|
Lược
sử Giáo xứ Bình Cang
I. Vị trí địa lý
Ðông Nam giáp Giáo xứ Phước Hoà (Ðường đất từ Thế Thông vào Ðồng
Bò). Ðông Bắc giáp Giáo xứ Chợ Mới (Ranh giới thôn Phú Vinh). Tây
giáp Giáo xứ Hà Dừa (Ngã Ba cải lộ tuyến, ranh giới Xã Diên Toàn)
Nam giáp Núi. Bắc giáp Giáo xứ Ðại Ðiền (Sông Cái).
Gồm các Xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thái, Vĩnh Hiệp (trừ thôn Vĩnh Ðiềm),
Vĩnh Thạnh (trừ thôn Phú Vinh) và Xã Diên An.
II. Hình thành và phát triển
Bình Cang là một trong những giáo xứ lâu đời nhất ở tỉnh Khánh
Hoà. Giáo xứ được thành lập từ thế kỷ 17 (năm 1740), khi ấy gọi là
Võ Cang.
Lúc đầu có năm gia đình giáo hữu lập nghiệp tại bến đò "Chợ Ông
Bộ", họ lập ở đó một ngôi nhà thờ nhỏ bé, đó là ngôi nhà thờ đầu
tiên của giáo xứ Bình Cang. Về sau, nơi khu vực nhà thờ hiện tại có
một số gia đình công giáo khá đông, nên nhà thờ được di chuyển đến
vị trí hiện nay.
Linh mục FAVRE, phó Thanh tra Toà Thánh, trong biên bản cuộc kinh
lý tại Võ Cang ngày 24.9.1740 đã nói như sau: "Ðây là một xứ đạo
thành lập lâu đời, nhờ cha GOUGE, thừa sai người Pháp khuyếch trương
và chỉnh đốn lại. Chúng tôi nhận thấy giáo hữu sốt sắng đến nỗi nói
được đây là hình ảnh của giáo hội sơ khai". Và năm 1746 cha E.R
BENNETAT trong một bức thư đã khen ngợi lòng nhiệt thành giữ đạo và
lòng can đảm chịu mọi khốn khổ vì đạo Chúa của giáo dân Võ Cang. Rồi
Ngài nói tiếp: "Tôi ở lại Võ Cang 6 ngày, giải tội 120 người, cho
rước lễ 100 người và Rửa tội 08 người.
Suốt 300 năm cấm đạo, giáo hữu Bình Cang đồng một số phận như mọi
anh em tín hữu khác từ Bắc chí Nam, bị phân sáp, tù đày, chém giết,
tra tấn, phải trốn trong rừng, trên núi hoặc xuống tàu đi di cư vào
Sài Gòn. Trong số giáo hữu Bình Cang tử đạo có cô Anê Dần là một cô
bé can đảm và thánh thiện hơn cả. Bị bắt lúc 12 tuổi dưới thời vua
Tự Ðức, cô bị giam tù, bị tra khảo, đánh đập trong 3 năm trường,
thân mình lở loét, giòi bọ rúc rỉa thối tha. Nhiều người lớn chịu
không nổi cực hình đã chối Chúa bỏ đạo, nhưng cô bé thánh thiện vẫn
một mực can đảm cầu nguyện van xin ơn Chúa giúp vững tâm cho tới
chết.
Sau cơn bách hại thời Văn Thân (1885) Cố Ngoan đã qui tụ giáo dân
xây dựng lại nhà thờ, lập nhà mồ côi nuôi người côi quả tật nguyền.
Cố Ngoan đổi, Cố Lượng thay thế ít năm, rồi Cố Bình tới thay thế.
Trong thời này nhà thờ bị cơn bão năm Tý (1915) làm sụp đổ. Cố Bình
làm lại nhà thờ, xây cất nhà phước MTG và chăm sóc con chiên rất tận
tâm cho tới khi thọ bệnh qua đời.
