
Lược
sử Giáo xứ Phanxicô
Nguồn : Website TGP Huế
(4/1/2020)

Nhà thờ Phanxicô Xavie
I- VỊ TRÍ ĐỊA LƯ
Giáo xứ Phanxicô Xaviê nằm trong phạm vi của các mốc sau đây: a-
Đường Lê Lợi: từ chỗ giáp với đường Nguyễn Huy Tự đến Đập Đá. b-
Đường Nguyễn Công Trứ: từ Đập Đá đến cầu Vĩ Dạ. c- Đường Bà Triệu:
từ cầu Vĩ Dạ đến chỗ giáp với đường Lê Quư Đôn. d- Đường Lê Quư Đôn
và đường Đống Đa: từ chỗ giáp với đường Bà Triệu đến chỗ giáp với
đường Hai Bà Trưng. e- Đường Hai Bà Trưng: từ chỗ giáp với đường
Nguyễn Huệ đến chỗ giáp với đường Ngô Quyền. f- Đường Ngô Quyền: từ
chỗ giáp với đường Hai Bà Trưng đến chỗ giáp với đường Nguyễn Huy Tự.
g- Đường Nguyễn Huy Tự.
Nhà thờ Phanxicô Xaviê tọa lạc tại 18 đường Nguyễn Tri Phương,
thuộc phường Phú Nhuận, thành phố Huế, cách Ṭa Tổng Giám mục Huế
khoảng 1.2 km về phía bắc đông bắc.

II- NGUỒN GỐC H̀NH THÀNH VÀ QUÁ TR̀NH
PHÁT TRIỂN
1- Thành lập bởi hội Thừa sai Paris cho
Pháp kiều (1911)
Lịch sử khai sinh Giáo xứ Phanxicô Xaviê gần như được gói gọn
trong thế kỷ 20, một thế kỷ mà hơn hai phần ba thời gian mù mịt khói
lửa: hai cuộc đại chiến thế giới 1914-1918, 1939-1945, và các cuộc
chiến tranh dai dẳng trong nước 1954 đến 1975 giữa hai miền Bắc
Nam.
Tháng Giêng năm 1911, Giáo xứ được thành lập với tên gọi là Giáo
xứ Huế. Có thể v́ thấy nhiều người Pháp thường lui tới dự lễ ở đây,
dân gian c̣n gọi là “Giáo xứ Tây”. Linh mục Quản xứ tiên khởi là cha
Jean Léculier (Cố Lựu), một thành viên của hội Thừa sai Paris.
Người khai mở sổ Rửa tội tại giáo xứ là Odette Marie-Louise Masson,
dân Pháp. Em nầy được rửa tội tại nhà nguyện trường Jeanne d’Arc
của các nữ tu ḍng Phaolô, đối diện với nhà thờ.
Sau khi Giáo xứ được thành lập, cha quản xứ Jean Léculier mua
được một mảnh đất. Năm 1914, ngài khởi công xây dựng nhà thờ. Lúc
bấy giờ, Thế chiến Thứ I bắt đầu bùng nổ, tuy nhiên nhà thờ vẫn được
khởi công, do ông Hội Nghi đứng chủ thầu công tŕnh. Dưới ḷng cung
thánh, cha quản xứ dành một pḥng dùng làm chỗ để đồ thờ, đồng thời
để quàn những người Pháp chết chưa kịp đem về mẫu quốc. Khi xây nhà
thờ đợt 2 (năm 1944-1946), pḥng hầm nầy bị lấp kín lại. Nhà thờ tọa
lạc ở đường Courbet[1], nay là đường Nguyễn Tri Phương, thuộc phường
Phú Nhuận, Huế.
Sau 4 năm xây cất, nhà thờ hoàn thành và được Đức cha Eugène-Marie-Joseph
Allys (Lư) Giám mục Giáo phận, khánh thành vào lễ Mẹ Lên Trời Hồn
Xác ngày 15-8-1918. Trong báo cáo thường niên 1918 gửi hội Thừa sai
Paris, Đức cha Allys viết như sau :
“Từ trước cho đến mùa hè vừa qua, một ngôi nhà của trường Jeanne
d’Arc được tạm sử dụng làm nhà thờ cho cộng đoàn người Pháp ở tại
Huế, nhưng vẫn không đủ. Nay nhờ cha Léculier, Quản xứ Giáo xứ Huế
và là tuyên úy trường Jeanne d’Arc, với sự trợ giúp của một người
Công giáo thầu khoán lành nghề và tận tụy -ông Hội Nghi- các tín hữu
đă có được một ngôi thánh đường rộng răi, đủ chỗ cho cả người Âu lẫn
người Việt tham dự phụng vụ. Nhà thờ mới nầy đă được làm phép vào
ngày lễ Mông Triệu năm nay, và ai đến thăm thảy đều khen ngợi kiểu
kiến trúc của nó…”[2].
