Giáo phận Nha Trang

Nhà thờ Giáo xứ Gò Muồng (Mỹ Phước)

 

Lược sử Giáo xứ Gò Muồng Theo tập Lịch sử Giáo Họ Mỹ Quán (thuộc xã Ninh Thân, huyện Ninh Hòa) từ các đời Vua Chiêm Thành đã có Giáo họ Gò Muồng là điểm xuất phát của những Giáo Họ khác sau này. Trong lịch sử Giáo Họ vào năm 1676 Đức Cha Lambert de Lamotte đã đến thăm Giáo Họ Gò Muồng và thiết lập ở đó chi nhánh các chị em Dòng Mến Thánh Giá có phòng phát thuốc và khám bệnh. Cùng với lịch sử Giáo hội Việt Nam, Giáo họ Gò Muồng cũng đã trải qua những bước thăng trầm, nhiều phen bị bắt bớ, nhà nguyện bị đập phá, giáo dân bị phân tán, nhưng sau đó lại được tái thiết, quy tụ và đẻ ra các chi nhánh khác. Năm 1750 do sắc chỉ cấm đạo Đàng Trong, nhà Thờ Gò Muồng bị san thành bình địa, một số con chiên bị chết trong tù. Vào thời Đức Cha Bá Đa Lộc (P.J. Georges Pigneaux de Béhaine) từ 1771 đến 1799 nhà thờ được tái lập, họ đạo được bình yên, Từ năm 1840-1862 là cao điểm bắt bớ, tù đày, chết chóc. Để tránh các cuộc bách hại, các chủ chiên và con chiên ở Gò Muồng phải trốn tránh khắp nơi, sau tụ họp tại làng Đại Cát, một ngôi nhà nguyện lợp tranh được cất tại đó. Năm 1885 do hịch Cần Vương và phong trào Văn Thân, nhà nguyện Đại Cát bị đốt, giáo dân bị bách hại. Giáo dân ở thôn Mỹ Thành nay là thôn Mỹ Hoán bị tàn sát. Nhưng nhờ tình thương, sự quan phòng của Thiên Chúa và nhờ sự bao bọc của một gia đình bên Lương ở thôn Ngũ Mỹ xã Ninh Bình mà 5 người giáo dân thôn Mỹ Hoán còn sống sót: Ông Huỳnh Đổng, Bà Nguyễn Thị Giêng và một con nhỏ, Ông Phêrô Nguyễn Thiện và Ông Thầy Mười. Ông Phêrô Nguyễn Thiện và Ông Thầy Mười (là đại chủng sinh) dời về Gò Muồng. Từ đó Giáo họ Gò Muồng tái thiết và phát triển. Từ khi Tòa Công Sứ thiết lập tại Nha Trang thì Thiên Chúa Giáo trên toàn tỉnh Khánh Hòa phát triển không ngừng. Năm 1902 thời Vua Thành Thái năm thứ 15, Cha Sở của Giáo họ Gò Muồng là Cha Emmanuel Durant. Nguồn : Non Nước Ninh Hòa Chi tiết bổ sung xin gởi về giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com  .................................... Các Cha thừa sai Quản xứ Gò Muồng Giáo xứ kỳ cựu nhất tại vùng Vạn Ninh – Ninh Hoà là giáo xứ Gò Muồng có từ thế kỳ 17. Các linh mục thừa sai đến coi sóc xứ đạo sau năm 1885 gồm có cha Francois Dauguet (quản xứ 1889-1892), cha Eugene Durand (Q.X. 1892-1903), cha Jules Saulot (Q.X. 1905-1906), cha Gaston Degas (Q.X. 1906-1907), cha Gaspar Mugnier (Q.X. 1907-1911). Có hai cha đã từ trần và được an táng trong khuôn viên giáo xứ, đó là cha F. Dauguet và cha G. Degas. 1.