
Lược
sử Giáo xứ Ngọc Thủy
Giáo Xứ Ngọc
Thủy: H́nh Thành và Phát Triển
Địa Chỉ:
Giáo xứ Ngọc Thủy
Tổ 14 Ngọc Thảo, Ngọc Hiệp, Nha Trang, Khánh Ḥa
Điện thoại:
I. Vị trí địa lư:
Giáo xứ Ngọc Thuỷ nằm trên đảo Ngọc Thảo, bốn bên là ḍng sông
Cái Nha Trang bao quanh; gồm 2 tổ dân phố 13 và 14 Ngọc Thảo, thuộc
phường Ngọc Hiệp, Tp. Nha Trang. Đông giáp Giáo xứ Vĩnh Phước. Tây
giáp Giáo xứ Chánh Toà và Giáo xứ Chợ Mới. Bắc giáp Giáo xứ Phù Sa
Giáo xứ Vĩnh Phước. Nam giáp giáo họ Ngọc Thanh, Giáo xứ Hoà Thuận
và Giáo xứ Chánh Toà.
II. Quá tŕnh lịch sử:
Ngày xưa, có 3 anh em chú bác họ, gốc Chợ Mới là ông Lê Văn T́nh,
Lê Văn Lem, và Nguyễn Văn Hiền đă đưa nhau đến khai phá đám rừng
hoang, tả ngạn sông Cái Nha Trang về phía Núi Sạn. Lúc bấy giờ Ngọc
Thuỷ và Núi Sạn c̣n là dải đất liền.
Lúc đầu sáng sớm đi, tối về. Nhưng về sau, con cái đông đảo nên
phải cất nhà ở lại và bàn tính đến chuyện lập Họ Đạo. Các ông đă
được Cố Lập, cha xứ Chợ Mới cho phép dựng nên ngôi Nhà Nguyện đầu
tiên, mái tranh, vách đất, tại phía Núi Sạn, vùng nghĩa địa cũ (đă
cải táng đưa lên Núi Sạn), tục gọi là “Bầu Quai” và lấy tên mới là
“họ G̣ Dê”. V́ vùng này lúc đó có nhiều cây “Phân Dê” là một thứ
nhăn rừng, khi chín rụng xuống đen óng, giống phân dê.
Theo ḍng thời gian, Nhà Nguyện bị hư hỏng, ông Lê Văn Tam, Lê
Văn Túc, Lê Văn Lâu, Lê Văn Xe, Nguyễn Dưỡng, Nguyễn Trốn xin Cố
Thiện cho phép dở dời về đám đất ở giữa Cồn, tục gọi là “Vũng G̣ Lớn”.
Nhà Nguyện này được xây bằng gạch, lợp mái ngói, và chọn Thánh Giuse
làm quan thầy.
Năm 1937, nhà nguyện bị hư, Cha Thạnh cho phép xây dựng lại trên
đất ông Lê Văn Túc, Lê Văn Tứ và bà Lê thị Đại dâng cúng. Đó là địa
điểm phía trước của ngôi nhà thờ mới hiện nay. Dân chúng ngày càng
đông thêm họ chuyển sang nghề trồng cỏ, bán cho Viện Pasteur. Do đó,
đảo này được mang tên mới “ấp Ngọc Thảo” vào năm 1966.
Năm 1968, Nhà thờ cũ được nối thêm với tổng diện tích là 220m2,
xây lại mặt tiền và thêm tháp chuông. Công tác trùng tu hoàn thành
ngày lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời (15.08.1968).
Năm 1967, khi giáo họ G̣ Dê được nâng lên thành giáo xứ, Đức Cha
Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận đă đổi tên là “Giáo Xứ Ngọc Thuỷ”.
Giáo họ G̣ Dê trực thuộc Giáo xứ Chợ Mới. Nhưng trong thực tế,
các cha chỉ xuống Giáo Họ khi có kẻ liệt. Và giáo dân chỉ lên Chợ
Mới vào các dịp xưng tội, rước lễ lần đầu, thêm sức và hôn phối. C̣n
thánh lễ, giáo dân đi sang Nha Trang. Thấy cuộc sống đạo quá rời rạc
như thế, vào năm 1954 Cha Hiếu cho phép Giáo họ G̣ Dê cậy nhờ các
Cha Ḍng Phanxicô Cù Lao lên giúp. Giáo dân tuy ít nhưng nhờ sự cố
gắng của mỗi người, mỗi gia đ́nh nên họ Đạo đă sớm trưởng thành và
vững mạnh. Ngày 28.08.1967, Đức Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
đă giao cho Ḍng Phanxicô và thành lập giáo xứ biệt lập. Cha xứ đầu
tiên là Cha Gerard Phạm Anh Thái ofm.
