
Lược
sử Giáo xứ Bàu Gốc
LƯỢC SỬ CUỘC TỬ ĐẠO
16/7/1885
TÓM LƯỢC TIỂU SỬ CHA JEAN
MARIE POIRIER TÂN (1848-1885),
CUỘC TỬ ĐẠO CỦA NGÀI &
GIÁO DÂN GIÁO XỨ BÀU GỐC (16/7/1885)
I. Hồn tông đồ
“– Anh muốn thổ lộ với em điều này, anh tôi nói nhỏ với tôi,
nhưng em phải hứa là giữ bí mật cho đến khi anh cho phép em nói ra;
em có hứa không? – Vâng, tôi trả lời anh. – Anh sẽ làm nhà truyền
giáo, vâng, anh sẽ đi thật xa, thật xa để chinh phục các linh hồn
cho Chúa…Dù anh chỉ chinh phục được một linh hồn thôi, th́ anh cũng
sẽ đi, bất cứ giá nào”.

Đó là câu chuyện xảy ra vào một buổi chiều tháng 8 năm 1864.
Chính một người em gái của vị tử đạo: Cha Jean-Marie Poirier Tân, kể
lại cho chúng ta. Khi đó cha được 16 tuổi, và đây là lần đầu tiên
ngài nói về dự định sống đời tông đồ của ngài.
Sáu năm sau, khi cô em gái đó đi tu ḍng Đức Mẹ Vô nhiễm, bấy giờ
cha Jean-Marie Poirier Tân là chủng sinh của Đại chủng viện Rennes
đến thăm em, và nhắc lại ước mơ thành nhà truyền giáo của ngài:
- Này em, em có nhớ điều anh đă nói với em về ơn gọi của anh
không? Cô em trả lời – Dạ em vẫn nhớ – Em đă nói điều ấy với ai chưa?
– Dạ chưa bao giờ – Vậy th́, bây giờ em có thể nói điều ấy: ba tháng
nữa anh sẽ gia nhập Chủng viện hội Thừa sai Paris.
Cha Poirier Tân sinh 23 tháng 6 năm 1848 tại làng Bignon, huyện
Saint-Colombe, tỉnh Ille-et-Vilaine, thuộc giáo phận Rennes, nước
Pháp. Ngài theo học đại chủng viện giáo phận Rennes, rồi tháng Chín
1870 thầy vào Chủng viện hội Thừa sai Paris khi đó thầy 22 tuổi. Và
03 năm sau, ngày 20 tháng Chín 1873 thầy chịu chức linh mục lúc 25
tuổi.
II. Bước đường truyền giáo
Ngày 5 tháng Mười liền sau đó, cha Poirier Tân được cử đến họ đạo
Trung Tín (Quảng Ngăi) một thời gian, rồi lên Kontum giảng đạo cho
người Ba-Na, ngài cư trú tại Rơ-hai (giáo xứ Tân Hương ngày nay),
sau đó ở tại Kon-trang (ngày nay là một giáo xứ lớn). Nhưng chẳng
bao lâu ngài ngă bệnh nặng.
Cha Dourisboure, người sáng lập miền truyền giáo dân tộc Ba-Na,
đă viết: “Trong rừng núi tự do của chúng tôi, trong xứ tuyệt đối
độc lập này, có một nữ hoàng bạo ngược, không ai thoát khỏi ách của
bà. Nữ hoàng này chính là bệnh sốt rét. Phần lớn không chống nổi nó,
và những người sống sót th́ khi b́nh phục, lại rất khác với t́nh
trạng trước đây của họ. Tôi nói điều này nhất là cho những người kế
tục chúng tôi sau này, không phải để làm cho họ nản ḷng – một nhà
truyền giáo thực sự không nản ḷng v́ việc nhỏ nhặt như vậy – nhưng
để báo cho họ biết và an ủi họ trước. Một nhà truyền giáo trẻ luôn
luôn ấp ủ ít nhiều tận đáy ḷng niềm hy vọng được tử đạo. Vậy th́,
với tất cả những người sẽ được gởi đến nơi những người thiểu số nầy,
tôi đoan chắc rằng họ sẽ tử đạo, sự tử đạo không hiển hách, không
gông cùm, không roi vọt, không tra tấn và không đổ máu, nhưng không
kém đau đớn, lâu dài hơn nhiều, và tôi hy vọng điều đó cũng làm vui
ḷng Thiên Chúa mà chúng tôi rao giảng, làm vui ḷng Chúa Giêsu chịu
đóng đinh.”