-François Paul Dauguet (1866-1892) • Cha sinh ngày : 1/04/1866 • Thị xã: Mellé • Giáo phận : Rennes • Tỉnh : Ille-et-Vilaine • Chịu chức linh mục : 21/09/1889 • Lên đường truyền giáo : 27/11/1889 • Giáo phận : Đông Đàng Trong (Việt Nam). • Quản xứ Gò Muồng : 1889-1892 • Bị tai nạn, chết đuối giữa Chợ Mới và Phù Sa : 26/06/1892 • Nơi an nghỉ : Sau lưng hang Đức Mẹ Lộ Đức thuộc Giáo xứ Gò Muồng (Ninh Hoà) 2.- Cha Eugène, Eustache, Louis, Marie Durand, Cố Lộc  (1864-1932) Eugène, Eustache, Louis, Marie Durand sinh ngày 20 tháng Giêng 1864, ở Saint-Gaultier, địa phận Bourges, tỉnh Indre. Cha của Durand là nhân viên thu thuế gián thu. Từ một gia đình gồm 9 đứa con, cha thừa kế đức tin đơn sơ và mạnh mẽ của người bố, tính nhã nhặn và tế nhị của người mẹ. Khi gia đình rời khỏi Saint-Gaultier để đến Tourcoing, cha được gửi đến học tại trường trung học Thánh Tâm của thành phố này. Sau đó, cha chuyển qua tiểu chủng viện Saint-Gaultier rồi vào chủng viện Thừa sai hải ngoại ngày 07 tháng chín 1882. Cha được thụ phong linh mục ngày 26 tháng chín 1886. Sức khoẻ bấp bênh không cho phép cha lên đường truyền giáo ngay. Vì vậy, cha trở thành cha phó trong một năm ở giáo xứ Argenton-sur-Creuse, nơi cha tổ chức một hội bảo trợ, một cuộc hội thảo về Thánh. Vincent de Paul và được mọi người quý mến. Sau khi nhận bài sai truyền giáo tại Đông Đàng Trong, cha rời Paris ngày 14 tháng mười hai 1887. Tại Qui Nhơn, Cha Durand nhiệt tình học tiếng Việt, rồi năm 1888, giám mục giáo phận gửi cha đến Khánh Hoà, làm phụ tá cho cha Auger (cha sở Hà Dừa). Cha Auger và cha rất hợp nhau về những sở thích và tình cảm, nên hai người rất hiểu nhau. Sau đó cha được bổ nhiệm làm cha sở Vân- Hoa, Xóm Nam, Gò Muồng (Ninh Hoà) và Đại An (Bình Định).. Cha sốt sắng thu nhặt những hài cốt của các vị tử đạo năm 1885, Sức khoẻ mẫn cảm buộc cha phải đi nghĩ dưỡng dài hoặc ngắn hạn ở các bệnh viện Sài Gòn, Tourane rồi Hồng Kông. Năm 1899, cha được gửi đến Phan Rí, ở giữa những người Chăm, và cha bắt đầu nghiên cứu tiếng Chăm một cách say mê. Bất cứ nơi nào cha đi qua, cha Durand luôn là một nhà nghiên cứu, nhà sưu tầm. Là chuyên viên nghiên cứu về người Chăm, cha đã tích cực giúp đỡ cho Trường Viễn Đông Bác Cổ trong các lãnh vực bi ký học, tài liệu lịch sử và khảo cổ học. Tôn giáo của người Chăm, phong tục, ngôn ngữ, văn học dân gian, và văn học của họ là đối tượng của những nghiên cứu kiên trì của cha. Năm 1901, nhờ sự tin tưởng của những người bản xứ và nhất là hoàng thái hậu của họ dành cho cha, cha thành công trong việc báo cho các hội viên của Trường Viễn Đông Bác cổ kho tàng mà những người Chăm gìn giữ trong vùng núi của họ ở La Vang. ! Năm 1902!, được bổ nhiệm làm thông tín viên của Trường Viễn Đông Bác Cổ, cha thực hiện một loạt sứ mạng cho trường, nhất là năm 1903, cha có cuộc viếng thăm dài ngày những kho báu Chăm tại nơi những người thượng “Koho” thuộc