III. Ngọc Thuỷ ngày nay:
Nối tiếp có các cha Ḍng Phanxicô như: Cha Đamianô Đoàn Văn Lữ,
rồi đến Cha Matthêu Nguyễn Vinh Phúc.
Từ năm 1981, Ḍng Phanxicô trao Giáo xứ Ngọc Thuỷ lại cho Ṭa
Giám mục. Ngày 19.03.1981, Cha Antôn Nguyễn Văn B́nh được bổ nhiệm
làm quản xứ Ngọc Thủy. Ngài đă xây dựng ngôi nhà xứ hiện tại và ba
pḥng học giáo lư mà do thiết kế ngôi nhà thờ mới các pḥng ấy đă bị
phá bỏ. Cha hoàn thiện đường điện thắp sáng và dẫn nước sạch về phục
vụ khóm Ngọc Thảo. Chuyển đổi lễ mừng Quan Thầy Thánh Giuse 19.03
sang Thánh Giuse Thợ 01.05. Tháng 06.1999 Cha đau nặng không thể đảm
nhận trách nhiệm Quản xứ, nên đă về nghỉ hưu tại nhà Hưu Dưỡng Linh
mục Giáo phận Nha Trang.
Ngày 03.02.2000, Đức Giám Mục Phaolô Nguyễn Văn Hoà đă đặt Cha
Phêrô Maria Nguyễn Xuân Dũng, phụ tá thư kư Toà Giám Mục về làm Quản
xứ Ngọc Thuỷ. Cha cùng giáo dân xây dựng mới hai chiếc cầu bê tông:
“Hoà B́nh và Yêu Thương”; nâng cấp và mở rộng đường “Hiệp Nhất”, xin
xây dựng ngôi nhà thờ giáo xứ do Công ty ADC vẽ thiết kế. Ngày
25.12.2003, Uỷ Ban Nhân Dân Tỉnh Khánh Hoà và Sở Xây Dựng Tỉnh Khánh
Hoà cấp Giấy phép. Ngày 25.01.2004 ĐGM Phaolô Nguyễn Văn Hoà đồng ư
và kư cho phép. Ngày 12.02.2004 Đại diện Sở Xây Dựng, Pḥng Quản Lư
Đô Thị Tp. Nha Trang và UBND Phường Ngọc Hiệp đă kư biên bản Định vị
Xây dựng. Ngày 14.02.2004, Thánh lễ Đặt viên đá đầu tiên và khởi
công xây dựng và ngày 14.12.2005 Nhà Thờ được cung hiến.
IV. Các Linh mục Quản xứ từ ngày chính
thức được nâng lên Giáo xứ.
Cha Giêrađô Phạm Anh Thái (28.08.1967 – 01.04.1972), Cha Đamianô
Đoàn Văn Lữ (01.04.1972 – 10.06.1972), Cha Matthêu Nguyễn Vinh Phúc
(11.06.1972 – 19.03.1981), Cha Antôn Nguyễn Văn B́nh (19.03.1981 –
03.02.2000), Cha Phêrô Maria Nguyễn Xuân Dũng (03.02.2000 –
04.02.2007)
Năm 2002 Thầy Giuse Lê Đức Hoà, đến giúp xứ, ngày 17.06.2004 Thầy
được phong chức Linh mục, và được cử làm Phó xứ cho đến tháng 4.2005
được thuyên chuyển về Toà Giám Mục Nha Trang.
Cha Alexis Nguyễn Thạch Ngọc (04.02.2007 - 2009 )
Cha Phêrô Hồ Mạnh Tín (2009-2012)
Cha Phêrô Mai Tính (14/04/2012 - nay)
V. Con người, đời sống, cơ sở vật chất.
Hiện tại Giáo xứ Ngọc Thuỷ có 1400 giáo dân.
