến kiến thiết v xy dựng nh thờ kin cố như ngy nay.

Xứ Đại Lm gồm c 3 họ đạo:

Trung tm nh xứ đặt tại gio họ Đại Lm.

(khun vin Nh Xứ Đại Lm)

Họ đạo Thanh gi.

(Nh Thờ Gio Họ Thanh Gĩa)

Họ đạo Ph Yn.

( Nh Thờ gio họ Ph Yn)

- Những ngy Lễ knh thnh bảo trợ cc gio họ.

Họ nh xứ Đại Lm nhận Đức Mẹ Mn Ci knh vo ngy 10 thng 10 hng năm.

Họ Thanh gi nhận Đức Mẹ dng con vo đền thờ knh vo ngy 01 thng 01 hng năm. Trước cng đng Vaticano2 nhận lễ knh danh Cha Gi su, sau cộng đồng chuyển.

Họ Ph Yn nhận Đức Mẹ V Nhiễm Nguyn Tội knh vo ngy 08 thng 12 hng năm.

Cc Linh Mục coi sc xứ Đại Lm.

- Lm Tịch.

- Lm Đức.

- Lm JB Oanh.( An tng tại nghĩa trang Đại Lm)

 

(Phần Mộ Cha JB Oanh)

- Lm Nguyn -cha xứ.

- Lm Gioa-kimThuần- cha xứ. (Antng tại nghĩa trang Đại Lm).

(Phần Mộ Cha Gioa-Kim Thuần)

- Lm Phr Nim (cha ph).

- Lm Tự.

- Lm Chấn.

- Lm Giuse Trần Đnh Đa -cha xứ Tin Nha ( quản xứ Đại Lm)

- Lm Qy.

- Lm Đa minh Nguyễn Văn Lng.

- Lm Năng.

II. BIẾN CỐ NĂM 1954.

Năm 1954 người Php thất thủ trận Điện Bin Phủ, hai bn phải k hiệp định Giơ-ne-vơ, trong hiệp định c điều khoản đất nước Việt Nam chia hai, người dn hai miền tự do lựa chọn nơi ở. Năm đ đa phần dn từ bắc sng Bến Hải trở ra di cư vo Nam tới gia đnh cng gio, trong cc xứ họ ở cc gio phận c nơi đi hết cả lng. Cc cha hầu đi nam hết. Xứ Đại Lm cũng rơi vo hon cảnh trn.

Đứng trước hon cảnh thời thế xo trộn, thay đổi đột ngột, cho cả kẻ ở lẫn người đi, nhất l cu hỏi được đặt ra cho những người quyền trn cc họ tộc, những người lm cha mẹ, những người lao động trụ cột cc gia đnh, về đời sống v tương lai của gia đnh v họ tộc mnh. Đều khng c cu giải đp, thời gian mau qua đu c cho php mọi người cn nhắc thận trọng, hoặc trần trừ.

Quyết định cuối cng l theo số đng v cha Đa minh Nguyễn văn Lng, Ngi đ cng trn dưới 2000 gio dn, gi trẻ trai gi của 3 gio họ, Đại Lm, Thanh gi, Ph Yn. Vo miền Nam tới tỉnh Đồng Nai, huyện Long Thnh, x Vĩnh Thanh lập ấp Ha Bnh. Lấy tn gio xứ l Bắc Thần, mọi người sinh sống tại đ.

Cn số gio dn ở lại, với cảnh vườn khng nh vắng, tư tưởng dao động hoang mang. Số hộ v nhn danh của 3 gio họ lc ny:

- Đại lm: 43 hộ với 205 nhn danh.

- Thanh gi: 66 hộ với 350 nhn danh.

- Ph yn: 5 hộ với 30 nhn danh.

Sau một thời gian được thch nghi với đường lối x hội. Gio dn dần ổn định được cc giờ kinh sớm tối, nơi thnh đường của gio họ.

Nh chung Đại Lm lc ny cn lại:

Một cụ gip việc nam l cụ Sinh, hai cụ nữ l cụ Hai v cụ Khang. Cc cụ đ cao tuổi nn ở lại trng nom nh chung.

Gio họ Thanh Gi v Ph Yn khng cn ai trng nom, m do Ban Hnh Gio, một số vị cn ở lại trng nom khu thnh đường v nh chung của gio họ.

Những gia đnh ở lại đa số những người gi với vi gia đnh c người đi vệ quốc đon, cng những gia đnh c cha mẹ ốm th ở lại, thanh nin phụ nữ khỏe mạnh đều ra đi hết. Cảnh tượng lng xứ năm ấy rất bi đt, gia đnh tan tc, con bỏ cha mẹ, vợ bỏ chồng. Người ra đi rồi, cn lại cảnh tượng lng u m, ngoi đường cả ngy khng người qua lại, hoang mang sợ sệt, vi thng sau vẫn chua ổn định cuộc sống việc lm. Sau một vụ la ba giăng ngắn ngy vẫn c gia đnh tiếp tục trốn đi c gia đnh thu hoạch la thng 10, đng thuế nng nghiệp rồi về lại bỏ trốn. Ngi Thnh Đường khung cảnh nhộn nhịp thnh lễ sớm tối, vang vọng tiếng nguyện kinh ngy no, nay đu cn nữa. Hoang mang sợ sệt c đơn, cũng l lc con người tm đến với Cha. Sau một thời gian từ cc ng b gi đến cc chu nhỏ, nghe ngng nhn nhau kẻ trước người sau ln nh thờ cầu nguyện.