Đây chính là sự tử đạo mà Cha Poirier Tân đă chịu; cha chắc chắn
là đă ngă quỵ ở đó nếu Đức Giám mục không gọi cha về lại xứ Trung kỳ,
và trong ba năm (1877-1880), cha làm quản lư nhóm truyền giáo.
Đến năm 1880, cha làm cha sở Phú Thượng (Quảng Nam), bao gồm 12
họ đạo với 2670 giáo dân. Trong năm 1881, cha rửa tội cho 108 người
ngoại trở lại. Công việc truyền giáo đang phát triển, cha lại ngă
bệnh và được đưa sang Hồng-kông chữa bệnh gần một năm.
B́nh phục, cha được bề trên cử đến Văn Bân (Mộ Đức, Quảng Ngăi).
Cha ghi lại vào ngày 30 tháng 6 năm 1885 rằng: “Tôi thấy hạnh
phúc trong vùng truyền giáo mới này, tất cả đều diễn tiến tốt đẹp,
nhất là quanh tôi đang có phong trào trở lại đáng trân trọng và thực
sự khác thường. Từ ngày đầu năm cho đến lễ Phục Sinh, tôi đă rửa tội
được 150 dự ṭng; một số lớn lương dân xin trở lại. Chẳng phải tất
cả điều đó làm cho con tim của nhà truyền giáo mừng vui sao?”
Thế nhưng, cha Poirier Tân đă không được hưởng nếm sự vui mừng
sâu sắc này bao lâu nữa. Chính ngài kể lại: “Các quan lại và nho
sĩ đă thề bằng bất cứ giá nào cũng ngăn cản tôi giảng đạo tại nơi họ.
Không cần một lư do rơ ràng nào, ông chánh tổng đă tống ngục nhiều
tân ṭng, đóng gông sau khi đánh đập họ.”
Trong một bức thư đề ngày 8 tháng 6 năm 1885, Đức Cha Van
Camelbeke viết rằng: “Khi biết những sự việc này, cha Poirier Tân đă
không ngần ngại đi đến tri huyện để đ̣i công lư.
“Các cố gắng của ngài vẫn không kết quả, và chính lúc ấy,
người bạn đồng hội chúng tôi đă chuẩn bị đích thân đi đến Văn-Bân để
xem có cách nào đàm phán hoà b́nh với các giới chức thẩm quyền của
làng không. Muốn kết thúc sớm nhất, cha Poirier Tân, được thúc đẩy
bằng những ư hướng ôn hoà nhất, đă không quản ngại tự ḿnh đi đến
nhà làng, với duy nhất một chú giúp mười tám tuổi. Sau đó, ba giáo
dân cùng đi theo cha. Nhưng những chức sắc của làng đă tàn nhẫn tóm
lấy và dùng gậy đánh cha dữ dội, nhất là đầu và cánh tay trái. Một
trong các giáo dân chứng kiến cảnh bi thảm này, gấp rút đi báo tin
cuộc mưu sát bỉ ổi này cho các cha Garin và Guégan, lúc bấy giờ ở
cách đó rất xa. Hai người bạn đồng hội này ra đi ngay, và khi đi
ngang qua đă vào huyện đường để đệ đơn khiếu nại lên quan lớn và yêu
cầu cứu giúp và bảo vệ, v́ các nhà truyền giáo đă được cấp giấy
thông hành. Đơn thỉnh cầu của họ vẫn không có hiệu quả, họ dũng cảm
tiếp tục lên đường. Nhưng trước khi đến lănh thổ Văn-Bân, họ đă gặp
giáo dân báo cho biết rằng tất cả các làng đều đă đồng loạt thúc đẩy
cuộc bách hại, và họ van xin các cha đừng t́m cách đi đến gần cha
Poirier Tân trong lúc này, v́ sẽ chắc chắn chuốc lấy một sự nguy
hiểm cách vô ích v́ tất cả đang ở trong t́nh trạng bị kích động cao
độ. Vậy qua ngày hôm sau các ngài mới lại toan tính đi đến tận nơi
xảy ra cuộc bách hại.
