
Lược
sử Giáo xứ Hoa Lư

Nhà
thờ Hoa Lư
I. GIAI ĐOẠN CƯU MANG (1956-1965)
Đầu năm
1956, một số tín hữu di cư miền Bắc đang sinh sống tại Tây Ninh,
chuyển đến lập nghiệp tại khu dinh điền Quảng
Nam Đà Nẵng, vùng quanh nhà thờ Mỹ Thạch ngày nay.
Họ gồm khoảng 50 gia đ́nh. Một vài tháng sau, Đức
Giám Mục giáo phận lúc đó là Đức Cha Phaolô
Seitz (Kim), thương cho t́nh cảnh bơ vơ của họ đă gửi cha Micae
Nguyễn Ngọc Khuê đến.
Cũng
trong năm này, cha Giuse Maria Đỗ Bá Ấn sau khi thăm đất Tây Nguyên,
đem một số gia đ́nh người công giáo Quảng B́nh
di cư đang tạm trú tại Quảng Trị, lên lập nghiệp tại
vùng phía Bắc nhà thờ Mỹ Thạch ngày nay.
Năm
1957, cha Nguyễn Ngọc Khuê qua đời. Cha Đỗ Bá Ấn phụ trách luôn số
giáo dân của cả hai vùng, gần 1.000 khẩu. Năm
1958, cha Đỗ Bá Ấn đổi về La Sơn. Cha sở Thanh B́nh
là cha Phaolô Vơ Quốc Ngữ, kế tiếp là cha G.B Trần
Văn Hộ đảm trách Mỹ Thạch. Lúc này nhà thờ Mỹ
Thạch chưa được xây dựng.
Đầu năm
1958, Đức Giám Mục thuyên chuyển một vị linh mục trẻ tuổi là cha
Giuse Phạm Thiên Trường, đang phục vụ tại
Thanh B́nh, về đảm nhận khu vực Mỹ Thạch và Phú
Quang. Ngài vận động giáo dân vào rừng đốn gỗ, và
chính ngài t́m nguồn tài chánh để xây dựng
ngôi thánh đường. Ngôi thánh đường Mỹ Thạch đầu tiên hoàn thành vào
năm 1959, bằng xi măng lợp tôn.
Năm
1963, cha Trường đổi đi làm quản xứ Tân Hương. Cha Giuse Nguyễn Tiến
Lễ đến quản nhiệm xứ Mỹ Thạch. Giữa năm 1965,
chiến cuộc leo thang trong vùng Tây Tây Nam thị
xă Pleiku. Cộng đoàn Mỹ Thạch cha con dắt d́u nhau
chạy loạn, chờ ngày im tiếng súng trở về.
Nhưng
cuộc chiến ngày càng ác liệt, các tín hữu đành bỏ lại nhà cửa, ruộng
vườn, để xây dựng cuộc sống mới ở vùng phía
Đông Đông Bắc thị xă Pleiku: Hoa Lư ngày nay.
II. GIAI ĐOẠN H̀NH THÀNH GIÁO HỌ HOA
LƯ, THUỘC GIÁO XỨ THĂNG THIÊN (1965-1967)
Vùng đất
Hoa Lư xưa là một rừng chà là chưa được khai phá. Cha Giuse Nguyễn
Tiến Lễ được chính quyền cho phép khai khẩn
đồi chà là này làm nơi tạm trú cho giáo dân Mỹ Thạch di
tản. Đa số giáo dân tại đây lấy canh tác là phương
tiện chính để mưu sinh. Ngoài việc đồng áng,
các sinh hoạt tôn giáo là một phần không thể thiếu trong cuộc sống
hàng ngày của họ. Để duy tŕ được phần nào các
hoạt động tâm linh trước đây như tại Mỹ Thạch, các ông Đỗ Văn Thụ,
Đỗ Văn Giực, Trần Hưng Giáo, Nguyễn Văn Hoàng,
Đỗ Văn Khẩn, Đỗ Văn Bính, Nguyễn Đ́nh Thanh,
Nguyễn Liên, Tô Quang Lữu..., đă tháo dỡ và chuyển về Hoa Lư phần
khung của nhà thờ và nhà xứ Mỹ Thạch để cất
một ngôi nhà nguyện mái tôn, vách ván, trừ phần cung thánh
xây bằng xi măng, ngay trong khuôn viên của ngôi
thánh đường ngày nay.