Ngy đ phải nhớ đến cụ vệ Nghim, cụ c lng đạo đức, tự nguyện trng nom nh thờ v trở thnh cụ Trm đầu tin sau năm 1954 ở họ nh xứ Đại Lm, sau những năm phục vụ gio xứ đng nhớ ny. Đến năm 1958 mới bầu kha Ban Hnh Gio đầu tin sau năm 1954

- Gio xứ Đại Lm lc ny cc vị chủ chăn khng trực tiếp coi sc, m chỉ l quản xứ.

- Năm 1955, cha gi Đa minh Nguyễn Đnh Chc . Cha Xứ Tin Nha quản xứ Đại Lm.

Ngi bị bệnh v qua đời tại nh chung Đại Lm, xc Ngi được an tng tại nghĩa trang Đại Lm ngy 07-01-1955.

- Năm 1956 cha gi Năng Cha Xứ Bắc Giang quản xứ Đại Lm.

- Năm 1957 cha gi Nim cha xứ Mỹ Lộc, quản xứ Đại Lm.

Mỗi một năm cc cha lm phc hai kỳ, ma ging sinh v ma phục sinh để cho gio dn lnh thụ cc b tch. Cn cc vị trong ban hnh gio, hng thng lo kiệu Mnh Thnh về thnh đường cho gio dn cầu nguyện. Knh Chầu Thnh Thể hng ngy.

Ơn Cha gn giữ nn hai ngi thnh đường Đại Lm v Thanh gi, lun được Cha ngự trị.

Tiếp đến 1958-1960 cha gi Chu giữ xứ Tn An nh nam, quản xứ Đại Lm.

 

(Cha Ga Chu)

Trong thời gian ny, mọi sinh hoạt tn gio dần ổn định. Cc giờ kinh sớm tối, phần đng l cc cụ cao tuổi v cc em nhỏ. Cn trai trẻ mải lo việc lm ăn, mưu sinh cuộc sống.

Song tổ chức của cc gio họ vẫn lun c ban hnh gio. Hai ng trm, hai quản nam, hai quản nữ v một tư mệnh. Vẫn duy tr, nn cc ngi thnh đường cũng như khun vin nh chung lun c nguời trng nom.

Hai cơ sở của Đại Lm v Thanh gi, những năm 1960-1965 khu nh trường, nh hội họp, nh thương của hai gio họ, phải cho cc cơ quan nh nước mượn sử dụng:

Khu Đại Lm cơ quan nng lm sản, nh my dim.
Khu Thanh gi cơ quan lương thực, nng sản.
Khu Ph Yn nh nước mượn lm ln tr cho qun đội.

Nhn vo thực tại, biết bao kh khăn chồng chất, nhưng rồi cũng dần qua. Với tinh thần gio dn yu thương đon kết giữ gn, nn ba ngi thnh đường v cc cơ sở vật chất của cc bậc tiền nhn để lại vẫn nguyn vẹn.

Sau thời gian cc gia đnh của ba gio họ di cư vo nam. Phần đất đai v nh cửa để lại nhờ người thn trng nom, sau ny nh nước cấp cho cc hộ ở cc nơi vng ln cận tới lm ăn, hầu như khng cn chỗ no trống.

ĐỨC TIN V ĐỜI SỐNG

Gio xứ Đại Lm với số hộ , nhn danh , nghề nghiệp th thuần nng chế độ bao cấp, điều kiện kinh tế rất eo hẹp, chắt chiu nn cơ sở cc gio họ khng pht triển được m nếu c để lm được cũng rất phức tạp với vấn đề thủ tục.

Đức Tin trong hon cảnh thiếu vắng chủ chăn, việc hướng dẫn con chu sống đạo. Trch nhiệm chnh l cc bậc ng b, bố mẹ v Ban Hnh Gio.

Đầu năm 1957 khi Đức Cha Phr Khuất Văn Tạo quản nhiệm Gio Phận Bắc Ninh, về địa phận Hải Phng. Khng trở lại Bắc Ninh được nữa, V chnh quyền khng cho php.

Mọi kh khăn chồng chất của Gp Bắc Ninh, đều do cha chnh Đaminh Đinh Huy Quảng đảm nhiệm. Nhưng Cha nhiệm mầu, đ ban cho mảnh đất Đại Lm trổ sinh hoa tri tốt, đ c nhiều tấm lng đạo đức hiến dng con ci mnh vo nh Cha. Trong lc gian khổ, kh khăn lun c sự hy sinh phục vụ, khng sợ nguy nan kể cả giam giữ t đy.

Thời gian ny đ chứng minh đức tin của cc vị tham gia việc tng đồ trong gio họ, lun bị đe dọa v ngăn chặn. Song với sự khn ngoan Cha ban của cha Đaminh, Ngi đ cầu nguyện, dạy dỗ gio dn cũng như qu vị trong Ban Hnh Gio, thấm nhuần được những chỉ tiu như quy chế Ban Hnh Gio thực hiện, nn rất hăng say v tch cực. Đem những lời hnh gio chỉ nam thực thi, lun động vin gio dn lm việc tng đồ, an tm mọi sự ph thc để Cha lo liệu.

Chẳng cầu danh lợi ph vn
Chỉ cần phần thưởng Cha ban đời đời

Vẫn cn vang mi trong tm hồn, những ai đ v đang tham gia việc tng đồ gio dn.

