Giáo Phận Nha Trang

Nhà thờ Giáo xứ Bà Râu

 

Lược sử Giáo xứ Bà Râu Người gieo giống trên sỏi đá Bà Râu (cách nói trại của người Kinh từ tiếng Raglai B’rau) là một xứ đạo truyền giáo, được Đức Cha Marcel Piquet Lợi, Giám mục tiên khởi của Giáo phận Nha Trang, thành lập từ năm 1960 và bổ nhiệm linh mục Thừa sai Donatien Béliard (tên tiếng Việt là cố Phước) đến làm quản xứ. Mùa hè năm 1963, bà con dân tộc Bà Râu vừa ngạc nhiên vừa tò mò khi thấy một linh mục trẻ người Pháp cùng thầy giúp người Raglai đến dựng lều tại mảnh đất vốn là nghĩa địa bỏ hoang ở cuối làng. Lúc đầu lạ lẫm, nhưng sau thì quen và yêu quý vị linh mục ngoại quốc nhiệt tình, thân thiện, sẵn sàng giúp đỡ mọi người không nề hà và rất yêu mến trẻ em. Một thời gian sau, ngôi nhà nguyện đơn sơ và một phòng học nhỏ bé được dựng nên để mưu ích cho đồng bào, nhất là đồng bào dân tộc ít người lúc đó hầu như chưa có ai theo đạo. Mộ Linh mục Thừa sai Donatien Béliard (tên tiếng Việt là cố Phước) Giáo điểm ngày càng phát triển, Cố Phước không thể bao quát hết mọi việc. Tháng 8.1970, các nữ tu thuộc Hội dòng Khiết Tâm Đức Mẹ được cử đến Bà Râu để cùng với Cố Phước miệt mài lặn lội khắp các thôn làng Bà Râu dạy văn hóa, dạy nghề cho các em dân tộc, đồng thời cũng lo việc từ thiện giúp của ăn, thuốc uống cho người nghèo khó, bệnh tật … Thời điểm đó, Giáo xứ Bà Râu được ghi nhận có 215 giáo dân, chủ yếu là người Kinh ở ven quốc lộ I (Kỷ Yếu GP Nha Trang năm 1972). Nhiều người Raglai cũng siêng đi lễ, hát kinh, làm kịch vũ Giáng Sinh dù chưa nhập đạo. Cố Phước không hề nôn nóng rửa tội cho anh chị em dân tộc, ngài bảo muốn chờ đến khi họ thật sự thấm nhuần đức tin vào Chúa. Đặc biệt ngài chú trọng việc đào tạo nhân sự cho tương lai bằng cách gởi các em đi học tại Nha Trang và các nơi khác. Ngày nay trong số đó có nhiều người đã trở thành chiến sĩ rao giảng Tin Mừng cho chính đồng bào của mình. Sau 14 năm gieo vãi hạt giống Đức tin và vun trồng cây Đức ái giữa vùng đất Bà Râu nắng cháy, năm 1974, cố Phước qua đời vì bạo bệnh trong sự thương tiếc đến sững sờ của mọi người. Phần mộ ngài nằm ngay tại nơi ngài đã sống, giữa miền truyền giáo thân yêu với những đứa con tinh thần và bao dự tính còn chưa hoàn tất. Hạt giống âm thầm nảy mầm Sau 1975, vì thời cuộc, các nữ tu Khiết Tâm cũng bị buộc rời khỏi Bà Râu trong ngậm ngùi nước mắt. Nhìn về nhà nguyện nhà xứ bị đổ nát và đoàn chiên còn quá nhỏ bé về mọi mặt, các chị chỉ còn biết phó dâng cho sự quan phòng của Thiên Chúa. Giáo xứ Bà Râu được tháp nhập vào các giáo xứ lân cận (Gò Đền rồi Gò Sạn). Các linh mục, tu sĩ ít có cơ hội đến cộng đồng Raglai. Nhưng, sức sống đạo mãnh liệt vẫn âm thầm tuôn chảy trong cộng đoàn. Những giáo lý