Nhà thờ
Hoa Lư cũ
Giáo họ
Hoa Lư đă được h́nh thành như thế. Thời gian đầu, Giáo họ Hoa Lư
trực thuộc giáo xứ Thăng Thiên. Bổn mạng của
Giáo họ là Đức Mẹ Vô Nhiễm, cũng là bổn mạng của Mỹ
Thạch trước kia. Cha Giuse Nguyễn Tiến Lễ lúc này là
phó xứ Thăng Thiên, đặc trách giáo họ Hoa Lư.
Mỗi khi
chiều về, nh́n lên cây Thánh Giá trên nóc ngôi nhà nguyện đơn sơ
nghèo nàn, mọi người lại cảm thấy ấm ḷng. Nơi
đây chính là điểm hội tụ của những giáo dân tản mác từ
các vùng nông thôn và từ các vùng xảy ra chiến sự.
Những người lính xa nhà cũng t́m về đây gởi
gắm niềm tin vào Chúa, t́m hơi ấm của những người anh em cùng một
Cha. Và cứ thế, Giáo họ Hoa Lư lớn dần.
Năm
1967, cha Nguyễn Tiến Lễ đổi đi Ban Mê Thuột.
II. GIAI ĐOẠN ỔN ĐỊNH (1967-1994)
Năm 1967
đánh dấu một giai đoạn khác của Giáo họ Hoa Lư, với sự thay đổi
nhiệm sở của cha Giuse Nguyễn Tiến Lễ. Cha
Gioan Nguyễn Trí Thức, chính xứ Thăng Thiên lúc đó,
cũng là cha Tổng Đại Diện, luôn nâng đỡ, chăm lo đời
sống thiêng liêng cho giáo dân trong Giáo họ.
Ngài cử các cha phó về Hoa Lư dâng lễ ngày Chúa Nhật và một số ngày
trong tuần.
Các các
cha phó phụ trách Giáo họ Hoa Lư trong khoảng thời gian từ 1967 đến
1975:
Cha
Gioan Nguyễn Trí Thức
Cha
Gioan Baotixita Nguyễn Hoa Viên
Cha
Đaminh Trương Bảo Tâm
Cha
Micae Hoàng Đức Oanh
Cha
Giuse Trần Sơn Nam
Cha
Antôn Đinh Bạt Huỳnh
Năm
1972, một số hộ dân lại rời Hoa Lư hồi cư tại Mỹ Thạch như gia đ́nh
ông Lữu, Ông Thanh, Ông Khiên, Ông Liên,...
Ngược lại, một số hộ dân ở các dinh điền khác lại tới định cư ở
Hoa Lư. Trong số những người ở lại lập nghiệp
tại Hoa Lư phải kể đến ông Giuse Đỗ Văn Thụ,
nguyên chánh trương Mỹ Thạch. Ông đă lao tâm khổ tứ, giúp xây dựng
và ǵn giữ nhà thờ cho đến khi về với Chúa năm
2009.