Gio dn muốn tham gia cc lễ lớn, phải quy tụ về TGM, với qung đường trn dưới 50km. Phải đi bộ 16km đến ga xe lửa, đi tu về Bắc Ninh. Cơm nắm, gạo đm ăn với muối vừng, rau muồng luộc chấm tương Xun Ha, thật đơn sơ m sao vui vui biết mấy, những kỷ niệm kh qun. Ngy hm sau tham dự thnh lễ, nghe những lời gio huấn của cha Đaminh, như tiếp thm sinh lực cho con ci đang phải sống những ngy vắng bng chủ chăn. An lng giữ đức tin, trong mọi nghịch cảnh của thế gian, mọi người nhận lnh cc b tch, cng php lnh v lời cầu chc bnh an cuối lễ, ra về lng đầy hn hoan vui mừng được về thăm nh cha chung, qun hết mọi mệt nhọc trn qung đường đi bộ.

Đời sống sinh hoạt đầy kh khăn thiếu thốn, song cn phải lao động lm ra của cải vật chất để phục vụ đất nước kể cả con người. Biết bao cng việc phải lm, thời gian cứ tri v như một php mầu, gio xứ Đại Lm c bn tay Đấng tạo ha gn giữ chở che lun tồn tại v pht triển.

Trong thời điểm ny cha Giuse Nguyễn Tiến Giản, cha xứ Bắc Giang quản xứ Đại Lm.

Ngy 30 thng 04 năm 1975 đất nước Việt Nam hon ton thống nhất. Mọi người đang vui mừng hưởng những ngy thanh bnh, khng cn vang tiếng bom đạn.

Một sự kiện đng nhớ khng thể qun, trn mảnh đất qu hương Đại Lm.

Vo một buổi sng lc 10h, ngy 22 thng 5 năm 1975 cha chnh Đaminh Đinh Huy Quảng, bị đưa về nh chung Đại Lm quản chế (v c Thầy Triệu đi cng).

i! Một sự ngỡ ngng sửng sốt, song Cha nhiệm mầu đ sắp đặt. Sau 21 năm vắng bng chủ chăn Đại Lm lại c Cha, m l Cha chnh của Gio Phận.

Con ci chỉ biết ngắm nhn, mừng mừng, lo lo, người cha giản dị, thng minh v đầy cương quyết, về nơi rừng ni xa xi ny, sau sẽ ra sao? Nhưng rồi từ ngy hm sau, ngi thnh đường Đại Lm đ c Thnh Lễ, tiếng chung lại ngn vang trong ton gio xứ.

Phong cch của Cha lun sẵng sng, một ba l, ba bộ quần o, một mũ ct kiểu cũ, một đi dp cao su. Sẵn sng đi bất cứ nơi no. Cha rất mực cương quyết trong cng việc, nhưng lại hiền ha yu thương gio dn, n cần chỉ bảo con ci biết sống đạo. Nhất l BHG, lun được cha trau dồi đạo đức v cc nguyn tắc lm việc tng đồ, gần gũi động vin an ủi con ci trong lc kh khăn khi lm việc.

Người cha đng knh hết mực yu thương đon chin. Gio dn trong ton xứ, trong lc đời sống kinh tế kh khăn, quanh năm phải thm khoai sắn, cha đ lm cuộc canh tn cho nếp sống cũ, cải đổi lề lối sinh hoạt. Hiếu, hỷ. Thực hiện nếp sống văn minh tiết kiệm, dnh tiền của cho con ci học hnh v giảm những gnh nặng, như nợ miệng ngy xưa. Việc lm của cha Đaminh, gio dn Đại Lm chng con lun biết ơn v cc nơi trong ton gio phận, biết tới v thực thi.

CƠ SỞ VẬT CHẤT

KHUN VIN NH THỜ, NH CHUNG V CC HOẠT ĐỘNG TN GIO

Gio xứ Đại Lm với thời gian 21 năm trải di , cc cng trnh đ xuống cấp trầm trọng, nh thờ, nh chung, nắng mưa mối mọt đ lm hư hỏng nặng. Nn cng việc sửa chữa gặp rất nhiều kh khăn, v kinh ph khng c m chỉ c sức người v những vật liệu trong nh c. Nhưng để được sửa chữa, cũng rất kh khăn với chnh quyền sở tại.

Được sự khch lệ của Cha Đaminh nh hư phải sửa. Với tinh thần vượt kh khăn, gio dn Đại Lm đ cần c, xẻ vn chặt cy chữa tri nh thờ, thay mnh nứa bằng vn xẻ, trần ct p 4 gian nh thờ. V sửa lại nh chung sau một trận bo hư hỏng.

Những năm thng dần qua, kh khăn bớt dần đời sống cng gio c phần cởi mở hơn, Cha Đa minh đ tổ chức lễ knh thnh bảo trợ của Ngi ngay chnh tại qu hương Gx Đại Lm. Gio Dn khắp nơi đ lũ lượt về dự lễ, tuy cũng c phức tạp về hộ khẩu, hỏi han, hạch sch, gy kh khăn. Song buổi lễ mừng vẫn diễn ra tốt đẹp.

Theo lược sử gio phận, thời gian cứ lặng lẽ tri.

Đức Gim Mục Phaol Phạm Đnh Tụng, v cha chnh Đaminh Đinh Huy Quảng cc Ngi đ ươm mầm đức tin, biết bao khn ngoan lo li, nay cy xanh tốt đ đến ngy nở hoa kết tri.

Từ mảnh đất xa xi cch Ta Gim Mục 46km. Ơn Cha thương, đất Đại Lm đ c 3 thầy được tiến chức Linh Mục.