Vừa đến gần nhà làng, th́ bỗng vang lên tiếng chiêng báo động,
và từ khắp phía, một đạo quân dường như thực sự từ dưới đất chui lên
rượt theo các ngài và lập lại kỳ tích mới của họ. Vậy là các ngài đă
phải ẩn trốn vào nhà giáo dân của xứ Văn-Bân.
“Đêm tiếp theo, cha Garin lén lút vào được tận bên cha Poirier
Tân; đầu cha đầy những vết thương c̣n đang rỉ máu, hai cánh tay bị
gậy gộc đập bầm tím, c̣n hai chân th́ bị giáo mác đâm thủng. Đây là
một trong những cuộc hội kiến xúc động nhất. Nạn nhân đáng thương
của chúng ta tin là giờ chết đă đến nên xin chịu các bí tích sau hết
và lănh nhận Ḿnh Thánh Chúa như của ăn đàng.”
Ngày hôm sau, cha Poirier Tân được trả tự do; nhưng than ôi! tự
do cũng sẽ chẳng c̣n được bao lâu nữa.
III. Của lễ toàn thiêu
Rời bỏ Văn Bân, cha Poirier Tân đến Bàu Gốc (cách Văn Bân chừng
10 cây số về phía tây nam). Ngày 14 tháng 7 (1885), cha Geffroy,
đang ở tại Gia Hựu (Bồng Sơn), đă nhận được một bức thư khá chi tiết
cha Poirier Tân gởi đến Đức Cha Van Camelbeke, trong đó có ghi: “Những
người Văn Thân đă dựng cờ nổi dậy, họ chiếm thành, chọn một ông
hoàng mà vua Tự Đức ngày xưa đă đày đến đó lên làm vua và chuẩn bị
thi hành cuộc tổng tàn sát các Kitô hữu.”
Vào buổi sáng ngày 15, hai giáo lư viên của cha Poirier Tân đă
đến Gia Hựu. Họ kể lại với cha Geffroy: “Cha sở đă bắt ép họ trốn
đi, trong khi chính ngài ở lại với giáo dân của ḿnh, để chuẩn bị
cho họ chết và chết cùng với họ, bởi v́ việc cùng nhau chạy trốn là
không thể.”
Đây là những chi tiết họ thuật lại sau này về cha Poirier Tân và
giáo dân của ngài: Trong 400 tín hữu tại họ đạo Bàu Gốc, chỉ khoảng
12 người chạy thoát khỏi cuộc tàn sát. Nhà thờ bị bao vây trong đêm
14 đến ngày 15. Cha sở đă thức suốt đêm để giải tội, cũng như suốt
cả ngày 15 và đêm tiếp theo nữa. Lúc hai giờ sáng ngày 16, ngày lễ
Đức Mẹ núi Camêlô, cha cử hành thánh lễ sau cùng và cho tất cả giáo
dân rước lễ: đây là của ăn đàng của các vị tử đạo. Sau kinh Cảm ơn,
người ta lại tiếp tục đọc kinh cầu nguyện trong khi chờ chết, v́
người ta tin rằng những kẻ cắt cổ giết người sẽ xâm chiếm giáo xứ
lúc b́nh minh.
Vị thừa sai đă trở về pḥng ḿnh cạnh nhà thờ, và khi tất cả giáo
dân tụ tập lại trong sân, th́ vào lúc mờ sáng đă vang lên những
tiếng la thét của những tên côn đồ, và âm thanh tang tóc của những
chiếc trống và cồng chiêng đánh trận. Tất cả giáo hữu quỳ xuống và
kêu lên: Ôi! cha ơi, họ giết chúng ta rồi…. Chúa ôi! Giêsu!
Maria! Giuse! Cha sở ban ơn toàn xá cho các tín hữu; rồi ngài
quỳ xuống, quay mặt về phía bàn thờ nhỏ, mắt nh́n lên ảnh Chuộc Tội,
ngài vừa đọc kinh vừa chờ đợi.
Những kẻ giết người ùa vào trong vườn nhà thờ, la ó man rợ. Giáo
dân chạy trốn khắp phía; họ bị đẩy lùi lại, lúc bấy giờ họ đổ dồn
vào nhà thờ. Nhà thờ bị phóng hỏa. Những kẻ dă man kia đi thẳng vào
nhà xứ, họ bắn hai phát súng khiến cha sở ngă xuống; lập tức người
ta xông vào ngài, chặt đầu ngài bằng một nhát kiếm, một tên khác chẻ
ngực ngài ra: linh hồn vị tông đồ đă ở trước mặt Thiên Chúa. Họ ném
xác cha sở vào đám lửa đang bùng cháy thiêu đốt 400 giáo dân giáo xứ
Bàu Gốc như một của lễ toàn thiêu.