Mười một năm sau, năm 1922, linh mục François Arsène Lemasle (Cố
Lễ)[3] đến kế nhiệm Quản xứ. Ngài rất sùng mộ thánh Phanxicô Xaviê
nên đă đổi tên Giáo xứ Huế thành Giáo xứ Phanxicô Xaviê. Hai tên gọi
ấy cùng được sử dụng trong một thời gian khá dài. Riêng ngôi “nhà
thờ Tây”, nay được dân gian thêm cho tên mới là “Nhà thờ Nhà nước”,
v́ thấy các nghi lễ lớn của chính quyền bảo hộ đều được tổ chức tại
đây.
Năm 1931, linh mục Louis Paul Darbon (cố Triết) được bổ nhiệm về
làm vị quản xứ thứ ba. Công tác đầu tay tại đây của ngài là xây nhà
xứ: một lầu bằng gỗ, trần cũng bằng gỗ. Ngài cũng chuẩn bị mở rộng
thêm nhà thờ. Phải trên 10 năm, công tŕnh mới được thực hiện: trước
hết là lấp kín pḥng hầm lại, rồi xây thêm hai cánh, pḥng thánh và
tháp chuông. Nhà thờ lúc nầy mang dáng vẻ nguy nga tráng lệ, được
trang trí bằng những hoa văn giản dị nhưng không kém phần mỹ thuật.
Ḷng nhà thờ được thiết kế theo kiến trúc Tây phương khá đẹp, với
hai hàng cột uốn ṿm duyên dáng ở hai bên. Trần nhà thờ bằng gỗ, vừa
cao vừa thoáng, với những hoa văn giản dị, không chi tiết rườm rà,
làm cho tâm hồn dễ lắng đọng. Mỗi Chúa nhật có một lễ bằng tiếng
Pháp, cộng đoàn gồm cả người Pháp lẫn người Việt. Ca đoàn toàn người
Pháp.
Cha xứ cũng rất quan tâm giới trẻ, qua phong trào hướng đạo. Năm
1934, ngài đă lập tráng đoàn thánh Louis. Tráng đoàn này hoạt động
rất có kết quả.
Cha Darbon hưu trí và qua đời tại nhiệm sở, an táng tại đại chủng
viện Phú Xuân, Huế.

Một cảnh ra về sau Thánh lễ (năm
1933)
Năm 1947-1948, linh mục Pierre Richard (cố Phan) làm quản xứ.
Ngài trang trí nội thất thêm: một Thánh giá nhỏ và 6 đèn chầu bằng
đồng bên trong cung thánh.
Năm 1948-1949, linh mục Louis Eynard (cố Nhiệm) thay thế cha
Richard đi nghỉ thường kỳ tại Pháp. Ngài kiêm thêm chức tuyên úy
bệnh viện và tuyên úy nhà tù.
Những năm 1949-1955, trở lại chức vụ quản xứ, cha Richard tiếp
tục trang trí nội thất nhà thờ: bắt đèn huỳnh quang, gắn 14 Chặng
đàng Thánh giá.
Từ năm 1954-1955 ngài được linh mục Phó xứ Phanxicô Xaviê Nguyễn
Văn Thuận[4] chia sẻ công việc mục vụ. Lúc nầy, ngày thường, cha
Richard làm lễ ở nhà thờ, cha phó Thuận kiêm tuyên úy trường Jeanne
d’Arc, làm lễ cho các nữ tu ḍng Thánh Phaolô tại nhà nguyện của
trường. Năm 1955, cha Richard về Pháp, cha phó Thuận được bổ nhiệm
làm tuyên úy trường Pellerin.