1. LM Giuse Trần Đăng Can (2-2-1974. lễ Đức Mẹ dng Cha trong đền thờ).

2. LM Giuse Nguyễn Quang Tuyến.(16-9-1974)

3. LM Giuse Nguyễn Huy Tảo. (16-9-1974)

Một sự vui mừng cho gio xứ Đại Lm ni ring v gio phận ni chung.

Năm 1982 cha Giuse Nguyễn Huy Tảo buộc về qu cư tr, lc ny Đại Lm lại c thm cha phụ t cho cha Đaminh.

Cc tổ chức của gio xứ dần được củng cố, trong cc gio họ ngy thm pht triển. Kiện ton BHG, cc đon hội:

Dng Ba Đa Minh.
Hội Mn Ci.
Hội Giuse.
Tương trợ v Khi Bnh.
Gio l vin.
Con Đức Mẹ.
Ca Đon.
Đon kn.
Trống Trắc.

Từ năm 1982- 1988 với khun vin Đại Lm. Nh thờ vẫn dang dở từ 1954 nh chung giải hạ 4 ngi nh gỗ, do mối mọt v hư hỏng nặng. Nguyện vọng chung của gio dn Đại Lm, với tnh kin tr v sng tạo, mong một ngy no đ c điều kiện quy hoạch khang trang đng hong hơn.

Một biến cố xảy ra năm 1989 cha Đaminh Đinh Huy Quảng đ lm bệnh, điều trị tại bệnh viện H Nội, rồi sau về Đại Lm nghỉ ngơi dưỡng bệnh 4 năm. Đ được cc bc sĩ Đng Ty y kết hợp chạy chữa cng với sự chăm sc của gio dn trong ton gio xứ, tận tnh phục vụ, người cha mẫu mực đng knh đ hết mnh v đon chin. Một đời tận hiến kh khăn thiếu thốn mọi mặt, chịu đựng đến giờ pht cuối đời. 17 năm cng với gio dn Đại Lm.

(Đức Cha Đaminh Đinh Huy Quảng trong thời gian lm bệnh)

Ngi về an nghỉ với Cha lc 09h ngy 28 thng 01 năm 1992(nhằm ngy 26 thng chạp năm Tn Mi), thi hi Ngi an tng tại nghĩa trang gio họ Đại Lm.

Thng 10 năm 1991. Trong dịp mừng lễ Đức Mẹ Mn Ci thnh bảo trợ gio phận, v cũng l bảo trợ gio họ Đại Lm.

Gio xứ Đại Lm vui mừng đn nhận, được tổ chức một lễ lớn tại qu hương, một điều vinh dự cho gio dn Đại Lm, sau 36 năm tnh từ ngy Đức Cha Đaminh Hong Văn Đon về lm lễ an tng cho cha gi cố Đaminh Chc.

Đại lễ lần ny, sau 10 ngy chuẩn bị mọi cng việc được sếp xắp hon tất.

08h ngy 01 thng 10 năm 1991 Đức Cha Phaol Giuse Phạm Đnh Tụng v Đức Cha ph Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến đ về tới Đại Lm. Gio dn trong ton gio xứ v cng phấn khởi, vui mừng đn vị cha chung về thăm gio xứ, được trực tiếp mắt nhn, tai nghe những lời gio huấn. Động vin khch lệ lun giữ vững đức tin, sing năng cầu nguyện, yu thương, đon kết, giữ gn những nt đẹp truyền thống m cc bậc tiền nhn để lại. Tạ ơn Cha quan phng, ba ngi thnh đường cng đon gio dn bằng an. Cuối lễ mọi người nhận php lnh ra về, lng đầy vui mừng hn hoan.

Một dịp v cng thuận tiện cho gio dn Đại Lm, 15h ngy hm đ hai Đức Cha cho gio dn Đại Lm được gặp mặt tại ngi thnh đường Đại Lm cn dang dở từ 1954, thăm hỏi v khch lệ.

Ngy đ cc bậc lo thnh họ Đại Lm đ dng ln hai Đức Cha lời thỉnh cầu, l nếu c hạng mục ti thiết cc ngi thnh đường trong gio phận. Xin cho Đại Lm chng con được ưu tin trong hạng mục đ. Cc Ngi đ cảm thng v lời thỉnh cầu đ đ được hai Đức Cha chấp nhận.

Sau khi cha Đaminh Đinh Huy Quảng qua đời. Mọi cng việc lc ny cha Giuse Nguyễn Huy Tảo đảm nhiệm.

Với địa bn gio xứ Đại Lm, tuy gọn trong vng 4 km2, đ c gần 4000 nhn danh, lại quản nhiệm Gio Xứ Tin Nha, tuy t gio dn song trải di hai huyện Lục Nam v Lục Ngạn nn đi lại lm cng việc mục vụ rất vất vả.

Với tầm nhn về tương lai, cha lun thức nhắc nhở gio dn Đại Lm, sống tiết kiệm, lun ch trọng đến giới trẻ, duy tr nếp sống của cha Đaminh đ dy cng vun đắp v cải tổ.

Lc ny đời sống kinh tế sau 30 năm tập thể bao cấp, chuyển đổi cơ chế khon thẳng, người Đại Lm đời sống đ được cải thiện nhiều, gio dn trong ton gio xứ đ được cha tm cc nguồn gip đỡ, với cc trẻ em ngho trong ton gio xứ, cứ mỗi năm 120 triệu vnđ cho 4 qu tới nay vẫn đều đặn. Rồi cc cng trnh, khun vin nh chung, với vật liệu km đ đến ngy hư hỏng. Hướng của cha đ ku gọi cc nh hảo tm Hải ngoại gip đỡ, nn khun vin nh chung đ được kiến thiết lại, nh hội họp, nh trường v thm 200 m2 nh vật liệu sắt thp b tng.