viên Raglai trong làng vẫn theo gương các nữ tu tiếp tục dạy đạo cho trẻ em bằng những bài kinh thuộc lòng, những bài thánh ca ngợi khen Chúa rồi đem đến các Cha, các Soeurs nhà thờ đặc trách gần đó khảo kinh, dạy thêm giáo lý trước khi nhận phép Thánh tẩy hoặc xưng tội vỡ lòng. Nhiều trẻ nguy tử trong làng cũng đã được rửa tội. Thật lạ lùng khi mỗi năm số tân tòng người lớn và trẻ em vẫn gia tăng từ vài chục đến vài trăm. Cao điểm nhất là những năm 1999 - 2001, mỗi năm có đến 200 người gia nhập Hội Thánh. Chỉ khoảng 10 năm, đã có 1.570 anh chị em dân tộc Raglai được rửa tôi, quả thật như một phép màu làm nên mùa gặt bội thu trên cánh đồng truyền giáo Bà Râu này. Với thời gian, lần lượt các Linh mục Anrê Nguyễn Lộc Huệ, Giuse Nguyễn Thường, Phêrô Phạm Văn Thận, Phaolô Cao Hòa Vinh là chánh – phó xứ Gò Đền kiêm phụ trách Bà Râu. Giáo xứ được tái lập với ngôi thánh đường mới cung hiến vào tháng 8.2011 mở ra một tương lai cho cánh đồng truyền giáo 28 ngàn dân chưa biết Chúa trên vùng sỏi cát. Cha Inhaxiô Trương Đình Phương, một linh mục trẻ giàu nhiệt huyết, được Đức Giám Mục Nha Trang đặt làm quản xứ Bà Râu. Và những thao thức của người truyền giáo hôm nay Giáo xứ Bà Râu hiện thuộc huyện Thuận Bắc, một huyện mới được thành lập thuộc phía bắc tỉnh Ninh Thuận giáp với Cam Ranh – Khánh Hòa. Địa bàn giáo xứ rất rộng trải dài trên 5 xã Lợi Hải, Công Hải, Phước Kháng, Phước Chiến và Bắc Sơn. Từ một nhóm nhỏ, giáo dân hiện nay đã trên 2,5 ngàn người, trong đó 95% là người dân tộc, được chia làm 5 giáo họ: Bà Râu, Suối Đá, Karôm – Suối Vang (Du Long), Xóm Bằng và Kiền Kiền. Cha Phương cho hay, dù đã có nhà thờ, nhưng vì địa bàn quá rộng và đường đi lại rất khó khăn nên cha vẫn phải đến các giáo điểm xa như Xóm Bằng (cách 14 km), rồi ngược lại Suối Giếng (13 km) .v.v để dâng lễ cho bà con. Rào cản ngôn ngữ cũng là một thử thách cho cha trong việc rao giảng Lời Chúa và dạy giáo lý bởi phần đông người già và trẻ em biết rất ít tiếng Kinh. Cha phải giảng thật đơn giản, dễ hiểu hết sức có thể và phần còn lại thì phó thác cho Chúa Thánh Thần làm việc. Không chỉ quan tâm về đời sống đạo, cha còn thao thức nhiều cho cộng đồng người dân tộc lương giáo mà phần đông là rất nghèo thuộc giáo xứ mình phụ trách. Chẳng hạn, người Raglai ở vùng này không có chữ viết, nên dần dần không còn giữ lại được truyền thống và bản sắc của mình; Mặt bằng dân trí thấp, người mù chữ nhiều, sinh con đông mà lại không có đất canh tác và điều kiện phát triển kinh tế, ngoài một số ít gia đình có ruộng rẫy để làm thì người ta đi chặt cây thuê, hay phổ biến nhất là lượm phân bò (kiếm được 5-8 ngàn/ngày). Vậy thì làm sao để trao cho họ những kiến thức sơ đẳng để bảo vệ sức