Cha phó mời thợ điêu khắc từ Giáo xứ Tam Ṭa, Quảng B́nh vào làm
cây Thánh giá gỗ trên Cung thánh. Ngài dâng cho nhà thờ bộ Đàng
Thánh giá của gia đ́nh, hiện nay vẫn c̣n chưng, xây một pḥng họp
tạo nơi gặp gỡ cho người cao tuổi. Thời gian có cha phó, mỗi Chúa
nhật có thêm một lễ cho người Việt vào buổi chiều. Các sinh hoạt
Giáo xứ từ từ mở rộng.

Nhà thờ năm 1950
2- Phát triển dưới thời các vị quản xứ
người Việt (1955)
Với ngày tháng, giáo xứ phát triển tầm vóc, đạt đến đỉnh cao, về
sinh hoạt cũng như về dân số. Vào thời linh mục quản xứ Simon Nguyễn
Văn Lập (1955-1958) vị quản xứ người Việt đầu tiên, số giáo dân tăng
lên gần 3000 người. Bốn dăy ghế trong nhà thờ đều chật kín. Đúng là
“đất lành chim đậu”! Phần đông các giáo sư Công giáo dạy đại học
cũng về đây cư ngụ. Các hội đoàn Công giáo Tiến hành hoạt động mạnh
mẽ, như Liên Minh Thánh Tâm, Vinh Sơn, Legio Mariae, Hùng Tâm Dũng
Chí.
Năm 1958, linh mục quản xứ Giuse Ngô Văn Trọng tiếp nối công
tŕnh xây dựng giáo xứ. Nhân kỷ niệm 100 năm Đức Mẹ hiện ra tại Lộ
Đức (1858-1958), ngài xây hang đá Lộ Đức, khá lớn và đẹp, ngay phía
trái sân nhà thờ để giáo dân đến cầu nguyện. Hang đá tọa lạc dưới
cây sanh cổ thụ tỏa bóng mát như mời gọi các tín hữu đến tâm sự với
Mẹ. Ngài cũng đặt bàn thờ gỗ, quay mặt xuống giáo dân, theo tinh
thần phụng vụ mới của Công đồng Vatican II. Để có ngân sách chi dụng
hằng ngày, ngài đă đầu tư xây dựng cư xá Phanxicô, một ngôi nhà lầu,
ở được 8 hộ, phía góc trái vườn nhà thờ, đường Nguyễn Tri Phương. Về
sau, khi kiêm chức vụ Trưởng ban Caritas Giáo phận, ngài c̣n xây
thêm một kho hàng cạnh nhà xứ để làm kho chứa phẩm vật cứu trợ. Hiện
giờ, 4 gia đ́nh giáo dân đang tạm mượn làm nơi ở.
Năm 1965, linh mục Phaolô Nguyễn Kim Bính được bổ nhiệm làm quản
xứ. Chưa kịp làm ǵ th́ đấng Bản quyền Giáo phận gửi ngài đi du học.
3- Tan hoang trong tết Mậu Thân (1968)
Năm 1966, linh mục Phêrô Trần Hữu Tôn về thay thế. Ngày mùng 1
tết Mậu Thân 1968, bỗng nhiên đất bằng dậy sóng, chiến tranh lan tỏa
vào tận các phố thị. Sáng mùng 2 Tết, khoảng 10 giờ, một tiếng nổ
chát chúa vang lên, tháp Nhà thờ đổ ào xuống. Bụi gạch tung tóe lên
cả một góc trời. Ba quả chuông trên tháp rơi theo. Quả nhỏ nhất rạn
bể, hết dùng được; quả thứ nh́ may mắn không hề suy suyển vẫn tiếp
tục xử dụng cho đến hôm nay; quả thứ ba lớn nhất, được đền thánh
Đức Mẹ La Vang mượn. Chiếc đàn ống (orgue) ba tầng vang bóng một
thời, cũng bị nát vụn! Tháp sập mà nhà thờ c̣n nguyên vẹn. Nhưng
đúng là họa vô đơn chí! Một giờ sau, máy bay đến bắn phá, đổ nát cả
một nửa nhà thờ. Không c̣n chỗ thờ phượng, cha quản xứ đă lấy nhà
kho Caritas tạm dùng làm nơi đọc kinh cầu nguyện.

