Giáo phận Kontum

Nhà thờ Giáo xứ De Sơmei

 

Lược sử Giáo xứ De Sơmei Nhà thờ giáo xứ De Sơmei, xã Đăk Sơmei, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai I. THỜI KỲ HÌNH THÀNH VÀ THỬ THÁCH Kể từ khi địa sở Kon Sơlăng - Plei Tơuer, nửa Bahnar nửa Jarai, được tái lập do cha G.B Guerlach (Cảnh) vào năm 1889 [1], công cuộc loan báo Tin Mừng tiếp tục triển nở tuy phải mất thời gian lâu dài và gặp rất nhiều khó khăn. Làng Kon Sơlăng (làng Maria) bỏ đạo năm 1870 đã trở lại đạo năm 1889. Làng Plei Sơmei tòng giáo năm 1909 [2 ]. Cũng trong năm 1909: Plei Dôr và Plei Gral nhập đạo (2 làng này hợp lại năm 1915); Dak Ong tòng giáo (cũng được gọi là Plei Drêm, rồi Dak Tang); Năm 1911, xây dựng nhà thờ Plei Tơuer [3]. Ngoài ra, có họ Tân Phước (người kinh) thành lập năm 1924; làng Bah Sơmei được tách từ một phần của Plei Sơmei.v.v. Họ đạo Plei Sơmei sớm được tổ chức qui củ, nề nếp. Năm 1912, Đức Cha Jeanningros (Vị), Đại Diện Tông Tòa Đông Đàng Trong lên kinh lý Miền Truyền Giáo Thượng, đã đến Làng Maria (Kon Sơlăng) thăm mục vụ và ban bí tích Thêm sức, các họ đạo thuộc địa sở đã đến chào ngài: Plei Sơmei, Kon Kơtu, Plei Nglai, Plei Tơuer, Plei Hinh, Plei Têh [4] . Trong giai đoạn kế tiếp, do nhiều yếu tố: như những biến động trong vùng, thiếu linh mục hoặc các cha đau ốm, nên linh mục phụ trách thường xuyên thay đổi nhau mà đảm nhiệm một thời gian ngắn nào đó. Các linh mục phụ trách địa sở Kon Sơlăng - Plei Tơuer, cũng chăm sóc mục vụ Plei Sơmei được ghi lại như sau [5 ]: 1 x. M. Guerlach, “District de Pơlei Maria - Notre Dame de Lourdes”, M.C N o . 1183, năm 1892, trang 61. 2 x. Echos de la Mission, Địa phận Kontum, tháng 11/1947. 3 x. Hlabar Tơbang số 6, năm 1911, tr. 51. 4 x.Hlabar Tơbang số 26, 1913, tr. 29. 5 x. Echos de la Mission, sđd. Từ năm 1926-1938, họ đạo Plei Sơmei được cha Philípphê Đề, cha sở Plei Tơuer, một linh mục Việt Nam kiêm nhiệm. Năm 1937, địa sở Plei Tơuer gồm 8 họ đạo, 811 tín hữu và 216 dự tòng. Trong số đó có tất cả 787 tín hữu sắc tộc (300 Bahnar, 487 Jarai), 24 tín hữu kinh. “Trong năm này, cơn bệnh đã hoành hành cha Philípphê Đề; và từ nhiều tháng qua ngài bị bệnh phù thủng toàn thân. Dù được bác sĩ giỏi chữa trị, bệnh tình ngài không thuyên giảm mà còn có khi trầm trọng thêm. Mặc dầu vậy, cha làm những công việc trong địa sở theo như sức ngài cho phép. Ngài tu sửa lại hoàn toàn ngôi thánh đường trung tâm (Plei Tơuer) của ngài; bây giờ cũng còn phải tu sửa lại giống như vậy nhà thờ Kon Sơlăng, một họ đạo chính yếu của ngài”. Bản tường trình thường niên của cha Philípphê Đề được ghi lại như sau: “Mặc dầu mọi khó khăn tôi phải gánh chịu, các họ đạo của tôi, nhất là vùng trung tâm dường như đi thụt lùi. Ngoại trừ làng Kon Sơlăng không bị ảnh hưởng, còn tất cả các nơi khác ít nhiều cũng bị ảnh hưởng luồng gió quỉ (yang) thổi đến từ cư dân Jarai. Biết bao nhiêu bò, trâu, heo, dê đã bị đập chết trong những tháng qua. Đúng là tình thế tân dự tòng của tôi gặp khó khăn. Bị những làng ngoại bao quanh, những tân dự tòng không ngừng bị các làng ngoại chê bai