khỏe; làm sao để hướng dẫn cho họ cách chi tiêu hợp lý để có cái ăn cái mặc; làm sao để tạo cho họ những điều kiện tối thiểu để từ đó ý thức bảo tồn văn hóa của riêng mình mà vẫn không lạc hậu; làm sao để người Bà Râu có cuộc sống tạm đủ, không bồn chồn cái bụng mỗi kỳ giáp hạt …? Tất cả luôn là trăn trở hàng đầu của vị mục tử trẻ và những cộng sự nơi đây, song song với việc xây dựng cho giáo dân một nền tảng đạo đức và hiểu biết Chúa Giữa cái thiếu thốn trăm bề, đôi khi giáo xứ vùng hẻo lành này cũng có được niềm vui nho nhỏ khi được các đoàn đến thăm và chia sẻ quà như Caritas Nha Trang , nhóm Ngôi Sao Nhỏ, giáo xứ Trung Đồng – Nam Đồng (Vũng Tàu), giáo xứ Chí Hòa - Phú Hữu – Thủ Đức – Gia đình Đồng Công .v.v. Nhưng đấy cũng chỉ là giúp đỡ nhất thời, không bền vững. Có người gợi ý các nữ tu đang phục vụ ở Bà Râu làm mô hình Quỹ tín dụng – tiết kiệm tương trợ nhỏ cho phụ nữ, như một số nơi đã làm cho người dân tộc và đã thành công. Các chị đã nhìn ra tính khả thi của chương trình nhưng vẫn loay hoay vì không kiếm đâu ra nguồn vốn ban đầu. Người Raglai theo chế độ mẫu hệ, nên khi vợ chết thì người chồng không được coi trọng, thậm chí bị đuổi ra khỏi nhà. Một ngôi nhà Hưu dưỡng cho người già cô thân và trẻ em mồ côi không nơi nương tựa cũng là ao ước của những người đang truyền giáo ở Bà Râu. Và bao nhiêu dự tính khác nữa nhưng vẫn bỏ ngỏ vì lý do tài chánh. Chiều dần tàn, thắp nén nhang trên mộ cố Phước đã được cải táng về trong khuôn viên nhà thờ mới. Tôi nhớ lời cha Phương trong cuộc trò chuyện: “Cho dù vất vả thế nào đi nữa, tôi vẫn thấy vô cùng hạnh phúc khi được phục vụ ở Bà Râu, nơi mà tôi có những giáo dân có lòng đạo đức và luôn khao khát để mình và anh chị em dân tộc mình biết về Chúa, biết về đạo hơn”. Cha cười hiền từ nói : ““Phaolô trồng, Appôlô tưới, Thiên Chúa mới cho mọc lên” (1 Cr 3,6). Những người đi trước đã gieo, giờ tôi chỉ là người gặt hái, tôi vui sướng chu toàn bổn phận của mình”. Cầu chúc cho những mong ước của Cha Phương và các nữ tu sớm thành hiện thực để cánh đồng truyền giáo Bà Râu ngày được mở rộng hơn. .............................................. Lễ giỗ Cố Linh Mục Pière Donatien Beliard Vài nét về Cố Linh Mục Donatien Beliard: Cố Pière Donatien Beliard sinh ngày 14.04.1913, tại Chateau-Thébaud, vùng Loire Atlantique, thuộc địa phận Nantes, nước Pháp. 12.09.1932 ngài gia nhập hội Thừa sai Truyền giáo Paris. Thu phong linh mục 29.06.1939 và nhận sứ mệnh truyền giáo tại Qui Nhơn, nhưng vì chiến tranh và đi lại khó khăn, ngài phải ở lại nước Pháp làm giáo sư tiểu chủng viện Théophane Vénard trong thời gian một năm. 01.11.1945, ngài lên đường đi Việt Nam với danh nghĩa là tuyên úy quân đội Pháp ở Đông