Cha xứ kế tiếp là cố Liêm (E. GARIGUES), được bổ nhiệm năm 1919
và ở đây cho tới cuối năm 1949, gần 31 năm. Chính nhờ tài đức của
ngài cho nên trong thời kỳ này giáo xứ Bình Cang được phát triển khả
quan về mọi phương diện. Ngài sửa sang mở rộng thánh đường, xây cất
nhà cửa thêm cho tu viện Mến Thánh Giá, lập họ đạo Hoà Tân, mua
ruộng đất tạo thành một số tài sản đáng kể cho xứ đạo và tu viện,
Ngài còn xây nhà xứ, trường học và nghĩa địa. Nhất là Ngài đem ánh
sáng đức tin đến cho nhiều gia đình và hằng tìm kiếm hướng dẫn các
ơn kêu gọi linh mục và tu sĩ nam nữ.
Năm 1958 - 1967, trong thời kỳ này, Ðức cha Lợi lập Dòng Khiết
Tâm Ðức Mẹ tại Bình Cang nơi cơ sở tu viện Mến Thánh Giá ngày trước,
còn cha Valour thì xây Một trường học ba gian rộng rãi tốt đẹp. Cho
tới năm 1971 ba gian nữa được xây nối liền theo, như vậy hoàn thành
chương trình ấn định làm một trường học 6 lớp từ mẫu giáo đến lớp 5.
Giáo xứ Bình Cang trước kia có giáo họ là Hoà Tân và Cầu Ké. Nay
Hoà Tân đã thành giáo xứ. Cầu Ké và Thánh Gia là hai họ lẻ.
Các linh mục phụ trách giáo xứ từ ngày thành lập đến nay:
Cố Ngoan: 1885
Cố Lượng: 1915
Cố Bình: 1915 - 1919
Cố liêm: 1919 - 1949
Cha Ninh: 1949 - 1951
Cha Long: 1951 - 1952
Cha Thuận: 1952 - 1955
Cha Tới: 1955 - 1957
Cha Mollard: 1957 - 1958
Cha Valour: 1958 - 1967
Cha Clause: 1967 - 1969
Cha Lu-y Lê Văn Sinh: 1969 - 1995
Cha Tađêô Phan đình Tạc: 1995 - 2002
Cha Giuse Nguyễn B́nh An: 19/6/2003 -
Hoa quả ơn gọi của Giáo xứ
Đức Giám Mục Phêrô Nguyễn văn Nho - (C)
Lm Antôn Hồ Ngọc Hạnh - (C)
Lm Giuse Nguyễn Công Nghị - (C)
Lm Gioan Phùng Văn Như - (C)
Lm Micae Nguyễn Hữu Phú
Lm Giuse Nguyễn quang Thạnh
Lm Antôn Nguyễn văn Tuyên
Lm Ambrosio Nguyễn văn Sỹ
Lm Giuse Maria Trần thanh Phong
Lm Bênêđictô Nguyễn công Phú
Lm Giuse Nguyễn xuân Quư
Lm Lu-y Nguyễn hùng Vị
Lm Giacôbê Nguyễn văn Vĩnh
Lm Phêrô Nguyễn xuân Dũng
Lm Calixtô Bá Năng Lư
Lm Giuse Nguyễn Xuân Đạt
Lm Giuse Nguyễn Anh Tuấn
Thầy Giuse Nguyễn văn Hay (Ḍòng Đồng Công)
Các Thầy đang theo học tại Đại Chủng Viện Sao Biển
Các Nữ tu
Nt. Maria Juliene Nguyễn thị Phi Hồng - (C)
Nt. Maria Modestine Nguyễn thị Xuân Hương
Nt. Eulalie Nguyễn thị Hạnh Hương
Nt. Maria Nguyễn thị Nhạn
Nt. Maria Nguyễn thị Trung
Nt. Maria Nguyễn thị Tạo
Nt. Maria Nguyễn thị Khánh
Nt. Clêmente Nguyễn thị Phú
Nt. Maria Nguyễn thị Này
Nt. Rosaline Thuư Liễu
Nt. Jean Berchmans Trần thị Minh Nguyệt
Nt. Maria Lê thị Kim Son
Nt. Maria Lê thị Ngọc Phi
Nt. Maria Lê thị Mỹ Phượng
Nt. Maria Nguyễn thị Thu Sương
Nt. Maria Nguyễn thị Hiển
Nt. Maria Nguyễn thị Tâm
Nt. Maria Nguyễn thị Ngọc Thuỷ
Nt. Maria Lê thị Xuân Bích
Nt. Mattha Nguyễn thị Tuyết Mai
Nt. Terexa Avila Phùng thị Hồng Trâm
Sinh hoạt giáo xứ
1. Các lớp giáo lý
Gồm các lớp giáo lý phổ thông quanh năm. Các em học buổi sáng và
chiều Chủ Nhật.