Nhà thờ Phanxicô Xavie đổ nát trong Tết Mậu
Thân năm 1968
Từ ngày ấy, giáo dân bắt đầu di tản, t́m đường chạy trốn bom đạn,
lang thang qua nhiều miền đất nước t́m nơi ẩn náu. Một số gia đ́nh
vào Nam lập nghiệp, một số khác ra hải ngoại sinh sống. Nhưng “Đôi
bàn tay Chúa dẫn con đi… tay hồng ân Chúa đưa con về”, Chúa cũng dẫn
đưa một số khác quay về với giáo xứ.
Năm 1969-1975, linh mục Philipphê Nguyễn Như Danh làm quản xứ.
Công tác đầu tiên của ngài là sửa lại nhà thờ, lợp mái bằng tấm lợp
fibro và đóng trần bằng tôn mè. Việc xây dựng lại tháp chuông c̣n là
niềm mơ ước.

Nhà thờ Phanxicô Xaviê năm 1972
Tháng 4 năm 1975, trong cơn hoảng loạn, giáo dân di tản khắp nơi,
linh mục Antôn Ngô Văn Vững (ḍng Tên, nguyên giám đốc trung tâm
sinh viên Xavie cận kề mà lúc đó sắp phải cho nhà nước mượn) tạm
thời phụ trách giáo xứ. Cư xá Phanxicô (ngôi nhà lầu ở đường Nguyễn
Tri Phương), phương tiện kinh tài của giáo xứ từ thời cha Ngô Văn
Trọng, bị nhà nước quản lư.
Đầu tháng 6 năm 1975, linh mục Têphanô Nguyễn Như Thể[5] được bổ
nhiệm quản xứ chính thức. Nhưng chẳng bao lâu sau, ngày 7 tháng 9
cùng năm, ngài được Ṭa thánh tuyển chọn làm Giám mục phó với quyền
kế vị Đức Tổng Giám mục Philípphê Nguyễn Kim Điền.
Năm 1975, linh mục Tanislaô Nguyễn Văn Ngọc, Tổng đại diện
(1975-1984), về thay thế làm quản xứ cho đến năm 1992 và qua đời tại
đây ngày 24-10-1992. Trong thời gian ở đây, ngài đă in lại cuốn Nhật
khóa Giáo phận (gồm những kinh đọc thường ngày dành cho giáo dân).
Năm 1994, linh mục Phaolô Nguyễn Kim Bính, Tổng đại diện, quản xứ
Chính ṭa Phủ Cam, kiêm nhiệm Giáo xứ Phanxicô. Tháng 4 năm 1996,
được bổ nhiệm quản xứ chính thức, ngài tu sửa nhà xứ, thay tầng gỗ
bằng tấm đúc bê-tông, xây thành quanh nhà thờ để tạo cho khuôn viên
có được bầu khí trang nghiêm cần thiết. Đầu tháng 11 năm 1996, ngài
ngă bệnh, rồi ra đi ngày 18, để lại trong ḷng giáo dân bao thương
tiếc nhớ nhung.
Trong thời gian chờ đợi vị quản xứ mới, giáo xứ được các linh mục
sau đây đến phục vụ tạm thời:
Cha Antôn Nguyễn Ngọc Hà, từ tháng 02-1996 đến tháng 10-1996.
Cha Phêrô Nguyễn Văn Linh, từ tháng 11-1996 đến tháng 6-1999.
Cha Giuse Đặng Thanh Minh từ tháng 12-1999 đến tháng 7-2000.
Tháng 8-2000, linh mục Tanislaô Nguyễn Đức Vệ, Tổng đại diện,
được bổ nhiệm làm Quản xứ. Ngài đă cho lợp lại mái nhà thờ, xây dựng
Nhà Hiệp nhất để dạy giáo lư và mở lớp t́nh thương. Ngài cũng đă dự
định đại tu nhà thờ, khôi phục lại tháp chuông nhưng chưa thực hiện
được.
Tháng 6 năm 2005, linh mục Gioakim Lê Thanh Hoàng được bổ nhiệm
làm Quản xứ. Với sự cộng tác và giúp đỡ của các phó xứ nhiệt thành
và tận tụy: cha Philipphê Hoàng Linh từ tháng 4-2007 đến tháng
10-2008, cha Phêrô Nguyễn Vũ từ tháng 10-2008 đến tháng 8-2010, và
của các nữ tu ḍng Con Đức Mẹ Đi Viếng, cũng như của Hội đồng Giáo
xứ, ngài bắt tay vào việc củng cố và xây dựng đời sống thiêng liêng
cũng như cơ sở vật chất cho Giáo xứ.