Lễ Bổn
mạng giáo xứ ngày 08/12/1974
Đầu năm
1974, một số anh em Công giáo ở Sài G̣n và miền Tây đang công tác
tại Pleiku đến tham gia sinh hoạt, gây dựng
phong trào thiếu nhi cho Giáo họ. Đó là các anh Đĩnh,
anh Châu, anh Tuyên, anh Khoát và anh Lễ. Nhờ sự
nhiệt t́nh của các anh em này, các đoàn thể
được nhanh chóng h́nh thành như ca đoàn, đoàn Hùng Tâm Dũng Chí, với
một số huynh trưởng như anh Yến, chị Tốt, chị
Nương.
Trong số
những người có công với Giáo họ buổi ban đầu có Thầy Giuse Nguyễn
Minh Tri. Thầy đến thuê nhà của cụ Thụ ở hẻm Mạc Đĩnh Chi, nay là
nhà ông Đoàn Tá, để dạy học. Sau khi ổn định,
Thầy canh tác một thửa đất khoảng hai hecta ngay góc trái ngă ba đầu
đường Phù Đổng-Cách Mạng Tháng Tám. Trước khi
mất, Thầy đă hiến một phần đất này cho Giáo
hội. Thầy giúp dạy giáo lư cho các em nhỏ, các ông bà lớn tuổi mong
muốn được gia nhập đạo Công Giáo, dạy hát cho
ca đoàn.
Sự đóng
góp âm thầm, không mệt mỏi của những người đi trước đă tạo tiền đề
cho những sinh hoạt ngày càng nề nếp và quy củ
của Giáo xứ ngày nay.
Biến cố
năm 1975 tại Pleiku đă có những ảnh hưởng đáng kể trên Giáo họ nhỏ
bé Hoa Lư. Các sinh hoạt tôn giáo từ đó đă bị
hạn chế rất nhiều, chỉ c̣n lại phụng vụ vào các ngày Chúa Nhật hằng
tuần. Niềm tin vào Thiên Chúa cũng là thứ duy nhất không thay đổi,
là động lực giúp mọi người trong Giáo họ cùng
nhau vun đắp và xây dựng Giáo họ, với hy vọng cộng
đoàn dân Chúa Hoa Lư ngày một lớn mạnh.
Sau biến
cố tháng 3/1975, cha Phêrô Phaolô Hoàng Văn Quy chuyển từ giáo xứ
Hiếu Đạo về làm phó xứ Thăng Thiên, thay cha
Antôn Đinh Bạt Huỳnh vừa đảm nhận chánh xứ Phú
Thọ. Cha Phêrô Phaolô Hoàng Văn Quy phụ trách một
phần sinh hoạt của Giáo họ Hoa Lư.
Năm
1977, cha Gioan Nguyễn Trí Thức qua đời. Cha Phêrô Phaolô Hoàng Văn
Quy đảm nhận vai tṛ chính xứ và phó xứ là cha
Tôma Nguyễn Văn Thượng. Từ năm 1977 đến năm 1994
có thể nói là một giai đoạn vô cùng khó khăn đối với
niềm tin Kitô giáo.
Năm
1994, Đức Cha Alexis Phạm Văn Lộc đă thuyên chuyển một số linh mục.
Trong đó, cha Phêrô Phaolô Hoàng Văn Quy làm chánh xứ giáo xứ An Sơn,
cha Tôma Nguyễn Văn Thượng làm chánh xứ giáo
xứ Tiên Sơn, cha Giuse Trần Sơn Nam từ ṭa giám mục về đảm
nhận chánh xứ Thăng Thiên (5/12/1994).
IV. XÂY DỰNG NHÀ THỜ MỚI (2001 –
2003) DỊP LỄ ĐỨC MẸ DÂNG M̀NH VÀO ĐỀN THỜ - 21/11/2001
Cha
chính xứ Thăng Thiên lúc này là cha cố Giuse Trần Sơn Nam. Sau khi
xây dựng xong nhà thờ Thăng Thiên, ngài nghĩ
ngay đến việc phải xây lại nhà thờ giáo họ Hoa Lư. Sau
khi đă xin phép Đức Giám Mục Phêrô Trần Thanh Chung,
cha họp với ban chức việc Giáo họ Hoa Lư để
tiến hành xây cất ngôi thánh đường mới. Một ban xây dựng được thành
lập gồm:
- Ông
Giuse Đỗ Thành Phương, câu chánh - phụ trách giám sát thi công
- Ông
Antôn Nguyễn Cầu, câu phó - phụ trách đối ngoại
- Ông
Giuse Lư Công Chính, câu phó
- Ông
Phêrô Lê Thanh Xuân, thư kư kiêm giám sát thi công
Dưới sự
lèo lái của cha cố Giuse, cộng với sự nhiệt t́nh góp công góp của
của các đoàn thể, các giới trong giáo họ, và
ḷng quảng đại đóng góp của các mạnh thường quân, “Kiến tha
lâu cũng đầy tổ”, sau bao năm tháng thi công cuối
cùng ngôi thánh đường của Giáo họ Hoa Lư đă
được hoàn thành vào ngày 6/12/2003. Đây là nhà thờ mới thứ ba trong
thành phố được xây cất sau năm 1975. Khuôn
viên nhà thờ lúc mới xây dựng vào khoảng 15.000 m2. Sau này một
nửa đă bị lấy đi để xây cất bệnh viện Đông y
tỉnh, nhưng sau này bệnh viện cũng đă di dời đi
nơi khác.