Giáo xứ đă dâng hiến cho Hội Thánh: 2 linh mục, 1 thầy Ḍng Lasan,
1 Nữ tu Ḍng MTG Qui Nhơn và nhiều mầm non ơn gọi đang được đào tạo.
Các Hội đoàn gồm: Hội đồng giáo xứ, Các Bà Mẹ Công Giáo, Giảng
viên Giáo lư, Phụ Huynh học sinh, Lớp Dự tu, Ca đoàn, Giới trẻ, Hội
Tôbia.
Hai Cộng đoàn: Ḍng Khiết Tâm Đức Mẹ và Ḍng Ba Carmel Tại Viện
Giáo dân sống bằng nghề soi biển, soi sông, chăn nuôi heo và công
nhân hợp đồng.
Cơ sở 1: khuôn viên 4000m2 gồm Nhà thờ và nhà xứ.
Cơ sở 2: Khuôn viên 3800m2 để sinh hoạt, tĩnh tâm, cầu nguyện và
hành hương Đức Mẹ La Vang.
Trích kỷ yếu Giáo phận Nha Trang
Nguồn : <
Trang WEB Giáo Phận Nha Trang >
...................................
Lược sử Giáo xứ Ngọc Thủy
(Bản cũ )
1. Vị trí địa lư
Giáo xứ gồm hai đảo nhỏ, được nối liền bằng một cầu gỗ. Đông giáp
Giáo Xứ Ngọc Thanh. Tây giáp Chợ Mới và Phù Sa. Nam giáp Giáo Xứ
Chánh Toà. Bắc giáp Giáo xứ Vĩnh Phước.
2. H́nh thành và phát triển
Trên gịng sông cái Nha Trang, mạng Cửa Bé có bốn Cồn: cồn trên,
cồn dưới, nối liền bằng cây cầu bắt ngang, đó là xứ Ngọc Thuỷ; c̣n
hai cồn kia, là " Việt Cường" (không có người ở) và Hà Ra (đa số
lương dân). Ngày xưa có ba anh em chú bác họ, gốc Chợ Mới là ông Lê
Văn T́nh, Lê Văn Lem và Nguyễn Văn Hiền, đă đưa nhau xuống khai phá
rừng hoang, tả ngạn sông cái Nha Trang, phía núi Sạn. Lúc bấy giờ
Ngọc Thuỷ và núi Sạn c̣n là đất liền. Ngày ấy là ngày 2-2-1887.
Đám rừng này cây cối rất um tùm có những góc thầu dầu to đến nỗi
ba đến bốn người ôm mới suể, có những con rắn lớn bằng bắp chân. Cọp
beo đầy dẫy, ông bà kể lại có lúc đang chặt mía gặp chúng, và không
ngần ngại dùng ngay cây mía để đánh đuổi. Về đêm từng đàn chim tập
trung về ngủ.
Đốn cây, phát bụi, dựng trại, họ trồng trỉa dưa, khoai, bắp, ḿ,
mía đỏ. Lúc đầu sớm đi, tối về. Nhưng về sau, con cái đông đảo, họ
cất nhà ở lại và tính việc lập họ. Họ đă được cố Lập, Cha Xứ Chợ Mới
cho phép dựng lên ngôi nhà nguyện đầu tiên mái tranh, vách đất, tại
phía núi (vùng nghĩa địa bây giơ)ø tục gọi là Bầu Quai, và lấy tên
mới gọi là G̣ Dê. Vùng này lúc đó có nhiều cây "phân vê" một thứ
nhăn rừng khi trái chín, rụng xuống đen giống như phân dê.
Với thời gian ngôi nhà nguyện bị hư hỏng, lần này ông Lê Văn Tam
với các Ông Lê Văn Túc, Lê Văn Lâu, Lê Văn Xe, Nguyễn Dưỡng, Nguyễn
Trốn bàn định xin Cố Thiện cho phép giỡ nhà và dời về đám đất ở giữa
Cồn, tục gọi là Dũng G̣ Lớn (nơi nhà ông biện phần ở bây giờ). Nhà
nguyện này được xây cất bằng gạch, lợp ngói và chọn thánh Giuse làm
quan thầy.
Thời kỳ này, đất đai đă được canh tác khá nhiều, họ làm thêm nghề
chài lưói và nuôi ḅ.cá, tôm, cua th́ vô kể: cá đối, cá hồng, cá
hanh, cá d́a. Chài vài tiếng có thể hớt được hai rổ lớn.