 

(nh thờ đang trng tu năm 1999-2000)

Cn về nhn sự cho tương lai cha lo đi mời soeur ở Dng Đức B Truyền Gio về gip, hướng dẫn đo tạo gio vin ngay tại qu hương. Kết quả đ thu được những thnh cng lớn. Cơ sở đ ổn định cho việc trồng người, khun vin nh chung Đại Lm lun vang lời ca tiếng ht của trẻ thơ.

Cn ngi thnh đường Đại Lm, sau 47 năm dang dở, nay được trng tu lại v thay bằng vật liệu tốt. Gio dn Đại Lm v cng phấn khởi, bao ngy mong mỏi đ trở thnh hiện thực, mang hết cng sức ra để phục vụ cng với sự gip đỡ của cc n nhn Hải ngoại.

Cng trnh hon thnh bằng hai giai đoạn:

Giai đoạn 1: từ 1994-1996, hon thnh nơi thờ phượng.

Giai đoạn 2: từ 1998-2000, hon thnh ton bộ ngi thnh đường. V được Đức Cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến, Gim Mục Gio Phận Bắc Ninh về cắt băng khnh thnh, sự mong đợi bấy lu đ được toại nguyện, v cũng ứng với lời thỉnh nguyện của cc bậc lo thnh xưa. Trch đoạn: Khi ấy mọi gio dn đến cầu nguyện sẽ hi lng v hết lời ch trch, v ci tn nh thờ gio xứ Đại Lm sẽ trở nn rất thng thường.

Nay qu hương Đại Lm đ hồi sinh, được cc nh hảo tm nhớ tới, một gia đnh dng trọn ngi đền Đức Mẹ. V thng 02 năm 2004, đền Đức Mẹ được khởi cng nằm giữa lng ao với trn 1000 m2. Sau 1 năm, với cng sức đng gp của gio dn v sự chỉ đạo của cha xứ Giuse Nguyễn Huy Tảo ngi đền Đức Mẹ đ hon thnh. Đức Cha Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến lm lễ cắt băng khnh thnh ngy 02 thng 01 năm 2005.

Một vườn cy cổ thụ được hnh thnh, cha Giuse cng BHG v gio dn đ sưu tầm mua cy cổ thụ đủ loại: Đa, Đề, Xanh, Gạo, Trm, Sữa về khu vườn hướng Bắc khun vin nh thờ, nhờ kinh nghiệm v sự chăm sc của cha cng BHG nay đ trở thnh một vườn cổ thụ bắt mắt bao khch tham quan, cũng rất nhiều đi tn hn đến lm ảnh kỉ niệm.

Ngoi việc xy dựng kiến thiết, để c một khun vin của một gio xứ lớn, đời sống sức khỏe của gio dn được cha Giuse quan tm, lập một tủ thuốc miễn ph. Quan hệ mời cc bc sĩ giu lng bc i về lm từ thiện, cứ hai tuần c một ngy lm việc, khm v pht thuốc miễm ph, với địa bn trong ton khu vực khng kể lương gio.

Thời gian 24 năm, Cha Giuse Nguyễn Huy Tảo phụ trch gio xứ Đại Lm đ để lại cho qu hương những kỷ niệm kh qun, m thế hệ mai sau phải quan tm gn giữ.

Thng 4 năm 2007 cha Giuse Nguyễn Huy Tảo về gio xứ Bắc Giang nhận trch nhiệm quản hạt v phụ trch Đền Thờ Thnh Tm.

Tiếp đến Cha Giuse Trần B Hạnh chnh thức coi sc gio xứ Đại Lm. Trong thời gian chung sống cng gio dn, cha đ để lại nhiều tc phẩm do chnh tay cha sng tc. Kỷ niệm một thời cha coi sc gio xứ Đại Lm.

Theo sự sếp xắp của gio phận, thng 02 năm 2009, cha Giuse Trần B Hạnh về gio xứ Cẩm Giang coi sc.

Ngy 17 thng 3 năm 2009, gio dn xứ Đại Lm được đn cha Giuse Nguyễn Hong n về nhận xứ. Ngoi việc phục vụ gio dn, cha cn c chương trnh gip người ngho trong gio xứ mỗi năm, cng gio dn Đại Lm trồng cy cảnh, chăm sc khu xung quanh nh thờ. Tổ chức xy dựng được nhiều cng trnh Thế Kỷ cho khun vin Đại Lm, nh thờ hon thiện lớp sơn chất lượng cao cng cc phương tiện phục vụ khi tham dự trong thnh đường.

Những ngy đầu của thế kỷ 21, với điều kiện đời sống kinh tế được cải thiện, cng với phong tro đi lao động nước ngoi nn qu hương Đại Lm khng ngừng pht triển. Về mọi mặt, đ dần thay thế nh cấp 4 ln cao tầng với đầy đủ tiện nghi sinh hoạt. Đường lng tới từng ng hẻm đều cứng ha b tng, đồng ruộng được cải thiện bằng cơ giới thay sức ko sc vật. Mương nước tưới tiu đều được cứng ha, chất lượng cao. Cng với những tiến bộ của thời đại, người Đại Lm lun kin tr học hỏi, nn đ trở thnh một điểm m nhiều người biết đến.