4- Đại tu nhà thờ và tiếp tục phát triển
(2008)
Quả vậy, lúc này nhà thờ đă bị xuống cấp trầm trọng: dột nát, tối
tăm, hoen ố, rệu ră! Toàn bộ cần được sửa lại. Công cuộc đại tu bắt
đầu từ tháng 8 năm 2007 cho đến cuối năm 2008 mới hoàn thành: lợp
mái, xây tháp, tô vách, sơn trần, sơn tường trong ngoài, đóng gạch
sàn, chỉnh trang cung thánh, sửa toàn bộ cửa lớn và cửa sổ. Tất cả
đều được phục chế dựa trên nguyên mẫu. Khi hoàn tất, Nhà thờ trông
như mới.

Nội thất nhà thờ năm 2011
Đầu năm 2009, để được trật tự và thêm phần mỹ quan cho Nhà Chúa,
Giáo xứ đă quy hoạch khuôn viên: di dời trụ sở dân pḥng của phường
ra khỏi vườn nhà thờ; chuyển nhà ông thủ từ vào trong một pḥng học,
thiết kế hoa viên, non bộ, hồ cảnh, thảm cỏ xanh tươi, dựng tượng
đài Chúa Chiên Lành và tượng đài Thánh Giuse. Qua năm 2011, mặt tiền
nhà xứ cũng được trả lại dáng vẻ ban đầu của nó.
Ngày 15-07-2015, cha Antôn Dương Quỳnh, Tổng đại diện, về làm
Quản xứ, thay thế cha Gioakim Lê Thanh Hoàng nghỉ hưu. Ngài củng
cố các lớp giáo lư, các đoàn thể, sửa lại mái nhà xứ, pḥng học giáo
lư và hệ thống thoát nước của sân nhà thờ. Giữa năm 2018, có tân
linh mục Gioakim Trần Ngọc Chương về làm phó xứ cho đến nay.
5- Tổng lược các Linh mục Quản xứ
Cha Jean Léculier (cố Lựu) 1911-1922.
Cha Arsène Lemasle (cố Lễ) 1922-1931. Giám mục tương lai.
Cha Louis Darbon (cố Triết) 1931-1947.
Cha Pierre Richard (cố Phan) lần I: 1947-1948.
Cha Louis Eynard (cố Nhiệm) 1948-1949.
Cha Pierre Richard (cố Phan) lần II: 1949-1955.
Cha Ximong Nguyễn Văn Lập, 1955-1958. Đức ông tương lai.
Cha Giuse Ngô Văn Trọng 1958-1965.
Cha Phaolô Nguyễn Kim Bính, lần thứ I: 1965-1966.
Cha Phêrô Trần Hữu Tôn 1966-1969.
Cha Philipphê Nguyễn Như Danh 1969-1975.
Cha Têphanô Nguyễn Như Thể 1975. Tổng Giám mục tương lai.
Cha Tanislaô Nguyễn Văn Ngọc 1975-1992. Tổng đại diện.
Cha Phaolô Nguyễn Kim Bính, lần thứ II: 1994-1996. Tổng Đại diện.
Cha Stanislaô Nguyễn Đức Vệ, 2000-2005. Tổng Đại diện.
Cha Gioakim Lê Thanh Hoàng 2005-2015.
Cha Antôn Dương Quỳnh, 2015- …. Tổng Đại diện.
III- HOA TRÁI ĐỨC TIN
Giáo dân:
Năm 2010: 435 người.
Năm 2015: 381 người.
Năm 2020: 380 người.
Giáo xứ Phanxicô Xavie hiện có 3 khu vực: khu vực Kitô Vua, khu
vực Thánh Giuse và khu vực Đức Mẹ. Năm 2020 thống kê được 380 giáo
dân, sống rải rác trong các phường Phú Nhuận, Vĩnh Ninh và Phú Hội.