+
Bản tóm lược và tŕnh bày theo các tài liệu sau:
+ Bản dịch của Phêrô Vơ Sum trong tập sách “Khi xác thân là của
lễ” – Các thừa sai Pháp tử đạo năm 1885 tại Đông Đàng Trong (Qui
Nhơn), được chuyển ngữ từ Adrien Launay, Nos missionnaires, précédés
d’une étude historique sur la Société des Missions Étrangères,
Retaux-Bray, Paris, 1886, tr. 207-307. Ban Truyền Thông Văn Hóa Giáo
phận Qui Nhơn, 2011. Nguồn tin: Gpquinhon.org.
+ Văn khố của M.E.P. tại http://archives.mepasie.org/notices/notices-biographiques/poirier-1
Lễ giỗ Tiền hiền Tử đạo Bàu Gốc
20/3 tiết Thanh Minh năm 2015
Tác giả bài viết: Cha sở gx. Bàu Gốc
....................... Xem thêm :
Hiện t́nh Giáo xứ Bàu Gốc mới nhất
trong : "Hiện
Trạng Giáo Phận Quy Nhơn 2014"
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

.........................................

Lễ khánh
thành và cung hiến nhà thờ Vĩnh Phú - Gx Bàu Gốc
Vào ngày 19/06/2008 tại giáo xứ Bàu Gốc đă long trọng diễn ra
Thánh Lễ tạ ơn khánh thành và cung hiến nhà thờ mới Vĩnh Phú. Có khá
đông các cha, quư ân nhân, giáo dân trong và ngoài giáo phận đă tham
dự dịp trọng đại nầy của giáo xứ.

Trước hết vào lúc 8g20 Cha sở Bàu Gốc Ghêgôriô Văn Ngọc Anh cùng
một số bà con giáo dân đón Đức Giám Mục giáo phận Phêrô Nguyễn Soạn
cùng với các cha tháp tùng tại cổng nhà thờ. Ngay sau đó Đức cha đến
trước hang đá Đức Mẹ tham dự giờ dâng hoa cầu nguyện cách riêng cho
giáo xứ. Tại hang đá Đức Mẹ, Đức Cha nói rằng: «Trước hết tôi xin có
lời chào thân ái đến quư Cha và anh chị em, đặc biệt Cha Sở và giáo
dân giáo xứ Bàu Gốc Vĩnh Phú. Xin Chúa ban xuống quư Cha và anh chị
em muôn vàn hồng ân của Ngài.
Tôi xin chung vui cùng anh chị em, sau hơn hai năm vất vả cực
nhọc xây dựng nhà thờ, hôm nay ngôi thánh đường nguy nga đồ sộ đă
hoàn thành.
Chúng ta cảm đội ơn Chúa và tri ân các ân nhân đă rộng tay giúp
đỡ để ngôi nhà thờ này từ con số không đến hôm nay thật tráng lệ
nguy nga, vượt trên nghĩ tưởng của mọi người.
Nhà thờ Vĩnh Phú mang tước hiệu Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời rất có ư
nghĩa đối với chúng ta. V́ dù có tráng lệ, vững chắc đến đâu rồi
cũng phôi pha với năm tháng. Tất cả chúng ta không được dựa vào sự
vững chắc của gỗ đá, mà hăy noi gương Đức Mẹ, luôn ái mộ những sự
trên trời, nơi có đời sống vĩnh cửu.
Hôm nay chúng ta cung hiến ngôi nhà thờ này cho Thiên Chúa. Cung
hiến có nghĩa là dâng cúng cho Thiên Chúa, để từ đây chúng ta không
được phép sử dụng nhà thờ này vào việc đời thường. Nhưng nhà thờ trở
nên điểm quy tụ giáo hữu vào những công việc thánh. Cũng như mỗi
người chúng ta được xức dầu cung hiến cho Chúa ngày chịu phép rửa
tội để trở nên những viên đá sống động xây Nhà của Thiên Chúa là
Giáo Hội.