Trong ton gio xứ lc ny đ c tất cả 5 điểm: Đại Lm, Thanh gi, Ph Yn, Chung Vng, Cầu Mơ. Tổng số gio dn trong ton xứ ln tới 981 hộ v 4290 nhn danh. Với số gio dn qu đng như vậy, nn gio họ Thanh gi đ xin Đức Gim Mục gio phận tch họ Thanh gi v họ Cầu Mơ thnh xứ mới.

Hiện nay cơ cấu tổ chức gx Đại Lm từ 2009-2011, thời kỳ ny đức tin cũng như đời sống kinh tế của cc gio họ pht triển mạnh. Đất tốt trổ sinh tri ngọt, đ c nhiều tấm lng quảng đại, hy sinh mọi kh khăn vất vả nui dạy con ci dng hiến vo nh Cha. Đến thời điểm ny Đại Lm lại đng gp với Gio phận 3 Linh Mục:

1. Lm Giuse Nguyễn Văn Nguyn thụ phong năm 2003 tại Hoa Kỳ.

2. Lm Giuse NguyễnVăn Tĩnh, thụ phong 16/4/2011 tại quảng trường nh xứ Đại Lm.

3. Lm Giuse Nguyễn Văn Qun, thụ phong 8/6/2012 tại TGM Băc Ninh.

Tiện nghi sinh hoạt tn gio của Đại Lm khng ngừng được cải thiện. Khun vin nh xứ Đại Lm, tượng Cha Ki-T Vua được đặt giữa vườn cy cổ thụ, cc ngy thứ 6 đầu thng c thnh lễ tại đền để knh Thnh Tm. V cng lc đền Thnh Giuse được xy dựng trong khu sn nh chung, cc ngy thứ 4 đầu thng c Thnh Lễ tại đền v c giờ khấn của hội Giuse. Cng 15 Đng Thnh Gi chất liệu đ trắng được đặt xung quanh nh thờ, những ngy thứ 6 đầu thng b con gio dn đi viếng Đng Thnh gi cch trọng thể.

Nng cấp củng cố ca đon, ban nhạc, vững vng nhạc l cũng như ca vin, đưa hồn vo lời ca tụng Thin Cha. Một đon kn gồm 40 thnh vin, kn đủ cc loại, chọn thầy giỏi về hướng dẫn. Rồi kỹ năng tự pht của đất qu, nay Đại Lm c thể tự ho một đon kn vững vng phục vụ cộng đon tn gio.

Với cc đồ dng phục vụ cho đức tin như: bn thờ đ, kiệu bt cống, bt biểu, Thnh gi nến cao, sơn son thiếp vng, chung, ching, trống, bộ ghế của cc cha đồng tế.

Cổng nh thờ họ nh xứ Đại Lm, cột cờ, ghế đ được hon thnh vo năm 2012. Cng với lễ đi nghĩa trang gio họ Đại Lm được khnh thnh năm 2013.

(Lễ Đi Nghĩa Trang Đại Lm xy dựng năm 2013)

(Cổng Nh Thờ xy dưng năm 2012)

Bao mơ ước của hng ngn con tim, mảnh đất Đại Lm hm nay đ thật sự thay da đổithịt, c cơ hội thể hiện tấm lng quảng đại, xy dựng nơi thờ phượng đưa qu hương pht triển xứng đng với những lời bnh của cc qu khch tới thăm qu hương Đại Lm.

Một gio xứ c bề dy về Đức Tin, một cy đại thụ vượt mọi thời gian vẫn đứng vững xanh tốt.

Những thnh quả hm nay m gx Đại Lm c được l nhờ Hồng n Cha ban, cng biết bao qu n Nhn xa gần, trong nước v Hải Ngoại , đ dng hiến tiền của, cng sức. Với ti năng khn ngoan, sng suốt của cc cha xứ, cng sức của gio dn, đưa qu hương Đại Lm ngy cng pht triển vững vng về đức tin, đời sống an bnh v hạnh phc.

Trn đy l những diễn biến thời gian kh khăn cũng như thuận lợi, trong qu trnh 130 năm của gio xứ.

Người Đại Lm lun thể hiện đức tnh trung thực, thẳng thắng, kin tr, nhẫn nại quy tụ trn mảnh đất l rừng Trm. Một suy nghĩ của cc bậc tiền nhn đ khn ngoan đặt cho Đại Lm ci địa danh m con chu lun tự ho v hnh diện

Su khổ thơ của một lo thnh gio xứ Đại Lm tặng:

Đại lm xưa nay vẫn lưu danh
Giữa vng sơn địa ni bao quanh
Thin nhin ban tặng cho dng nước
Suối Di tun chảy rất trong lnh

Cha Tịch khởi cng mở đất đai
Dẫn thủy nhập điền kế sinh nhai
Ng, la, hoa mu lun xanh tốt
Tăng gia sản xuất nhớ ơn Ngi

Mở mang gio xứ thời cha Nguyn
Quy hoạch quần thể sửa khun vin
Trường học, nh thương, nh hội qun
Nh Cha, nh Khch, nh gio vin

Trải qua ging tố cuộc chiến chinh
Đại Lm ngy nay đ hồi sanh
Gio dn đng đc vui hơn trước
Nh nh sum họp cảnh thanh bnh.