Hiện nay, tinh thần đạo đức được nâng cao, t́nh hiệp thông trong
giáo xứ được củng cố, nhiều giáo dân siêng năng tham dự phụng vụ,
giới trẻ và thiếu nhi hăng say học hỏi giáo lư và suy niệm lời Chúa,
các giới trong giáo xứ đặc biệt giới trí thức đều tích cực góp phần
làm cho bầu khí đạo đức trong giáo xứ ngày càng sinh động dưới sự
hướng dẫn của cha Quản xứ và với sự cộng tác nhiệt thành của các nữ
tu ḍng Con Đức Mẹ Đi Viếng và của Hội đồng Giáo xứ.
Giáo xứ cũng có một trang facebook ở
https://www.facebook.com/GXPhanxicoXavie
**********************************
PHỤ LỤC
TÂM T̀NH GIÁO XỨ
NHÂN KỶ NIỆM BÁCH CHU
NIÊN THÀNH LẬP
Trích diễn văn ngày 21-6-2011 của cha Quản xứ Lê Thanh Hoàng dịp
mừng Kỷ niệm Bách Chu niên thành lập Giáo xứ:
“Nh́n lại quá khứ cũng như hiện tại, chúng con ghi nhận:
1. Giáo xứ Phanxicô Xaviê được sinh ra, lớn lên, và từng bước
phát triển, nhờ bao mồ hôi, nước mắt của nhiều thế hệ. Một trăm năm
với mười bốn đời cha sở. Mỗi người một vẻ, mỗi người một giai đoạn
lịch sử đều đă đóng góp công sức kiến tạo và xây dựng Giáo xứ nầy,
đúng như tư tưởng của thánh Phaolô trong thư gửi giáo đoàn Corintô:
“Tôi trồng, Apôllô tưới, nhưng Thiên Chúa mới làm cho lớn lên”
(1Cor. 3,6). Vâng! chúng con xác tín rằng lao công của con người
được tiếp nối thế hệ nầy đến thế hệ khác chẳng là ǵ, chính Chúa mới
làm cho lớn lên, làm cho nẩy mầm, sinh ra nhiều bông hạt mới, có
được một mùa bội thu. “Hăy tạ ơn Chúa, v́ muôn ngàn đời Chúa vẫn
trọn t́nh thương”!
2. Chúng con nhận ra đời sống giáo xứ cũng như đời sống một con
người, có những bước thăng trầm. Nh́n toàn cảnh suốt trọn thế kỷ 20,
thế sự thăng trầm quả là khủng khiếp. Nhưng có thể nói, đối với Giáo
xứ Phanxicô Xaviê không có những bước thăng trầm, mà cho đến hôm
nay, chỉ có một bước thăng và một bước trầm. Đúng vậy, từ ngày khai
sinh năm 1911 Giáo xứ đi lên măi cho đến đỉnh cao là thập niên 60:
Giáo xứ thật sầm uất, hưng thịnh, vươn cao như ngọn tháp thánh đường.
Nhưng qua năm 1968, tháp sập đổ, Giáo xứ từng bước tuột dốc, dân số
co lại một cách thê thảm, nhất là vào các năm 1972-75, khi chiến sự
dâng cao, một số lớn giáo dân di tản không trở về. Nhưng hôm nay
mừng lễ Bách Chu niên chắc chắn ḷng mọi người cũng đều rộn lên
hướng về đây với chúng con để chung lời tạ ơn Chúa, “v́ muôn ngàn
đời Chúa vẫn trọn t́nh thương.”
3. Chúng con nhận ra, mặc cho thế sự thăng trầm, Giáo xứ vẫn tồn
tại. Hai mươi hai cột trụ trong nhà thờ nầy, toàn bằng gạch, không
một cây sắt bên trong, nhưng vẫn kiên gan cùng tuế nguyệt là biểu
tượng sự trường tồn của Giáo xứ. Giáo xứ Phanxicô đang tồn tại với
đầy ắp hy vọng lại vươn lên như tháp nhà thờ. Hết mưa trời lại sáng!
Niềm hy vọng bắt nguồn từ cái nh́n đức tin: sự tồn tại bền vững của
Giáo xứ bắt rễ ở ngay trung tâm Thánh đường nầy: Chúa Thánh Thể.
