Giáo phận Kontum

Nhà thờ Giáo xứ ÐăkMot 

 

Lược sử Giáo xứ DAK MOT WGPKT(02/08/2021) KONTUM Nhà thờ Đăk Mot Thị trấn Plei Kần, Huyện Ngọc Hồi, Tỉnh Kon Tum I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ Giáo xứ Đăk Mot hiện nay nằm trên địa bàn huyện Ngọc Hồi, Tỉnh Kon Tum, mà trung tâm của giáo xứ thuộc thôn 5, thị trấn Plei Kần, huyện Ngọc Hồi, nằm cách thành phố Kon Tum khoảng 67 km về phía Bắc, ở ngay trung tâm ngã ba Đông Dương, cách đều biên giới Lào và Campuchia khoảng 20 km. Cửa khẩu quốc tế Bờ Y được mở mang, giúp cho việc thông thương với Lào ngày càng dễ dàng. Ngoài ra, tuyến đường Hồ Chí Minh đã được hoàn tất, cho phép việc đi lại giữa các tỉnh Tây Nguyên đi Quảng Nam - Đà Nẵng, nhập vào Quốc lộ 1A, trở nên mau chóng hơn. Chính vì thế mà huyện Ngọc Hồi nói chung và thị trấn Plei Kần nói riêng đã có những đổi mới rất đáng kể. Có thể nói giáo xứ Đăk Mot cùng với giáo xứ Đăk Jâk, Đăk Tuk tạo thành nơi đây một giáo điểm hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển của giáo phận Kon Tum. II. GIAI ĐOẠN HÌNH THÀNH 1. Lịch sử Năm 1905, vào một ngày đẹp trời, đoàn người đại diện thượng Sêđăng gặp Cha Bonnal tại Kon Hơring. Cha chẳng biết tí nào những con người nầy. Ngài rất đỗi ngạc nhiên khi nghe nói họ đến từ làng Đăk Kơna, để xin ngài một đặc ân được nhận vào đàn chiên Giáo Hội. Tháng 10 năm 1905, Cha quản nhiệm Vialleton (Truyền), và là Cha Bề trên địa phận, đã quyết định những làng mới, vừa trở lại đạo, từ nay thành một địa sở riêng, một địa sở tương lai, với Đak Kơna làm trung tâm. Lẽ đương nhiên, chính Cha Bonnal lo tổ chức và điều hành địa sở mới. Ngày 13/07/1923, vị thừa sai trẻ tuổi, Cha Phaolô Crétin (Xuân) đến Kon Tum. Ngài 31 tuổi. Thiên Chúa nhân lành đã sửa soạn cho ngài một tác vụ truyền giáo nặng nề xứ Thượng qua cuộc lưu tù khổ sở gần 4 năm tại Đức quốc. Đến đây, tâm hồn ngài triển nở, nhất là khi thấy một sự gắn bó giữa tâm hồn của các bạn cùng một chí hướng, và thấy họ hăng say trong tác vụ sứ đồ. Sau vài tháng học tiếng Bahnar ở Kon Sơ Lăng, và tiếng Rơngao tại Kon Hơring, ngài được chỉ định đến địa sở Đak Kơna. Vào ngày 24/04/1924, ngài đến sống ở mái nhà cũ của cha Bonnal (Bổn), đã bỏ hoang từ nhiều năm. Cha đã sống những năm đầu của việc truyền giáo với nhiều khó khăn, một dấu hiệu chắc chắn về một mùa gặt mai sau đầy hoa quả. Đầu năm 1932, hàng loạt các làng được Chúa Thánh Thần thúc đẩy đã xin được gia nhập vào hàng ngũ con cái Chúa. Họ bằng lòng cho rửa tội các em dưới 7 tuổi, bằng lòng làm một nhà nguyện trong làng họ và đa số ghi tên vào dự tòng: trước là Đak Rơman Iop; sau là tới Đak Rơman Peng; Đak Long; Đak Mot; Đak Tơmbiu; Đak Rơlang và cũng cuối năm ấy có 3 làng khác trở lại: Đak Tong, Đak Mot Kram; Đak Brao. Những năm kế tiếp, 20 làng nữa ghi tên vào danh sách cứu rỗi với 1844 tín hữu và 1005 dự tòng. Trước đà lan rộng mau chóng như vậy, chắc hẳn một vị thừa sai không thể lo lắng cho một địa sở như thế đựơc; Ngài phải lo lắng quá nhiều cho 4.000 linh