Lớp đào tạo giảng viên giáo lý do Linh mục quản xứ phụ trách vào
một buổi tối trong tuần.
Lớp giáo lý cho chủng sinh và dự tu do Linh mục quản xứ phụ trách.
Lớp giáo lý chuẩn bị Hôn nhân và Tân tòng học các buổi tối trong
tuần do các Nữ tu Khiết Tâm phụ trách.
2. Các hoạt động:
Hằng năm vào dịp Tết Nguyên Ðán giáo xứ có tổ chức trợ giúp tiền
và gạo cho những gia đình nghèo. Ðầu niên học, cha xứ giúp các em
neo đơn một số sách vở và tiền học. Các giảng viên giáo lý thường tổ
chức đi thăm một số gia đình có những người già cả, bệnh tật để an
ủi và giúp đỡ họ.
Nguồn :
Trang WEB Giáo Phận
Nha Trang
..............................
Đôi Dòng Lịch Sử BÌNH CANG
Nguồn : http://www.binhcang.com/
Bước sơ khởi, Từ thế kỷ thứ 16 có 5 gia đình Kitô hữu gốc Phú Cam
Huế đến lập nghiệp ven cửa khẩu sông cái Bình Cang (Sông cái Nha
Trang), nhóm giáo dân sơ khởi đã lập một nhà nguyện nhỏ tại đây để
qui tụ đọc kinh sáng tối.
Sau một thời gian vì hoàn cảnh sinh sống của giáo dân địa phương
nhà nguyện được dời về gần bến đò Chợ ông Bộ, sau thời cấm đạo Văn
Thân 1885, Cố Ngoan chọn địa điểm trung tâm xóm đạo để xây dựng
thánh đường và phát triển giáo xứ tại địa điểm này, nhà thờ được tái
thiết nhiều lần cho đến hôm nay. Nhà thờ Bình Cang cách thành phố
Nha Trang 7 Km , thuộc ngoại ô và nằm về hướng Tây của thành phố .
Trong thời giáo hội Việt Nam sơ khai các linh mục thừa sai thường
tuyên nhiệm cả vùng gồm nhiều giáo xứ, trường hợp giáo xứ Bình Cang
cũng vậy. Giáo xứ thời cấm đạo, suốt 300 năm cấm đạo, giáo dân Bình
Cang cùng chung số phận với những người tín hữu Việt Nam đã bị bách
hại, chém giết các bật tiền nhân mà trong đó có ông bà tổ tiên của
chúng ta, kẻ trốn thoát lên rừng, người nhờ lương dân lén lút nuôi
dưỡng, có người can đảm tự nguyện bị bắt bớ giam cầm tra tấn cực
hình cho đến chết, có kẻ khiếp đảm trước gươm giáo yếu lòng nghe
theo lời dụ dỗ của ác bá để trở lại cuộc sống bình thường, có người
được các quan phủ huyện và bạn bè thân thích cứu khỏi ngục hình và
kính đáo bảo bọc trong cơn lốc cho đến khi qua cơn phúc đáp, con
cháu các gia đình này hiện vẫn còn đang sống trong xóm làng chúng ta.