Lễ đặt
viên đá đầu tiên xây dựng nhà thờ mới ngày 21/11/2001
V. THÀNH LẬP GIÁO XỨ HOA LƯ – 24
/04/2005
Niềm vui
nối tiếp niềm vui. Chỉ vài tháng sau khi Nhà thờ được hoàn tất, Đức
cha Micae Hoàng Đức Oanh quyết định nâng Giáo
họ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội Hoa Lư lên hàng
Giáo xứ. Vào ngày 24 tháng 04 năm 2005, theo thông báo số 06/TB/TGM/KT,
Đức Cha Micae đă thuyên chuyển và bổ nhiệm các
linh mục trong giáo phận: Cha Phêrô Nguyễn Vân Đông -
chánh xứ Đức An, được bổ nhiệm làm chánh xứ Thăng
Thiên. Cha Giuse Trần Sơn Nam - chánh xứ Thăng
Thiên, được bổ nhiệm làm chánh xứ tiên khởi Hoa Lư, kiêm giáo họ Trà
Đa (kinh tế mới) và xức dầu bệnh nhân Bệnh Viện tỉnh Gia Lai. Và
ngày 27/7/2005, Cha Tổng Đại Diện Giuse Nguyễn
Thanh Liên chủ sự thánh lễ bàn giao và nhậm chức chánh xứ Hoa Lư của
Cha Giuse Trần Sơn Nam.

Nghi
thức nhận xứ Cha Giuse Trần Sơn Nam
chính xứ tiên khởi Giáo xứ Mẹ Vô Nhiễm Hoa Lư
Từ đây,
Giáo xứ Hoa Lư đă có nhiều đổi thay lớn. Các công tŕnh tiếp theo
được xây dựng. Nhà xứ, các pḥng học giáo lư
được h́nh thành để đáp ứng các nhu cầu của một Giáo xứ,
với khoảng 1000 giáo dân tại Hoa Lư và hơn 500 giáo
dân tại vùng kinh tế mới Trà Đa. Cha Giuse rất
chú trọng việc dạy giáo lư, v́ theo ngài, chỉ có dạy dỗ cho lớp trẻ
mới giữ vững được đức tin trong thời đại mà
mọi thứ đều dựa trên vật chất hóa và hưởng thụ. Các lớp giáo lư được
mở liên tục và được nâng cấp từ chất lượng
giảng dạy cho đến cơ sở vật chất.
Ngày
7/10/2009, Đức Cha Micae bổ nhiệm cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung về
giúp cho cha Giuse, lúc này lâm bệnh nặng. Khi cha Giuse qua đời
ngày 18/11/2009, Cha Phêrô Nguyễn Văn Đông
quản nhiệm giáo xứ và và cha Đaminh vẫn tiếp tục phục vụ tại đây cho
đến ngày 24/11/2011.
Trong
khoảng thời gian này, cha Đaminh đặc biệt quan tâm đến việc giữ các
nguyên tắc về học giáo lư và tham dự phụng vụ.
Học giáo lư phải đi kèm với việc tham dự thánh lễ, nên
thiếu nhi không chỉ học giáo lư tại lớp, mà c̣n phải
sống niềm tin của ḿnh qua việc tham dự thánh
lễ mỗi ngày, nhất là chiều thứ Năm và chiều Chúa Nhật hằng tuần. Cha
Đaminh cũng thường đến tham dự các giờ kinh
trước thánh lễ nên chất lượng học giáo lư tăng rơ rệt. Sau hơn
hai năm phục vụ tại Giáo xứ Hoa Lư, cha Đaminh
được Đức Cha Micae giao phụ trách giáo xứ La Sơn. Giáo xứ Hoa Lư lúc
này được cha Tổng Đại Diện là cha chính xứ Thăng Thiên coi sóc
một thời gian. Sau này Đức Cha Micae giao Giáo
xứ lại cho Ḍng Tên, thời gian đầu là cha
Phêrô Nguyễn Đức Trí, và từ tháng 3/2012 cha Phêrô Ngô Phan Đ́nh
Phục làm chính xứ cho đến hôm nay
Năm
2016-2019, cha Mátthia Nguyễn Kim Đoàn, SJ phó xứ.
Năm
2020, cha Philípphê Trần Thanh Minh SJ phó xứ.
Hiện nay
số liệu 2020), giáo xứ có tổng số 1.864 giáo dân;
Trong đó cộng đoàn người Kinh:
1.507 giáo dân và Cộng đoàn người Thượng: 357 giáo dân (sắc tộc Jrai).






Xem thêm : "Gx
Hoa Lư 50 năm h́nh thành và phát triển "
Nguồn :
Web
site GP Kontum
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

|