hồn không cùng một nơi mà còn phân tán trong 20 làng cách xa nhau. Vậy cần phải chia địa sở được chúc phúc này ra làm đôi. Cha Renaud, linh mục trẻ tuổi, hăng say, đến địa phận tháng 10/1934, xin phép Đức Cha nghĩ đến việc thực hiện dự định này. Nhưng mãi đến tháng 03/1936 mới có quyết định chia địa sở Đak Kơna ra làm hai: a. Một ở phía đông, có quốc lộ 14, xuyên từ đầu nầy qua đầu khác mà họ Đak Chô như trung tâm điểm. b. Và địa sở ở phía tây ngã sông Pơkô, có làng Đak Mot quan trọng làm trung tâm. (Thực tế, trung tâm cũ Đak Kơna đã trở nên một họ đạo lẻ sát nhập vào địa sở Đak-Mot) Cha Phaolô Crétin nhận địa sở phía tây gồm trung tâm cũ Đak Kơna và 8 họ hoàn toàn mới, với 917 giáo hữu và 952 dự tòng. 2. Khởi đầu địa sở Đăk Mot Trung tâm địa sở phía Tây đặt tại một địa điểm đẹp tại một làng lớn nhất cả vùng, và hầu như nằm ở trung tâm của địa sở. Làng nầy nằm trên những sườn đồi gần sông Pơkô đẹp đẽ. Các mái nhà nhô lên trên đỉnh đồi như ngọn đèn soi sáng cho cả góc trời nầy biết Đấng tác thành sự sáng. Cha thiết lập trước tiên nơi đây một túp lều Thượng nghèo nàn, nhưng rộng rãi để ở và có thể bắt đầu dạy giáo lý cho các người mới trở lại. Vậy trước nhất, là làm một nhà nguyện nhờ tiền cúng giúp từ Pháp đến, khang trang, sạch sẽ hết sức có thể cho Thánh Thể ngự. Một khi chủ đã có chỗ, ngài mới nghĩ đến những người giúp việc, Thượng cũng như Kinh và ngài xây cho họ một mái nhà đơn sơ nhưng vững chắc. Đối với ngài, ngài luôn luôn ở trong lều cũ. Chỉ 2 năm sau, Cha mới nghĩ đến mình xây một ngôi nhà không xa lạ với chúng ta, nhưng xếp đặt tiện dùng. Quý vị chắc hỏi chúng tôi làm sao có thể xây những toà nhà nầy trong miền hoang dã được? Xin hãy nhớ không phải ngày nay người ta mới nói: “ai xây cất phải chịu vất vả”. Cha có kinh nghiệm đôi chút về vấn đề này, và chỉ có Chúa mới biết Cha đã chịu lao khổ, dày vò, mồ hôi để đi đến thành quả như đã đạt, bất kể mọi bất trắc xảy ra. Nhưng, cộng đoàn Kitô giáo trong vùng này thăng tiến thật tuyệt vời. Nếu quý vị đến đây cách 4 hay 5 năm thôi, quý vị đã không gặp một Kitô hữu nào; nhưng năm 1936, đã gần 1.000 tín hữu. Cuối năm 1939, địa sở còn tăng tên nhờ bình an nội giới và ngoại cảnh của 3 làng mới: Đak Rao, Đak Tang và Đak Phun; có 12 họ đạo chiếm bên hữu ngạn sông Pơkô, và 3 bên tả ngạn sông, với 1.328 tín hữu và dự tòng, tổng số lên tới 2.256 linh hồn, mà Cha phải dẫn họ đến đường đức tin về Thiên Chúa và hạnh phúc. Cha hăng say thực hiện; con số 5.335 lượt rước lễ năm 1939 là một bằng chứng. Cuối tháng 3 năm 1939, Đức Cha Jannin đã đi thăm chính thức địa sở mới này và ban cho 410 người chịu phép Thêm sức. Như thế công trình của Thiên Chúa tích cực tiếp nối mãi” (x. Échos năm 1939, nhà in Trường Cuênot, Kontum; Lược dịch: Lm Gioakim Nguyễn Hoàng Sơn). Năm 1948, đia sở Đăk Mot do Cha Beysselance (Lành) phụ trách, có 11 họ đạo, 1.537 giáo dân, 504 dự tòng. Năm 1963, Cha Beysselance và Cha Chastanet phụ trách, 9 họ đạo, 2.547 giáo dân, 710 dự tòng. Năm 1970, Cha