Dương; ngài ra khỏi ngành này ngày 20-1-1947. Sau sáu tháng học tiếng việt, ngài bắt đầu sứ vụ tại giáo xứ Hộ Diêm, dưới sự hướng dẫn của cha Pierre Gauthier. Từ 1955 đến 1957, ngài làm cha sở giáo xứ Trà Kiệu, Quảng Nam. Năm 1957, giáo phận Nha Trang được thiết lập, Cha Beliard trở lại Hộ Diêm, rồi đi nhận nhiệm vụ ở Đồng Dài (Nha Trang). Ngài hăng say làm việc nơi giáo điểm xa xôi hẻo lánh này. Năm 1963, hai ngàn người dân tộc Racglai quy tụ sinh sống ở Bà Râu, ngài được chỉ định làm chủ chăn của họ. Ngài chia sẻ sự nghèo khó và làm việc để thăng tiến đời sống của họ. Ngài thăm viếng và giúp đỡ nhiều làng dân tộc Raglai vùng này. Ngài cũng quan tâm đào tạo các giáo lý viên dân tộc. Với bao kiên nhẫn và cố gắng, ngài xây nhà thờ, nhà xứ, trường học và nhà ở cho các nữ tu. 14.02.1974, sức khỏe suy nhược, ngài nhập viện ở Sài Gòn và được chẩn đoán là ung thư tụy đã di căn qua gan. Ngài trải qua cuộc phẫu thuật ngày 7-3-1974, nhưng do bệnh quá nặng ngài đã trút hơi thở cuối cùng vào ngày 22.04.1974. 25.04.1974 Thánh lễ an táng được cử hành trọng thể tại nhà thờ Hộ Diêm với hàng ngàn giáo dân tham dự và 35 linh mục giáo phận đồng tế. Theo mong muốn của ngài lúc còn sống là được ở giữa đồng bào dân tộc Raglai, ngài được an táng trong khuôn viên Nhà thờ Bà Râu cũ. Và ngày 11.12.2011, sau nhiều cố gắng và chuẩn bị, Đức Giám Mục Giáo Phận đã đưa di hài của ngài về an táng trong khuôn viên Nhà thờ Bà Râu, để ngài được an nghỉ giữa lòng con cái của ngài. Những hoạt động lễ giỗ: Nằm trong những hoạt động mừng lễ, 18h chiều ngày 10.12.2012, Giáo xứ đã tổ chức buổi đọc kinh cầu lễ tại mộ Ông Cố nằm trong khuôn viên nhà thờ. Buổi đọc kinh có sự hiện diện của Cha Cựu Giáo xứ Gò Sạn, Phêrô Phạm Văn Thận. Sau giờ đọc kinh, Giáo xứ đã tổ chức đốt lửa, đánh Mã La, uống rượu Cần, nhảy múa và sinh hoạt cho tất cả bà con trong vùng (không phân biệt tôn giáo, sắc tộc) và những người già kể cho con cháu nghe những kỷ niệm về Ông Cố. [xem nguyên tập hình ảnh] Thánh lễ giỗ Cố Beliard được cử hành vào lúc 9h sáng ngày 11.12.2012, với sự hiện diện và đồng tế của Cha Hạt Trưởng Ninh Phước, Cha cựu Phêrô Phạm Văn Thận và các cha trong hạt Ninh Hải. Sau thánh lễ, tất cả cộng đoàn đã ra viếng mộ thắp nén nhang tưởng nhớ Ông Cố rồi cùng nhau dùng bữa cơm thân mật. Cùng ngày, Giáo xứ cũng đã tổ chức phát gạo cho 90 người tàn tật, già yếu, neo đơn không còn khả năng lao động. Đây là hoạt động theo định kỳ mỗi tháng một lần nhằm chia sẻ với những cảnh đời kém may mắn. Nhu cầu thì rất lớn nhưng khả năng thì hạn hẹp. Trong tương lai, để có thể duy trì hoạt động này, rất cần đến sự hỗ trợ của những nhà hảo tâm xa gần. Nguồn : Trang WEB Giáo Phận Nha Trang ................ Bà Râu, một cộng đoàn đức tin kỳ diệu Bà Râu (cách nói trại của người Kinh từ tiếng Raglai B’rau) là một xứ đạo truyền giáo, được Đức Cha Marcel Piquet Lợi, Giám mục tiên khởi của Giáo phận Nha Trang, thành lập từ năm 1960 và bổ nhiệm linh mục Thừa sai Donatien Béliard (cố Phước) đến làm quản xứ. Cố Phước cùng với các dì phước Phaolô và sau là các nữ tu Khiết Tâm Đức Mẹ, đã miệt mài lặn lội khắp các thôn làng Bà Râu dạy đạo, dạy chữ, dạy kinh và trợ giúp của ăn, thuốc uống cho anh em dân tộc Raglai nghèo khó… Năm 1970, Giáo xứ Bà Râu được ghi nhận có 215 giáo dân, chủ yếu là người Kinh ở ven quốc lộ I (Kỷ Yếu GPNT năm 1972). Nhiều người Raglai cũng siêng đi lễ, hát kinh, làm kịch vũ Giáng Sinh dù chưa nhập đạo. Sau 14 năm gieo vãi hạt giống đức tin và vun trồng cây đức ái giữa vùng đất Bà Râu nắng cháy, năm 1974, cố Phước đã yên nghỉ bên đàn chiên chưa thuộc về ràn. Phần mộ ngài nằm giữa miền truyền giáo thân yêu của ngài như hạt lúa mì chịu mục nát, chờ ngày trổ sinh bông hạt gấp trăm, gấp ngàn… Chiến tranh, nhà nguyện nhà xứ bị đổ nát. Sau năm 1975, các nữ tu Khiết Tâm cũng bị buộc rời khỏi Bà Râu. Số tín hữu Raglai tại các làng ấp Bà Râu vẫn mong manh. Không còn bóng dáng các nhà truyền giáo, nhiều anh chị em Raglai dù chưa nhập đạo, vẫn theo gương các bà phước tiếp tục dạy đạo cho trẻ em, rửa tội cho trẻ nguy tử trong làng… Bà Râu được tháp nhập vào các giáo xứ lân cận (Gò Đền rồi Gò Sạn) trong quãng thời gian dài không chủ chăn. Thời buổi khó khăn, các linh mục, tu sĩ ít có cơ hội thâm nhập cộng đồng Raglai. Thế nhưng, hằng năm, con số tân tòng người lớn và trẻ em thật đông đúc, từ vài chục cho đến hơn cả trăm, trong khi việc dạy đạo ban đầu khởi đi từ những giáo lý viên Raglai nằm làng, chỉ biết vài con chữ hoặc thất học mà thuộc kinh làu làu ! Dù bị cản ngăn, cấm cách, họ vẫn nhiệt thành dạy kinh, dạy hát cho con em trong làng ca tụng Chúa, rồi đem đến các Cha, các Soeurs đặc trách khảo kinh, dạy thêm giáo lý trước khi nhận phép Rửa hoặc xưng tội vỡ lòng… Cho đến hôm nay, 36 năm trôi qua, những cậu bé Raglai từng giúp lễ, bưng đèn theo cố Phước đi kẻ liệt ngày nào, những cô bé ca đoàn mấy chục năm truớc, nay tiếp tục là những tông đồ nhiệt thành dựng xây Nhà Chúa. Thật là, “Phaolô trồng, Appôlô tưới, Thiên Chúa mới cho mọc lên” (1 Cr 3,6) Xứ đạo Bà Râu hôm nay có khoảng 2.000 tín hữu mà hơn 90% là anh em dân tộc Raglai. Dù nghèo khó, vất vả sớm hôm nhưng Bà Râu quả là một cộng đoàn đức tin sống động, đơn sơ và mạnh mẽ diệu kỳ. Nguồn : Trang WEB Giáo Phận Nha Trang

Hình ảnh nhà thờ Giáo xứ Bà Râu

Hình ảnh Giáo xứ Bà Râu mừng lễ bổn mạng các Bà Mẹ Công Giáo (27/8/2012)

Nguồn : Trang WEB Giáo Phận Nha Trang

[ Xem toàn tập ]