Hôm nay cũng là ngày cách đây đúng 20 năm, 117 vị chân phước tử
đạo Việt Nam đă được Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II tôn vinh lên bật
hiển thánh để mọi người trong toàn Giáo Hội kính nhớ và cầu nguyện.
Là hậu duệ của các Ngài chúng ta ra sức sống đức tin sắt son, đức
cậy bền vững và đức ái nồng cháy. Xin các Thánh cầu thay nguyện giúp
và phù trợ chúng ta.
“Vĩnh Phú” hai từ có nghĩa là “dồi dào”: Vĩnh là măi măi muôn đời,
Phú là giàu sang. Tôi kính chúc anh chị em nhất là các tín hữu giáo
xứ Bàu Gốc luôn được “vĩnh phú” trong Ơn Chúa, giàu ḷng yêu Chúa và
thương mến tha nhân đến muôn đời».
Đúng 9g00 từ pḥng mặc áo đoàn đồng tế được rước vào nhà thờ khởi
sự Thánh Lễ tạ ơn khánh thành và cung hiến nhà thờ mới, trong đó có
cử hành cách riêng thánh hiến bàn thờ. Thánh lễ diễn ra thật nghiêm
trang sốt sắng.
Được biết sau một thời gian khá dài kể từ lúc đặt viên đá đầu
tiên (01/01/2006) đến nay (19/06/2008) đă hơn hai năm rưỡi nhà thờ
Vĩnh Phú mới dược khánh thành và cung hiến. Trong thời gian đó Cha
sở Bàu Gốc Ghêgôriô Văn Ngọc Anh cùng với bà con giáo dân trong giáo
xứ với sự trợ giúp của rất nhiều ân nhân đă ngày đêm xây dựng ngôi
thánh đường mới nầy thay cho ngôi nhà thờ thấp bé trước đó. Cha sở
Bàu Gốc cho biết tổng chi phí xây dựng vào khoảng 2,5 tỉ đồng. Tháp
chuông với chiều cao 34 mét được coi là cao nhất so với các công
tŕnh lân cận khác trong vùng và có thể nh́n thấy từ khá xa khi đi
trên quốc lộ một A. Nhà thờ có mặt tiền hướng về cánh đồng rộng nên
thoáng mát, và tương lai gần đây sẽ có một con đường đi ngang qua
trước nhà thờ. Nhà thờ mới Vĩnh Phú có chiều rộng 18,5 mét, chiều
dài kể cả phần cầu thang là 33,5 mét tức là được xây dựng trên diện
tích 619,75 m2. Công tŕnh được xây dựng hai tầng, tầng trệt dùng
làm nơi để dạy giáo lư c̣n tầng trên là Nhà Thờ để cử hành chính các
nghi thức thờ phượng. Cung thánh được lát bằng đá granít cao cấp
sang trọng, với bàn thờ bằng gỗ tốt nguyên khối được chạm những biểu
tượng tôn giáo và các thánh. Toàn bộ cửa nhà thờ được làm bằng gỗ
tốt, số gỗ nầy được cha sở Bàu Gốc chọn mua và thợ mộc thi công là
giáo dân Bầu Gốc. Riêng phần xây dựng bê tông cốt thép của nhà thờ
do công ty Tân Nam có trụ sở tại Đà Nẵng chịu trách nhiệm thi công.
Công ty nầy do một giáo dân thuộc giáo phận Đà Nẵng là ông Vơ Văn
Nam làm giám đốc. Nhà thờ được hoàn thành với biết bao công sức của
cha sở, bà con giáo dân và sự đóng góp của nhiều ân thân nhân trong
và ngoài nước.
BTGP Qui Nhơn
Nguồn : Website GP Quy Nhơn
................................

Tảo mộ các vị
Tử đạo tại giáo xứ Bàu Gốc
Gx Bàu Gốc QN - Ngày 20 tháng 3 hằng năm trong tiết Thanh minh –
năm nay nhằm thứ Hai, 03 tháng 5, là ngày tảo mộ các vị chứng nhân
đức tin của giáo xứ Bàu Gốc đă bị thiêu chết trong nhà thờ Bàu Gốc
vào rạng sáng ngày 16/7/1885, gồm có Cha Sở Jean-Marie Poirier Tân
và 400 trăm giáo dân (x. Poirier/Archives des Missions Etrangères de
Paris tại http://www.mepasie.org).