Beysselance và Cha Chastanet phụ trách, 14 họ đạo, 3.368 giáo dân, 411 dự tòng (x. Lịch Công giáo địa phận Kontum các năm liên hệ). Địa sở Đăk Mot đã phát triển mạnh cho đến năm 1972. Sau đó vì chiến tranh, bà con giáo dân phải đi di tản về Phú Bổn và Đăk Lăk. Từ sau 1975, người dân dần dần trở về làng cũ. III. GIAI ĐOẠN CỦNG CỐ VÀ PHÁT TRIỂN Từ năm 1978 đến 1997, cha Giuse Nguyễn Thanh Liên phụ trách địa sở Đăk Mot, nhưng vì hoàn cảnh khó khăn, ngài không thể hiện diện thường xuyên với bổn đạo được, phải chạy đi chạy về như con thoi giữa Ngọc Hồi và Kon Tum. Từ năm 1997 đến 2002, Đức Giám Mục trao địa sở Đăk Mot thuộc quyền cha Simon Phan Văn Bình. Từ năm 2003, cha Giuse Nguyễn Thanh Liên, Tổng Đại Diện Giáo phận Kontum, đồng thời lại đặc trách địa sở Đăk Mot gồm 3 xứ: Đăk Mot, Đăk Jâk và Đăk Tuk; với địa bàn gồm 2 huyện: Ngọc Hồi và Đăk Glei; trong phạm vi trên dưới 100km. Đây là hai huyện cực bắc của Giáo phận, có số bộ tộc nhiều nhất trong giáo phận (Sêđăng, Hơlăng, Jeh, Cajong, Brâu, Thái, Mường, Nùng...). Theo thống kê tại giáo xứ Đăk Mot năm 2007, giáo dân của hai huyện là 12.461 người, trong đó giáo dân Thượng là 11.564 người (92,8%), giáo dân Kinh là 897 người (7,2%). Ngày 02/06/2006, Cha Phêrô Trần Công Minh được Đức Giám Mục gởi đến dựng lều tại Đăk Mot, thị trấn huyện Ngọc Hồi, phụ tá cho Cha Tổng Đại Diện Giuse Nguyễn Thanh Liên. Mười ngày sau khi lên nơi cư trú giữa đoàn chiên đã nhiều năm vắng bóng linh mục trực tiếp mục vụ, Cha Tổng Đại diện cùng cha Trần Công Minh bắt tay vào việc dựng một lán trại khả dĩ che nắng che mưa đón tiếp giáo dân, được làm bằng tre nứa với diện tích khoảng 300m2 . Cuối năm 2006, các Cha cố gắng dựng được nhà xứ theo dáng dấp nhà dân tộc, nhưng cũng chưa ở nhà mới này vì muốn sống giữa anh em dân tộc như cảnh sống của họ. Hồng ân Thiên Chúa như mưa tuôn đổ. Năm 2006, đúng 70 năm địa sở DAK KƠNA tách ra làm hai (1936-2006), trong đó có Đak Mot và Đak Chô. Vào tháng 12/2006, Cha Hiêrônimô Lê Đình Hùng được chính thức bổ nhiệm về làm phó giáo xứ Đăk Mot (phó 12/2006-12/2012). Cánh đồng truyền giáo miền cực Bắc Giáo phận Kontum vẫn còn quá bao la so với 3 “thợ gặt”, chính vì thế, trước Tết Nguyên Đán 2009, Đức Giám Mục cử Cha Gioan Baotixita Hồ Quang Huyên lên cộng tác trong cánh đồng này (phó xứ 2009-02/2012). Chưa dừng tại đó, ngày 23/12/2010, địa sở Đăk Mot được đón thêm một cha phó nữa là cha Phêrô Vũ Trọng Hà Nguyên Khôi (từ 2010-2012). Giáo xứ Đăk Mot đã khởi công xây dựng nhà thờ mới với diện tích 980m2 , vào ngày thứ tư lễ tro 25/02/2009. Và sau hơn 2 năm tiến hành, giáo xứ khánh thành nhà thờ mới vào ngày 21/03/2011, cũng là dịp mừng 75 năm tuổi đời với tước hiệu “ĐỊA SỞ” thực thụ tách từ địa sở Dak Kơna (1936-2011). Đây thật là thời điểm được “quan phòng huyền nhiệm”, đánh dấu sự trở lại của các mục tử để sống với và ở giữa anh em tín hữu dân tộc với đầy nhiệt huyết, hăng say, sốt sắng, can đảm giữ vững niềm tin trong mọi biến cố của thời cuộc, dù bị sóng gió