và luôn báo cho biết trước sẽ gặp tất cả mọi bất hạnh, bởi vì là người tin đạo mà mỗi làng không chịu thủ chai nước thần (yang) và họ chắc chắn bị tru diệt hết!6 Dễ tin nhảm, những lời đe dọa chết chóc có tính báo trước sẽ làm cho họ kinh hãi. Điều này giải thích sự việc sa sút đức tin của họ. Tại làng Sơmei, tôi đang đau, chú giáo phu của tôi cũng đau. Một khủng hoảng và xáo trộn nghiêm trọng về mặt tinh thần; vì bất đồng với nhau, nên dân làng bị phân hóa” [7]... Trong giai đoạn này Plei Sơmei chia tách thành 2 làng: Plei Sơmei và Bah Sơmei. 6 Những năm thập niên 1930 có phong trào nổi lên dân Jarai tin dị đoan thần Dam Klan, xin nước thần đem về uống và không phải làm việc khổ nhọc vẫn có cái ăn. Ai không tích trữ nước thần sẽ phải chết. 7 x. Le Mission des Pays Mois en 1937, Vicariat Apostolique de Kontum (Annam). Năm 1949, Plei Sơmei do cha Phêrô Nguyễn Đắc Cẩn coi sóc có 138 tín hữu, 29 dự tòng; Bah Sơmei có 110 tín hữu, 29 dự tòng [8 ]. Năm 1956, Plei Sơmei có các chú Yao Phu: chú Nhep, chú Jêch [9 ]. Các linh mục phụ trách địa sở Plei Tơuer kế tiếp, bao gồm Plei Sơmei: Cha Louis Giffard (Ngọc) 1956-1963 Cha Phêrô Nguyễn Trọng Ân 1964-1971 Cha Micae Võ Văn Sự 1972-1975 Từ năm 1965 trở về sau, chiến tranh trên miền Tây Nguyên ngày càng leo thang, đặc biệt các biến cố Tết Mậu Thân 1968, tiếp đến Mùa Hè đỏ lửa 1972, khu vực địa sở Plei Tơuer bị bom đạn tàn phá. Nhiều nhà thờ, nhà nguyện và cơ sở tôn giáo bị trúng pháo thành bình địa (nhà thờ Plei Tơuer), các họ đạo phải di dời tìm nơi ẩn nấp, dời ra tạm trú gần quốc lộ hơn. Nên từ năm 1972, cha Micae Võ Văn Sự chính xứ Plei Rơhai kiêm nhiệm Plei Tơuer, Plei Mor, Plei Dôr, Plei Dak Om, Plei Sơmei. II. THỜI KỲ CỦNG CỐ VÀ VƯƠN LÊN Sau 1975, cha Micae Võ Văn Sự tiếp tục kiêm nhiệm một số các họ đạo trải dài thuộc các xã Ya Khươl, Đăk Tơ Ve, Hòa Phú (huyện Chư Păh) và xã Đăk Sơmei (huyện Đăk Đoa) từ 1975-2005. Tại xã Đăk Sơmei, huyện Đăk Đoa, các làng Bahnar do cha Micae Sự coi sóc thời điểm 31/12/2004 [10]: -Làng De Sơmei: 413 giáo dân, trưởng cộng đoàn: chú Blêng (đại diện tất cả các làng). - Làng De Gôh: 191 giáo dân. - Làng De Pơdral: 106 giáo dân. - Làng De Tul: 250 giáo dân. - Làng Bok Rei: 51 giáo dân. - Làng De Thung: 28 giáo dân. Ngày 05/06/2005, cha Giuse Nguyễn Đức Chương được bổ nhiệm chính xứ Plei Rơhai thay cha Micae Võ Văn Sự, tiếp nối kiêm nhiệm: -Họ De Sơmei: 429 giáo dân. -Họ De Gôh: 198 giáo dân. -Họ De Pơdral: 117 giáo dân. Năm 2005, cha Giuse Chương cho xây dựng Nhà Thờ De Sơmei [11 ]. Nhà thờ mới có diện tích 252 m2 (dài 21 m x rộng 12 m) và cha Giuse chọn thánh hiệu nhà thờ là Thánh Giuse Thợ, cũng là bổn mạng của họ đạo, mừng vào ngày 01/05 hàng năm. Việc dâng lễ và các cử hành phụng vụ luân phiên giữa các họ đạo mà cha phụ trách tùy theo điều kiện và hoàn cảnh. 8 x. Echos 15/08/1949, tr. 7. 9 x. Bôl De Yao Phu ah tơm sơnam 1956, Misiô Kontum, tr. 15. 10 x. Bảng Thống Kê GP Kon Tum, Giáo hạt Pleiku, trong địa bàn tỉnh Gia Lai thời điểm 31/12/2004, tr. 2. 11 x. Kỷ yếu Bok Chương, 01/05/2020, tr. 38 và tr. 47.   