Thnh đường nh điện sng lung linh
Cc Cha han thiện hết cng trnh
Tượng, Đền, Cổng, Ghế, Bn thờ đ
Cng sức gio dn gp nhiệt tnh

Nhắn ai trong gio phận Bắc Ninh
Vng cảnh thăm cha cố Đaminh
Gốc cy đại thụ Ngi nằm đ
An giấc ngn thu chẳng một mnh.

Danh sch cc Linh Mục v tu sĩ l người con của gio xứ Đại Lm

1. Lm Cử (gio họ Ph Yn)
2. Lm Trần văn Sỹ (gio họ Ph Yn)
3. Lm Nguyễn văn Tạ, 1944 (gio họ Đại Lm)
4. Lm Nguyễn Văn Quy, 1992 (gio họ Đại Lm)
5. Lm Nguyễn Đức Nghi, 1950 (gio họ Thanh Gi)
6. Lm Nguyễn B Chnh, 1954 (gio họ Thanh Gi)
7. Lm Nguyễn Thin Cung, 1961 (gio họ Thanh Gi)
8. Lm Nguyễn Văn Khấn, 1963 ()gio họ Thanh Gi
9. Lm Nguyễn Cng Hiển, 1966 (gio họ Thanh Gi)
10. Lm Nguyễn Đức Trọng, 1969 (gio họ Thanh Gĩa)
11. Lm Nguyễn Đức Chnh, 1974 (gio họ Thanh Gi )
12. Lm TRần Chc, 2003 (gio họ Thanh Gi )
13. Lm Nguyễn Ngọc Thảo, 2004 (gio họ Thanh Gi )
14. Lm TRần Đăng Can, Bắc Ninh (gio họ Đại Lm)
15. Gim Mục Nguyễn Quang Tuyến, Bắc Ninh gio họ Đại Lm ( )
16. Lm Nguyễn Huy Tảo, Bắc Ninh (gio họ Đại Lm )
17. Lm Nguyễn Văn Nguyn, Hoa Kỳ ( gio họ Đại Lm)
18. Lm Nguyễn Văn Tĩnh, 2011 (gio họ Đại Lm )
19. Lm Nguyễn văn Qun, 2012 (gio họ Đại Lm )

Cc Thầy

1. Thầy Tn (TG)
2. Thầy Tiến (TG)
3. Thầy Tng (TG)

Cc soeur

1. Soeur Kiều ( Gio HọThanh Gĩa)
2. Soeur Nhi (Đại Lm)
3. Soeur Mt (PY)
4. Soeur Chăng (ĐL)
5. Soeur Trn (TG)
6. Soeur Sm (TG)
7. Soeur Lnh (TG)

Khấn sinh

1. Ks Thy i (TG)
2. Ks Xun Hn (TG)
3. Ks Thy Vi (TG)
4. Ks Bch Loan (TG)

Tu Hội Đức Mẹ hiệp nhất

- Khấn Trọn

1. Anna Nguyễn Thị Đường.(ĐL)
2. Anna Nguyễn Thị Ninh.(ĐL)
3. Anna Nguyễn Thị Kim.(ĐL)
4. Anna Phng Thị Vn(ĐL)

- Dng Mến Thnh Gi

1. Anna Nguyễn thị Hồng Nhung (ĐL)

- Khấn Tạm

1. Anna Lm Thị Lnh (TG)
2. Anna Nguyễn thị Liễu (ĐL)
3. Anna Nguyễn thị Hương (ĐL)
4. Anna Nguyễn thị Thư (PY)

- Thn Hữu

1. Trsa Nguyễn Thị Định (ĐL)
2. Anna Nguyễn thị Hoa (ĐL)
3. Anna Nguyễn thị Hữu (ĐL)

Dng Đaminh

Khấn Tạm

1. Anna Vũ Thị Ha (ĐL)

- Dng Phaol

1. Anna Nguyễn Thị Nguyệt (TG)
2. Anna Nguyễn thị Bẩy (TG
3. Anna Nguyễn Thị Khanh (ĐL)

Tng Đồ Gio Dn

1. Anna Nguyễn thị Cầm (ĐL)

Lời Kết

Chng con nhn lại một chặng đường, với qung thời gian 220 năm c lẻ.

Hơn 220 năm, Cha đ thực hiện những điều kỳ diệu trn qu hương Đại Lm chng con. Cha đ gieo mầm Đức Tin, bằng chnh những cuộc bch hại phải chạy trốn di cư; v dẫn dắt ng cha chng con đi trn con đường hẹp, sỏi đ gặp biết bao thăng trầm.

Một xứ đạo xưa kia cn l miền sơn cước, xa xi đối với gio phận. Thiếu thốn trăm bề; nhất l thiếu Thầy, thiếu chữ, dn tr cn thấp. Cuộc sống lam lũ tối ngy, mải lo miếng cơm manh o. Lại cn phải gnh trn vai những hủ tục lệ lng, x hội đương thời. Chẳng biết tận tường những việc đ đến, cũng chẳng quan tm những điều đ qua. Năm thng cứ tri đi, tnh đến nay đ tương đương với bảy thế hệ. Mọi việc xảy ra cũng tri theo thời gian, dần dần đi vo qun lng.

Đấy l mọi việc con người lm, đặt ra truyền cho nhau với thời gian trn 220 năm m cn như vậy. Huống chi l việc của Thin Cha, siu nhin, lm trn cng thời gian th tr khn chng con, l một tạo vật hạn hẹp lm sao m hiểu thấu.

Nếu cha khng sai cc Đấng truyền gio sang phương Đng giảng đạo.

Nếu Gio Hội Việt Nam khng bị bch hại.