Qua năm 1937, nhà nguyện phần bị hư, phần v́ hẹp, nên được xây
cất lại với phép của Cha Thạnh, trên đất do ông Lê Văn Túc, Lê Văn
Tứ và bà Lê Thị Đại dâng cúng. Đó là địa điểm ngôi nhà thờ hiện tại.
Năm 1968, nhà thờ này được nối thêm, xây lại mặt tiền và dựng lên
tháp chuông: công tác trùng tu được hoàn thành vào ngày Lễ Mông
Triệu. Đồng thời, để giúp các em nhỏ có nơi học hành khỏi phải đi xa,
Chính Phủ đă xây cất một lớp mẫu giáo cạnh nhà thờ, vào năm 1965.
Dân chúng mỗi ngày một đông, đất đai đă được khai phá gần hết,
những trũng sâu đă được cấy lúa nhưng v́ không mấy kết quả nên họ
chuyển sang nghề trồng cỏ để bán cho viện Pasteur, chăn nuôi súc vật.
Và do đó mà có cái tên là ấp Ngọc Thảo, lúc Chính Phủ thành lập khu
này thành ấp vào năm 1966. Chiến tranh vẫn tiếp tục, cuộc sống đă
xoay đổi hẳn, làm ruộng cũng như trồng cỏ không thấy lợi mấy, bổn
đạo bàn trồng dừa nuôi heo và làm công sở.
Mấy mươi năm qua, dưới bóng dừa rậm mát, những ngôi nhà xinh xinh
mọc lên như trăm hoa đua nở. Thêm vào đó, bốn bề tứ phía, chỉ nước
là nước. Khác nào viên ngọc trên ḍng sông nước biết Nha Trang. Nên
năm 1967, khi được thành lập xứ đạo, tên mới Ngọc Thuỷ đă thay thế
cho tên cũ: G̣ Dê.
Về việc đạo, G̣ Dê hoàn toàn trực thuộc ở Cha Xứ Chợ Mới. Nhưng
trong thực tế v́ khó khăn đi lại thời ấy Cha Hiếu cho phép giáo dân
cậy nhờ các cha ḍng Phanxicô Cù Lao lên giúp. Giáo dân tuy ít thật
nhưng nhờ sự cố gắng của mỗi người, họ đạo đă sớm trưởng thành và
vững mạnøh. Ngày 28-08-1967 Đức Cha Địa Phận Phanxicô Xavie Nguyễn
Văn Thuận đă giao hẳn cho ḍng Phanxicô và thành lập giáo xứ biệt
lập.
Các Linh Mục phụ trách giáo xứ từ ngày thành lập đến nay:
Lm Gêrađô Phạm anh Thái 1968 - 1970
Lm Matthêu Nguyễn vinh Phúc 1970-1981
Lm Antôn Nguyễn văn B́nh 1981-2000
Lm Giuse Nguyễn Xuân Dũng 2000-
Hoa quả ơn gọi của giáo xứ
Lm Nguyễn văn A (Nguyễn Tường Vy)
Lm Lê văn Thanh (Bỉ)
Frère Colomba Lê văn Đào (Lasan)
Frère Alexandre Lê văn Ánh (Lasan)
Nữ tu: Phanxica Lê thị Điệp
Sinh hoạt giáo xứ
1. Các lớp giáo lư
Các lớp giáo lư từ đồng cỏ non đến lớp vào đời I (1998) khai
giảng đầu tháng 10 dương lịch và bế giảng cuối tháng 6 dương lịch.
Học vào ngày Chúa nhật hàng tuần. Lớp giáo lư viên được Cha xứ huấn
luyện vào mỗi Chúa nhật.
Lớp giáo lư Tân ṭng học từ tháng 8 đến tháng 12.
2. Các hoạt động:
Hướng tương lai
Giáo xứ ưu tiên đặc biệt đến tŕnh độ kiến thức giáo lư cho thanh
thiếu niên Ước mong của giáo xứ xây dựng một ngôi nhà thờ to hơn,
cao hơn, dài hơn.
Ước mong thống nhất kinh nguyện tối sáng cho giáo dân trong giáo
xứ cũng như trong giáo phận bằng cách làm một sách mục lục gồm có
những kinh căn bản có giá trị kèm theo những kinh mới có nội dung
kinh thánh cao và bố trí theo h́nh thức "phụng vụ giờ kinh"
* Nguồn :
Trang WEB Giáo Phận
Nha Trang
|