Chúa ở với Giáo xứ mọi ngày cho đến tận thế. Và cộng đoàn Phanxicô
hôm qua cũng như hôm nay đang chuyên cần bẻ bánh như cộng đoàn kitô
hữu tiên khởi. 100 năm liên tục, không có Chúa nhật nào mà không có
giáo dân đến đây cùng nhau bẻ Bánh. Vâng, chuyên chăm bẻ Bánh Thánh
Thể trong ngày của Chúa, ngày Mặt trời (thánh Irênê), đă, đang và
măi măi nuôi dưỡng t́nh hiệp thông, nghĩa huynh đệ, sự đoàn kết, măi
măi là sức sống dồi dào của mọi tâm hồn con dân trong giáo xứ. “Hăy
tạ ơn Chúa v́ Chúa hảo tâm v́ đức từ bi của Ngài muôn thuở”
4. Được mừng lễ Bách Chu niên hôm nay, hẳn nhiên là từ t́nh
thương yêu vô biên của Thiên Chúa và Mẹ hiền La Vang, chúng con hằng
tâm niệm “ngày lại ngày xin chúc tụng Chúa” (Tv 68,20). Giáo xứ
chúng con măi khắc ghi trong ḷng công ơn của các bậc Tiền nhân –
ḷng nhiệt thành của các linh mục Thừa sai Paris, sự tận tụy chăm
sóc của các cha bản địa, như t́nh yêu thương của một Cha phó đang
lớn thành Bậc Đáng kính, Đức cố Hồng y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn
Thuận.
5. Thừa kế một di sản tốt đẹp qua mọi đời, chúng con ư thức trách
nhiệm hàng đầu không chỉ là phải bảo toàn nguyên vẹn di sản đó qua
mọi thế hệ, nhưng c̣n phải xây dựng và phát triển: “Cùng nhau bồi
đắp nền văn minh t́nh thương và sự sống” [6], bằng những cố gắng
canh tân đời sống thiêng liêng cá nhân, gia đ́nh và giáo xứ. Chúng
con cố gắng sống làm sao cho cả Giáo xứ trở thành một đại gia đ́nh
yêu thương và mỗi gia đ́nh trở thành một mái ấm trên thuận dưới ḥa,
trong ấm ngoài êm. Chúng con đă bắt đầu và đang cố gắng xây dựng một
“giáo xứ hiệp thông huynh đệ và dấn thân rao giảng Tin Mừng”[7]
Một cách cụ thể:
– Mỗi người trong giáo xứ đang lần lượt ghi tên vào các hội đoàn:
Mẹ Gia đ́nh, Cha Gia đ́nh, Giới trẻ và Thiếu nhi. Mọi người đều đứng
vào hàng ngũ – các Nhóm nhỏ như là Cộng đoàn Cơ bản[8] – thể hiện
t́nh hiệp thông trong mầu nhiệm Giáo Hội.
– Mỗi gia đ́nh cố gắng hết sức sống thân t́nh với Chúa qua kinh
nguyện hằng ngày đặc biệt là kinh tối với việc suy niệm Lời Chúa, v́
“Lời Chúa sẽ trở thành nguồn sống dưỡng nuôi, ánh sáng soi đường và
sức mạnh củng cố đức tin của các tín hữu trong mọi hoàn cảnh”[9].
– Sau cùng toàn thể Giáo xứ cũng đang động viên nhau chuyên chăm
việc cử hành Bẻ bánh ngày Chúa nhật v́ “Thánh Thể là trung tâm,
nguồn mạch và chóp đỉnh của đời sống và sứ vụ của Giáo Hội”[10].
Chúng con hết sức để tâm tổ chức phụng vụ ngày Chúa nhật thật sốt
sắng và trang trọng, để mọi thành phần dân Chúa tham dự cách ư thức,
tích cực và sống động hơn”[11].
***
Ôn lại nét thăng trầm của Giáo xứ, chúng con rất hân hoan vui
mừng v́ nhận ra t́nh thương của Chúa đổ tràn trào trên Giáo xứ.
Số giáo dân hiện nay: 400 (năm 2014) [12].
Vui mừng, nhưng chưa thể hănh diện v́ khi soi chiếu với các cộng
đoàn Kitô hữu tiên khởi: “Chuyên cần nghe các Tông Đồ giảng dạy,
luôn luôn hiệp thông với nhau, siêng năng tham dự lễ Bẻ Bánh và cầu
nguyện không ngừng”[13], chúng con phải khiêm tốn nh́n nhận rằng
giữa Giáo xứ chúng con và các cộng đoàn Kitô hữu tiên khởi c̣n một
khoảng cách rất xa. Chúng con khát vọng xây dựng bền vững một cộng
đoàn yêu thương, một đại gia đ́nh hiệp thông huynh đệ, chứ không chỉ
kiến thiết một vài cơ sở vật chất thường vươn lên rồi lại ngă xuống!