Nếu mu cc Thnh Tử Đạo Việt Nam cũng như 100 vị đầu mục Bắc Ninh khng đổ ra; v như Cha khng để cho dn Cha chịu cảnh loạn lạc, cc Đấng cc bậc khng bị t đy, bị quản chế. Th xứ Đại Lm chng con đu đ c được trn đầy ơn Cha như ngy hm nay.

Việc xảy ra gần nhất v r nt nhất: l thời kỳ kh khăn, gio phận thiếu Linh Mục trầm trọng. Th xứ Đại Lm chẳng những c cha, m c Đức cha Quảng gio phận; coi sc lin tục 17 năm liền v Đức cha yn nghỉ tại nghĩa trang xứ Đại Lm.

Tạ ơn Cha.

Cm ơn cc bậc tiền nhn, đ để lại cho chng con một gương hy sinh, chịu đựng theo Cha, v nhận ra Cha quan phng m ngi bt khng sao tả hết. Cng với di sản Đức Tin cũng như ti sản cơ sở vật chất cơ bản, m chng con đang thừa hưởng.

Phần chng con, cũng như cc lớp người hậu sinh, c bổn phận cầu nguyện, tri n, gn giữ v pht huy, để hoa tri Đức Tin gio xứ Đại Lm lun triển nở.

Thin Cha l đấng yu thương dn người, muốn ta lập cng l sinh nhiều hoa tri. Ngi năng cắt tỉa, nhắc sửa để ta nn cng chnh trước mặt Ngi.

Chng con nguyện sống xứng đng, với tinh thần hiệp nhất, yu thương nhau, tn thc vo lng Cha xt thương, vng nhận để được sửa dạy; vng theo để Cha hướng dẫn trn con đường theo Cha v:

Đường đi theo Cha khng bao giờ bị lạc sai
V mọi việc Cha lm đều l n sủng

Cuối cng để được Cha ban thưởng hạnh phc cho đời ny, v đời sống vĩnh cửu mai sau.

Ban Bin Tập Lược Sử Gio Xứ Đại Lm

(NGY THNH LẬP BAN SƯU TẦM THNG 10 NĂM 2013 HON THNH 15-8-2014)

* Ch thch:

(1)- Con chu b L Hồ nay cn b trm Quch, b Mạ, b Oanh.
(2)- Chi họ cụ L Ba nay l họ nội Đức cố gim mục Giuse Maria Nguyễn Quang Tuyến.
(3)- ngy 09-05-1862. chỉ hơn một thng, sau ngy 100 vị đầu mục Tử Đạo tại cổng tả đồn Bắc Ninh
(4)- Hồng Lm l lng Hạ, Ph Lm l lng Gẵn, Đại Lm l Bm.

Nguồn : https://www.facebook.com/GiaoXuDaiLam/

 

Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com 

........................

Đại Lm: Đại hội Con Đức Mẹ miền Bắc

Đại lm ngy 11/07/2015: Cha Tổng Đại Diện Giuse Nguyễn Đức Hiểu, Cha xứ Đaminh Nguyễn Quang Thiều,Cha Tuyn y của hội Con Đức Mẹ -Giuse Tiến, Qu Cha trong v ngoi gio phận, Qu Sơ phụ trch Con Đức Mẹ Việt Nam v Miền H Thnh, Qu Nam nữ tu sỹ, gần 300 thnh vin đến từ cc gio phận, Thanh Ha, Thi Bnh, Bắc Ninh v đng đảo b con gio dn long trọng cử hnh lễ tuyn hứa v tận hiến, kỷ niệm 20 năm ngy thnh lập CĐM gio xứ Đại lm.

Trước thnh lễ, vo lc 08h 30 tất cả cc thnh vin CĐM, đon đồng tế, b con gio dn trong v ngoi gio xứ trong trang phục đẹp đẽ, gọn gng, sắp thnh hng thẳng tắp cng long trọng cung nghinh Đức Mẹ quanh khu vực nh thờ.

Cha Tổng Đại Diện thay mặt cho Đức Cha Cosma Hong Văn Đạt chủ sự thnh lễ tuyn hứa v tận hiến; kỷ niệm 20 năm ngy thnh lập của hội CĐM gio xứ Đại Lm. Cha Giuse Tiến l Tuyn y của hội CĐM Miền H Thnh đ chia sẻ. Sau bi chia sẻ, Cha đ nhận lời tuyn hứa v tận hiến của cc thnh vin.

Thnh lễ khp lại trong niềm hn hoan cảm mến, đồng thời để lại những kỷ niệm đẹp cho b con gio dn tham dự, nhất l những thnh vin CĐM. Qua mấy ngy Đại hội, cc thnh vin đ học tập, đ khm ph, đ nhận ra ơn gọi của mnh, cng với những tương quan gắn b mật thiết với Cha v Đức Mẹ. Đại hội đ l nguồn động vin khch lệ tuyệt vời cho cc thnh vin hăng say ln đường đem Tin Mừng đến mọi chn trời gc biển, hầu Tn Phc m Ha bản thn, cộng đon mnh đang sống.

Nguồn : http://www.giadinhbacninh.com/

 

Hnh ảnh nh thờ Gio xứ Đại Lm

Nguồn : Website GP Bắc Ninh

 

Hnh ảnh Đại hội Con Đức Mẹ miền Bắc tại Gx Đại Lm (11/7/2015)

Nguồn : http://www.giadinhbacninh.com/

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hnh ảnh bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com 

[Trở về đầu trang ]