miền Đồng Nai Thượng. Cha đoán ra và đọc hiểu những câu khắc trên ngôi tháp Pô-rô-mê ở Phan Rang. Cha miệt mài làm công việc dịch thuật các chuyện kể, các văn bản và bài hát Chăm, điều này cho phép cha hiểu rõ về ngôn ngữ Chăm. Cha nghiên cứu thêm sử biên niên của hoàng gia Chăm và chú ý đến những tài liệu lưu trữ của các vị vua Chăm cuối cùng. Năm 1909-1910, cha xuất bản một loạt những bài báo nổi tiếng trong tác phẩm"Tương lai của Bắc Kỳ (L'Avenir du Tonkin) dưới bút hiệu "Jean d'Annam". Cha Durand vẫn giữ mối quan hệ với các bạn đồng nghiệp của Trường Viễn Đông Bác Cổ, chẳng hạn như các ông. Finot, Cabaton, Maitre, Huber..Họ tìm thấy nơi cha một con người vui vẻ, dễ mến, hiếu khách, khiêm tốn lôi cuốn.. Tháng năm 1923, Cha Durand rời bỏ “vùng đất Annam" với linh cảm cha không trở lại đó nữa, để đến ở tại nhà Nazareth, ở Hồng Công, nơi cha phụ trách những công việc in ấn. Năm 1925, cha trở về Pháp, do sức khỏe suy yếu. Cha biên soạn Sử biên niên về hoạt động của những người Lên Đường, tổ chức những cuộc hội thảo được đánh giá rất cao về công cuộc truyền giáo và thế giới của người Chăm, chuyên môn của cha. Vài tuần lễ trước khi từ trần, cha nhận được huân chương Bắc Đẩu Bội Tinh. Tổng thống nước cộng Hoà Pháp, ông Doumer, muốn là người đầu tiên thông báo cho cha chứng từ quý mến này. Cha D! urand không thể chịu đựng nỗi những mùa đông khắc nghiệt ở Paris. Người ta khuyên cha đến một không gian có khí hậu ôn hoà hơn, nhưng cha từ chối.. Ngày 16 tháng Giêng 1932, thời tiết thật tồi tệ, cha ngã bệnh nặng khi đi ra ngoài trời lạnh. Mặc dù những cố gắng của người bạn, bác sĩ Maffei, nhằm cứu sống cha, cha Durand nhận thấy rõ giờ của cha đã đến. Cha tiếp đón bác sĩ một cách bình thản với nụ cười trên môi. Từ sáng sớm, thứ bảy ngày 23 tháng Giêng 1932, cha trút hơi thở cuối cùng. Thánh lễ an táng của cha được cử hành ngày 25 trong nhà nguyện của chủng viện và việc an táng diễn ra tại nghĩa trang Montparnasse, trong hầm mộ của Hội Thừa sai. 3.-Cha Jules Joseph SAULOT, Cố Lượng (1872- 1936) Cha Jules, Joseph Saulot sinh ngày 07 tháng mười hai 1872, ở Bolbec, giáo phận Rouen, tỉnh Seine-Maritime. Năm 1886, ngài được gửi đến tiểu chủng viện Rouen để học hết đệ nhị cấp, rồi vào đại chủng viện của thành phố này. Sau khi được thụ phong linh mục ngày 18 tháng bảy 1898, cha được bổ nhiệm làm cha phó ở giáo xứ Saint Nicolas, Le Havre. Cha gia nhập Hội thừa sai hải ngoại ngày 6 tháng Giêng 1902. Sau một năm đi thử, cha nhận được bài sai đi truyền giáo tại giáo phận Đông Đàng Trong (Qui Nhơn). Cha đến giáo phận ngày 1 tháng tư 1903. Cha bắt đầu học tiếng Việt tại Qui Nhơn. Sau vài tháng học tập, cha trở thành cha phó của cha Maillard ở Phú Thượng, trong