Đặc biệt năm nay có thánh lễ đầu tiên được cử hành bên cạnh ngôi
nhà thờ nay chỉ c̣n trơ vơ khung sườn, sau 45 năm kể từ khoảng 1965
Cha Sở Giuse Tô Đ́nh Tiên và giáo dân rời bỏ giáo xứ lánh nạn xuống
nhà thờ giáo họ Vĩnh Phú, và cũng đă 35 năm kể từ biến cố 1975. Chúa
thương, bầu trời hôm nay dịu mát khác thường, Cha Hạt trưởng Quảng
Ngăi, Cha Sở Bàu Gốc, Cha Sở Phú Ḥa và Cha Phó xứ Quảng Ngăi cùng
hành hương đất thánh với đông đảo anh chị em giáo dân trong giáo xứ
gồm 3 huyện: Mộ Đức, Đức Phổ và Ba Tơ, và đại diện các giáo xứ bạn:
Châu Me (có hài cốt tử đạo ở Bàu Gốc), Kỳ Tân, Phú Ḥa và Quảng Ngăi.
[
Xem h́nh ảnh]
Trước hết, vào lúc 9g30 cùng nhau viếng Thánh địa Tử đạo, Lăng Tử
đạo, viếng mộ Cha Hai (Cha Sở sau “sát tả”, quen gọi là “Cha Hai”)
được an táng trong ḷng nhà thờ. Tiếp đến 10g30 hiệp dâng thánh lễ
đồng tế lễ ngoại lịch các Thánh Tử đạo VN. Đầu lễ, Cha Hạt trưởng
nói ngài rất xúc động trước thời gian quá lâu kể từ năm 1965 đến hôm
nay mới có thánh lễ nơi thờ tự này, dưới bóng ngôi nhà thờ đổ nát,
tuy nhiên ngài nói mỗi Kitô hữu là một ngôi nhà thờ kiên vững cho
đến hôm nay. Hạt giống là các vị tiền hiền đă chịu mục nát trong
cuộc bách đạo, nhờ đó đă đâm bông kết trái là chúng ta, hậu duệ của
các ngài. Và Cha Hạt cầu chúc cho giáo xứ Bàu Gốc sớm xây dựng lại
ngôi nhà thờ trên vùng đất đă thắm đẫm máu các Thánh Tử đạo.
Cha Sở Bàu Gốc chia sẻ lời Chúa về niềm hy vọng cuộc sống phục
sinh của các vị tiền hiền tử đạo như bà mẹ và bảy người con trong
Bài đọc I, trích sách Macabê. Các vị tử đạo đă sống trọn niềm tin
cậy vào Chúa, v́ thế các ngài “đă cam ḷng chịu chết mà không oán
hận”, đó là điểm son của các vị tử đạo. Noi gương các vị tiền hiền
tử đạo, mỗi Kitô hữu chúng ta sẽ sống yêu thương, tha thứ, đoàn kết
lương giáo để làm chứng cho t́nh yêu của Thiên Chúa.
Đến 3g chiều khi mọi công việc đă dọn dẹp xong, Cha Sở mới về lại
nhà thờ Vĩnh Phú, cách đó 5 km về phía Đông. Tảo mộ lần này giáo dân
đông hẳn lên và ai nấy đều tỏ lộ niềm vui mừng, chắc chắn là nhờ có
thánh lễ. Và sau cùng, mọi người hiện diện cùng chung vui trong bữa
cơm huynh đệ lúc 11g30 với 20 bàn ăn do sự đóng góp của mỗi gia đ́nh
và quà mừng lễ của đại diện các giáo xứ.
Cuộc bách hại của Văn Thân 1885 lan rộng khắp nơi trong tỉnh
Quảng Ngăi, nên rất nhiều giáo xứ có mộ các thánh tử đạo, tuy nhiên
một số mộ từ lâu không được săn sóc đă bị thất lạc. Văn Bân là tên
của một họ đạo cách Bàu Gốc khoảng 7 km về hướng Đông, đă chịu cuộc
bách hại trước Bàu Gốc, từ rất lâu không c̣n giáo dân, mồ mả của các
vị tử đạo nay đang được truy t́m.
BTTQN
* Nguồn : Trang Web Giáo hạt Phú Yên
|