bão táp đưa đẩy trôi nổi đến nhiều nơi và gặp nhiều sự cố éo le khó lường trước. Năm 2010, Giáo xứ Đăk Mot gồm: 17 làng và 2 giáo họ người Kinh. Dân số chung là 29.371 người (10.911 Kinh và 18.460 Thượng). Trong đó, số giáo dân của 2 họ Kinh là 1.031 người; và 17 làng người dân tộc Sêđăng, Hơlăng với số giáo dân 6.285 người. Ngày 24/07/20211, Cha Giuse Nguyễn Thanh Liên qua đời sau một thời gian bệnh nặng, Cha Antôn Nguyễn Văn Binh được bổ nhiệm chính xứ Đăk Mot, thánh lễ nhận xứ ngày 25/11/2011. Đến ngày 21/11/2013 Cha Giuse Võ Văn Dũng thay Cha Antôn Binh, có Cha Giêrônimô Trần Văn Trạch phó xứ. Từ 03/2015, Cha Simon Phan Văn Bình được ĐGM bổ nhiệm chính xứ tiếp tục xây dựng giáo xứ về mọi mặt. Ngoài chăm sóc mục vụ tôn giáo, Cha Simon còn đồng hành chăm lo đời sống qua việc vận động giáo dân thay đổi một số tập quán lạc hậu; tổ chức khoan giếng lấy nước sinh hoạt cho đồng bào, làm hệ thống lọc nước tại khuôn viên nhà thờ để cung cấp nước sạch miễn phí cho người dân, không phân biệt tôn giáo. Thời gian này có các Cha dòng Đaminh đã cộng tác với Cha sở trong công việc mục vụ, như Cha Giuse Hà Đăng Hội (2015), Antôn Phạm Minh Châu (2018), Giuse Trần Ngọc Thanh (2019)... Năm 2017, Cha G.B Đỗ Thanh Tùng được bổ nhiệm phó xứ Đăk Mót. Đến ngày 19/11/2018 , Cha G.B Đỗ Thanh Tùng được bổ nhiệm chính xứ thay Cha Simon Phan Văn Bình về hưu dưỡng tại Nhà Hưu linh mục ở TGM Kontum. Các Cha dòng Đaminh thời điểm này có các Cha: Tađêô Hồ Vĩnh Thịnh (2020), phụ tá Bartôlômêô Nguyễn Hoàng Tuấn (2021), phụ tá (x. Thông tin liên lạc quý Lm, các Dòng tu 01/2021). Hiện nay giáo xứ Đăk Mot có tổng cộng 7.250 giáo dân. Trong đó, Cộng đoàn người Thượng: 5.921 giáo dân (sắc tộc Sêđăng, thuộc huyện Đăk Tô); Cộng đoàn người Kinh: 1.329 giáo dân (số liệu 2020). CÁC DÒNG TU PHỤC VỤ TẠI ĐỊA SỞ ĐẮK MOT 1. Các dòng nữ + Quý soeur Dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm, Cộng đoàn Xóm Nhỏ 1, Ttr. Plei Kần, H. Ngọc Hồi, Kon Tum. + Quý soeur Dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm, Cộng đoàn Xóm Nhỏ 2, Xã Pờ Y, H. Ngọc Hồi, Kon Tum. + Quý soeur Hội Dòng Ảnh Phép Lạ, Cộng đoàn Ngọc Hồi, Ttr Plei Kần, H. Ngọc Hồi, T. Kon Tum. 2. Các Cha dòng Đa Minh (OP) Từ năm 2014, theo nhu cầu truyền giáo của giáo phận, các Cha dòng Đa Minh đã hiện diện phục vụ tại hai giáo điểm truyền giáo Đăk Xú và Sa Loong. Các Cha đã xoay sở mua một miếng đất riêng và gầy dựng lên nhà cộng đoàn. Sau nhiều nỗ lực, nhà cộng đoàn đã được thành lập và sau đó còn xây dựng thêm nhà nội trú và nhà nguyện riêng. Hiện cha Giuse Trần Ngọc Thanh OP, đang phục trách cộng đoàn và gần đây, cha Bartôlômêo Nguyễn Hoàng Tuấn OP, từ giáo xứ Kon Robang lên tăng cường.           WGPKT(02/08/2021) KONTUM ................ Xem thêm [Lược sử Giáo xứ DAK MOT (bản trước) ] Chi tiết bổ sung xin gởi về giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

Hình ảnh nhà thờ Giáo xứ ĐăkMot

Hình ảnh Lễ Khánh Thành nhà thờ ĐăkMot (21/3/2011)

Nguồn : Website GP Kontum