tỉnh Quảng Nam. Năm 1905, giáo xứ Gò Muồng (Ninh Hoà) được giao cho cha phụ trách và năm 1907, cha trở thành giáo sư Đại chủng viện. Do sức khoẻ yếu kém, vào cuối năm học, cha phải đi nghỉ dưỡng tại Nhà Nghỉ dưỡng Hồng Kông. Trở về vào tháng hai 1908, cha được bổ nhiệm làm cha sở Touranne, rồi năm 1914, cha nhận nhiệm sở Qui Nhơn. Tháng ba 1917, cha bị động viên với tư cách y sĩ quân y tại Sài Gòn. Cha yêu cầu sang Pháp để chăm sóc thương binh. Cha làm y sĩ ở doanh trại Frejus từ tháng 7 năm 1917 cho đến khi chiến tranh kết thúc. Năm 1919, cha quay lại giáo phận cũ và giữ chức quản lý. Năm 1927, lại trở thành cha sở Tourane một lần nữa. Cha được mọi người yêu mến vì tính chân thật, vui vẻ và sự tận tuỵ của cha. Năm 1936, do bệnh nặng, cha Saulot đi chuyến cuối cùng về Pháp. Đến Marseille, sức khoẻ suy sụp, cha được đưa vào bệnh viện Thánh Giuse và cha vui mừng gặp lại em trai và em gái của cha. Cha từ trần tại bệnh viện này vào ngày lễ Noel năm 1936. Cha Bonhomme, cựu thừa sai của giáo phận Qui Nhơn cử hành thánh lễ an táng cho cha và chuyển thi hài cha về hầm mộ của Hội Thừa sai. 4.-Cha Gaston-François Degas (1880-1907) Cha Gaston-Francois Degas xuất thân từ Lorbrie (Vendée), cha sinh ngày 4 hoặc 8 tháng sáu 1880. Cha bắt đầu học tập nơi cha sở của giáo xứ của cha, sau đó tiếp tục học ở Fontenay, tại tiểu chủng viện des Sables-d'Olonne, và đại chủng viện Luçon. Cha chịu chức linh mục tại chủng viện thừa sai hải ngoại ngày 26 tháng sáu 1904, và lên đường đến Đông Đàng Trong ngày 3 tháng tám. Cha học tiếng tại Việt tại Tùng-sơn, và làm công tác mục vụ đầu tiên tại Phú-yên. Sau đó năm 1906, cha phụ trách giáo điểm Gò Muồng (Ninh Hoà), và sớm ngã bệnh. Ngày 27 tháng bảy 1907, cha từ trần khi tuổi còn trẻ vì cơn sốt rét ảnh hưởng đến túi mật. Thi hài cha được an táng tại nhà thờ Gò Muồng, gần bên mộ cha Francois Paul Dauguet. 5.-Cha Gaspard Mugnier, Cố Binh (1882-1932) Cha Gaspard Mugnier sinh ngày 31 tháng ba năm 1882 tại Avressieux (Savoie), được nhận vào chủng viện truyền giáo hải ngoại năm 1901, thụ phong linh mục ngày 22 tháng chín 1906, và đi truyền giáo tại Đông Đàng trong. Cha học tiếng Việt tại Cảnh hàn, rồi năm 1907, được bổ nhiệm làm cha sở Gò Muồng (Ninh-hoà). Năm 1911, cha được sai đi truyền giáo cho người Ba-na, nhưng năm 1914, kiệt sức vì bệnh sốt rét, cha phải quay về đồng bằng và được giao nhiệm vụ coi sóc giáo điểm Đông Phố. Bị động viên năm 1915, cha quay lại nước Pháp, nhưng sau chiến tranh, tình trạng sức khỏe không cho phép cha quay lại nhiệm sở truyền giáo cũ. Cha mất tại Antibes ngày 10 tháng mười hai năm 1932. Tác giả bài viết: Nguyễn Kim Ngân chuyển ngữ Nguồn : website GP Nha Trang

Hình ảnh nhà thờ Giáo xứ Gò Muồng