Chúng con rất mong lời cầu nguyện và sự nâng đỡ tinh thần của Quư
Đức Cha, của Quư Cha, Quư Bề trên các Ḍng và Quư Tu sĩ nam nữ, Quư
Vị Đại biểu các giáo xứ, Quư Ân nhân, Thân nhân cùng toàn thể Anh
Chị Em xa gần, để Giáo xứ chúng con được lớn mạnh, trưởng thành,
vuông tṛn với sứ vụ rao giảng Tin Mừng và xứng đáng phần nào là con
cháu các Bậc Tiền Nhân.
“Hăy tạ ơn Chúa v́ muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn t́nh thương”.
Huế 21-06-2011
———————————————————
[1] Amédée Courbet (1827-1885) đô đốc Pháp, người cầm đầu nhiều
trận đánh tại miền Trung và miền Bắc Việt Nam năm 1883. Đối đầu với
ông là tướng Hoàng Kế Viêm, một trong những người kế nhiệm Tổng đốc
Nguyễn Tri Phương.
[2] Tài liệu tham khảo :
– Các Báo cáo thường niên của Các Giám mục Huế gởi hội Thừa sai
Paris từ 1872 đến 1940, Lê Thiện Sĩ sưu tập và chú thích.
– Tiểu sử các linh mục thuộc hội Thừa Sai Paris (MEP) gia nhập và
phục vụ Giáo phận Huế 1850-1975 (cuốn II), Lm Giuse Nguyễn Văn Hội.
– Répertoire des membres de la Société des Missions Étrangères
1659-2004, của Gérard Moussay et Brigitte Appavou.
– Revues: Annales et Bulletin des Missions Étrangères de Paris,
1900-1960.
– Bulletin des Vieux Amis de Huế, Tư liệu của Association des
Amis du Vieux Hué, AAVH.
[3] Linh mục thuộc Hội Thừa sai Hải ngoại Paris; đến Huế ngày
2.9.1898; tháng 6 năm 1936, làm Giám mục Đại diện Tông ṭa coi sóc
Giáo phận Huế; qua đời 29-6-1946.
[4] Giám mục 13-4-1967; Chủ tịch Hội đồng Ṭa thánh Công lư và
Ḥa b́nh 24-6-1998; Hồng y 21-2-2001; qua đời 16-9-2002 tại Rôma.
Lên bậc Tôi tớ ngày 17-9-2007 ; Bậc Đáng Kính 4-5-2017
[5] Ngài làm Phó Tổng Giám mục Huế, rồi lên Tổng Giám mục, từ
1975 đến 2012.
[6] Thư Chung Hậu Đại Hội Dân Chúa 2010
[7] TC.HĐHDC, số 23
[8] Gioan Phaolô II, Tông huấn Giáo hội tại châu Á, số 25. Và
Liên Hội đồng Giám mục châu Á, trong Hội nghị về các Thừa tác vụ
trong Giáo hội ngày 5.3.1977, các đại biểu của các Giáo hội tại châu
Á đă bỏ phiếu tán thành chiến lược xây dựng các Cộng đoàn Giáo hội
Cơ bản cho toàn Giáo hội tại châu Á.
[9] TC HĐHDC số 11.
[10] TC HĐHDC, số 12.
[11] TC HĐHDC, số 12.
[12] Đây là con số ước lượng, kể cả các giáo dân gốc Giáo xứ
Phanxicô Xaviê nay đang ở ngoài địa giới Giáo xứ, nhưng vẫn thường
xuyên sinh hoạt tôn Giáo tại Phanxicô Xaviê.
[13] CVTĐ. 2, 42.
————————————————————————
Mọi góp ư, bổ sung, điều chỉnh xin vui ḷng liên hệ với Linh mục
Phêrô Phan Văn Lợi theo địa chỉ email: witness2005@gmail.com Xin cám
ơn quư vị rất nhiều. - Nhóm Biên sử Tổng Giáo phận Huế.
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

|