Nhà thờ De Sơmei - Cha Giuse Nguyễn Đức Chương dâng thánh lễ tạ ơn  và cầu nguyện cho các ân nhân, Chúa Nhật 27/07/2008 Cuối năm 2008, cha Tôma Aquino Trần Duy Linh, chính xứ Tiên Sơn kiêm Lệ Chí, bao gồm De Sơmei và các họ đạo phụ cận thuộc các xã Đăk Sơmei, Đăk Rong và Kon Gang (huyện Đăk Đoa, Gia Lai). Năm 2009, có Phó tế F.X Hồ Văn Phương phó xứ, ở tại Tiên Sơn. Đến ngày 03/12/2010, Phó tế F.X Hồ Văn Phương nhận lãnh tác vụ linh mục và tân linh mục tiếp tục công việc phó xứ, đã đến De Sơmei và các làng thuộc 3 xã nói trên làm công việc mục vụ. Cũng cuối năm 2010, Đức Giám Mục đã quyết định nâng Giáo họ De Sơmei thành Giáo xứ, và bổ nhiệm cha F.X Hồ Văn Phương làm linh mục chính xứ tiên khởi Giáo xứ De Sơmei với các làng và họ đạo trực thuộc, nhưng vẫn còn tạm trú tại nhà thờ Tiên Sơn. III. THỜI KỲ PHÁT TRIỂN Sang năm 2011, cha F.X Phương đã đến và trụ lại tại giáo xứ. Từ đây, giáo xứ De Sơmei có linh mục chính xứ ở tại chỗ và mọi công việc dần ổn định và phát triển. Năm 2012, Giáo xứ De Sơmei bao gồm địa bàn 3 xã: Đăk Sơmei, Đăk Rong, Kon Gang [12]. 12 Ngày 21/08/2000, chính quyền đổi tên xã Đăk Đoa thành xã Đak Sơmei. Đến năm 2005, thành lập xã Đăk Rong. Thống kê năm 2012 giáo xứ Đăk Sơmei [13 ]: Tổng số giáo dân: 3.772 người; Dân tộc: Bahnar. 1. Xã Đăk Sơmei: Làng De Sơmei: 860 giáo dân (có nhà thờ giáo xứ); Làng De Pơral: 115 giáo dân; Làng De Gôh: 332 giáo dân; Làng De Adroch: 245 giáo dân; Làng De Doa: 318 giáo dân; Làng De Tul: 439 giáo dân ; Làng Bok Rei: 140 giáo dân. Hầu hết các làng đều có nhà nguyện. 2. Xã Đăk Rong: Làng De Thung: 420 giáo dân; Làng Angleh: 430 giáo dân; Làng De Klanh: 80 giáo dân; Làng Đăk Ioh: 30 giáo dân. De Thung và Angleh có nhà nguyện. 3. Xã Kon Gang: Làng Dungrơ: 170 giáo dân (có nhà nguyện); Làng Kon Gang: 80 giáo dân (chưa có nhà nguyện). Cha Gioan Nguyễn Nhơn được bổ nhiệm phó xứ De Sơmei từ ngày 16/05/2014 - 05/12/ 2017. Ngày 05/12/2017, Đức Cha Aloisiô đã bổ nhiệm cha Giuse Nguyễn Duy Tài thay cha P.X Hồ Văn Phương đảm nhận chính xứ De Sơmei. Ngày 21/11/2019, cha Gioakim Đỗ Sỹ Hùng,thuộc dòng Ngôi Lời (SVD) nhận trách vụ tân chánh xứ thay cha Giuse Nguyễn Duy Tài. Thánh lễ nhậm xứ được cử hành cách long trọng do Đức Cha Aloisiô Nguyễn Hùng Vị, Giám mục Giáo phận Kon Tum, chủ tế. Một bước tiến mới mở ra cho giáo xứ. Qua thời gian sống đạo kiên trung và truyền giáo, giáo xứ De Sơmei phát triển về nhiều mặt. Đến năm 2020, Đức Cha giáo phận đã quyết định thành lập thêm 2 giáo xứ mới được chia tách từ giáo xứ De Sơmei: đó là giáo xứ Angleh, xã Đăk Rong (03/11/2020) và giáo xứ De Tul (xã Đăk Sơmei), huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai. 13 x. Thống kê 22/11/2012 Giáo hạt Mang Yang, Giáo phận Kon Tum, tr. 5-6.               WGPKT(19/01/2022) KONTUM   Chi tiết bổ sung xin gởi về giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

Hình ảnh nhà thờ Giáo xứ De Sơmei

< chưa có >

Nguồn : Trang web Giáo Phận Kontum

Chi tiết - hình ảnh bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com 

[Trở về đầu trang ]