Từ thời vua chúa, qua từng cơn bách đạo khủng khiếp cũng đã qua đi,
từng hạt giống đức tin gieo vào lòng đất bỗng nảy sinh và phát triển
mạnh mẽ.
Chúng ta tô đậm qua trang sử oai hùng tử đạo của mình, Chị Annê
Dần ngọn đuốc sáng của Bình Cang, ông biện Hoài và cả gia đình là
khối lửa đức tin rực sáng của chúng ta và còn biết bao gương hy sinh
anh dũng khác đã đổ máu đào nhuộm thắm quê hương.
Giáo xứ Bình Cang giáo xứ phát triển bắt đầu khôi phục. Các linh
mục giáo xứ chính xứ: Kế nhiệm Cố Liêm là Cha Ninh 1949- 1951; Cha
Long 1951-1952; Cha Thuận 1952-1955; Cha Tới 1955-1957; Cố MonLa; Cố
Lực 1957-1958. Đức Giám Mục tiên khởi địa phận Nha Trang Piquet Lợi
(Mộ của Ngài nằm ngay chân núi nhà thờ chính tòa Nha Trang) đã chọn
tu sở tu viện Mến Thánh Giá Bình Cang để lập Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ
Bình Cang cho địa phận là ngày 15-9-1958, từ nhà Mẹ đến nay đã có
hơn 150 nữ tu đã khấn và phục vụ tại Bình Cang cũng như trong toàn
Giáo Phận Nha Trang. Cố Valour Lực đã có công phát triển Giáo Xứ về
mặt văn hóa giáo hội, Ngài đứng ra xây cất một trường tiểu học gồm 6
phòng từ mẫu giáo đến lớp 5. Năm 1967 Cố Lực về Pháp chữa bệnh, cố
Hồng tuyên úy Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ, tuyên nhiệm chính xứ Bình Cang
1967-1969, Ngài bị tai nạn trên đường vi hành công tác mục vụ , qua
đời ngày 18-11-1974 và Ngài được mai táng ngay trong sân của Dòng
Khiết Tâm Đức Mẹ Bình Cang . Ngày 1-10-1969 Cha luis Lê Văn Sinh
được cử đến lãnh nhận chức vụ chánh xứ Bình Cang cho đến năm 1995
thì Ngài về hưu và ở nhà hưu dưỡng của địa phận. Từ năm 1995 cho đến
18-6-2003 là Cha Tađêô Phan Đình Tạc. Từ ngày 19-6-2003 đến nay là
cha Giuse Nguyễn Bình An làm quản xứ.
Họ nhánh giáo xứ Bình Cang trước có hai họ: Hòa Tân và Cầu Ké,
nay Hòa Tân đã thành giáo xứ. Hiện tình giáo xứ có giáo dân gần
2500, 1 giám mục cho giáo hội (Ðã qua đời), có hơn 20 linh mục, nữ
tu 30 và một nhà nguyện Thánh Gia ở gần bến đò Ông Bộ.
Năm 1990, Giáo Xứ Bình Cang đã mừng Sinh Nhật 250 năm. Giáo xứ
Bình Cang đã trải qua một cuộc lữ hành trong đức tin với niềm tự hào
của con cháu các vị anh hùng tử đạo Việt Nam.
Lịch sử giáo xứ Bình Cang từng ngày được biết cụ thể bằng gương
sống đạo của cộng đồng dân Chúa. Lịch sử giáo xứ Bình Cang với những
đứa con tình yêu hợp nhất đã trở thành hoa quả của giáo hội sơ khai.
Giáo xứ Bình Cang đã chọn Đức Mẹ Mân Côi làm bổn mạng , vì vậy giáo
xứ luôn được Đức Mẹ che chở qua bao nhiêu cơn thử thách và bách hại.
Thế hệ của chúng ta hãy bảo toàn gia sản tinh thần cao quý của giáo
xứ Bình Cang và tiếp tục hoàn thành lịch sử đời mình trong lịch sử
ơn cứu độ.
|
