
Lược
sử Giáo họ
biệt lập
Đập Đá
I. VỊ TRÍ ĐỊA LƯ
Giáo họ biệt lập Đập Đá bao gồm những phần đất thuộc thị xă An
Nhơn: phường Đập Đá; thôn Cẩm Văn phường Nhơn Hưng; các thôn Nghĩa
Ḥa, Tân Nghi, Thiết Tràng và Thuận Đức của xă Nhơn Mỹ; các thôn Đại
Ḥa, Bắc Nhạn Tháp, Bắc Thuận, Nam Tân, Ngăi Chánh, Thiết Trụ, Vân
Sơn của xă Nhơn Hậu; các thôn Thanh Liêm, Háo Đức, Thuận Thái của xă
Nhơn An.
Trung tâm sinh hoạt của giáo họ là nhà thờ Đập Đá, 264 Lê Duẩn,
phường Đập Đá, thị xă An Nhơn.

II. ĐÔI D̉NG LỊCH SỬ
1. Nguồn gốc
Đập Đá là một tên gọi đă đi vào ca dao, quyện vào tiếng vơng với
lời ru em:
Anh về Đập Đá đưa đ̣,
Trước đưa quan khách sau ḍ ư em;
Em về Đập Đá quê cha,
G̣ Găng quê mẹ, Phú Đa quê chàng;
Anh về Đập Đá, G̣ Găng,
Để em kéo vải sáng trăng một ḿnh.
Đập Đá là tên gọi của sông Thạch Yển (Đập Đá), một nhánh của sông
Côn. Có giả thiết cho rằng tên gọi Đập Đá xuất hiện từ khi có con
đập dẫn thủy nhập điền được xây dựng bằng đá hàng trăm năm trước
trên sông Thạch Yển. Ngày nay Đập Đá là tên gọi của một phường thuộc
thị xă An Nhơn.
Trên toàn thị xă An Nhơn hiện có 24 làng nghề, trong đó phần đất
thuộc giáo họ biệt lập Đập Đá đă chiếm hết 14 làng nghề. Trong số 14
làng nghề đó có 4 làng nghề giữ được hơi thở làng nghề lâu đời nhất
của B́nh Định:
- Làng rèn Tây Phương Danh ở thị trấn Đập Đá sản xuất các nông cụ,
dụng cụ mộc, hồ, dụng cụ dân dụng như dao, kéo...
Nghề rèn không ruộng không trâu,
Làm ăn no ấm nhờ đầu ông đe.
Sáng ra phụt phụt sè sè,
Vợ thổi chồng đập họ nghe rầm rầm.
- Làng đúc kim loại Bằng Châu ở khối Bằng Châu thị trấn Đập Đá
sản xuất các sản phẩm từ kim loại như đồng nhôm gang...
- Làng tiện gỗ Mỹ nghệ Nhơn Hậu ở thôn Nhạn Tháp xă Nhơn Hậu tiện
và chạm khảm các sản phẫm gỗ mỹ nghệ.
- Làng gốm Vân Sơn ở thôn Vân Sơn xă Nhơn Hậu sản xuất sản phẩm
gốm đất nung phục vụ đời sống thường ngày như ang, chậu, nồi, niêu,
ấm, ḷ…
Trong bối cảnh đời sống cư dân ấy, năm 1940, tại Đập Đá có 13
giáo dân.[1] Từ trước, Đập Đá là một họ đạo thuộc địa sở Kim Châu.
Thời cha Phêrô Nguyễn Văn Quyển làm cha sở Kim Châu (1955–1964), nhà
thờ Đập Đá được cha xây dựng vào năm 1962. Trong thời gian sau năm
1975, khuôn viên nhà thờ bị người dân bốn phía lấn chiếm một số diện
tích, nên trở thành chật hẹp. Thời cha Giacôbê Đặng Công Anh làm cha
sở Kim Châu (1975 –2001), nhà thờ Đập Đá được cha cho tu sửa.
Thời cha Gioakim Nguyễn Hoàng Trí làm cha sở Kim Châu (2001-214),
lúc bấy giờ số giáo dân giáo họ Đập Đá khoảng 200 người, tháng
02.2009, cha Gioakim khởi công xây dựng nhà thờ và nhà xứ giáo họ
Đập Đá. V́ thửa đất nhỏ hẹp nên công tŕnh được cha cho thiết kế gồm
tầng trệt và tầng lầu. Nhà xứ tọa lạc ngay sau lưng nhà thờ. Hai bên
tường nhà thờ được trang trí kính màu với h́nh ảnh các nhân vật nổi
bật trong Cựu Ước như Abraham, Isaia, Đavit, và 12 thánh tông đồ.
Bàn thờ bằng đá granit tự nhiên do một ân nhân thuộc Giáo phận Sài
G̣n (Bạch Mai) dâng cúng và được chế tác tại mỏ đá Truông Bà Đờn.
Nhà tạm được làm bằng đồng đúc nguyên khối, được mạ vàng.
Vào lúc 09 giờ ngày 01 tháng 05 năm 2010, lễ thánh Giuse Thợ,
thánh lễ cung hiến nhà thờ được Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn chủ sự.
Đức cha Matthêô, Giám mục phó Giáo phận, giảng lễ.
2. Thành lập giáo họ biệt lập
Sau khi cơ sở vật chất được ổn định, giáo họ Đập Đá được Đức cha
Phêrô Nguyễn Soạn giao cho Tỉnh ḍng Ngôi Lời - Giuse Việt Nam đảm
nhiệm như một giáo họ biệt lập. Cha Simon Nguyễn Đức Hồng, thuộc
Ḍng Ngôi Lời đang phục vụ tại đó trở thành cha quản nhiệm đầu tiên
( 2010-2014).
Ngày 28 tháng 07 năm 2014, Linh mục Giuse Trần Minh Hùng, Bề trên
Tỉnh ḍng Ngôi Lời Giuse Việt Nam, có văn thư thuyên chuyển cha
Simon Nguyễn Đức Hồng từ giáo họ Đập Đá đến cộng đoàn Ngôi Lời Sông
Pha, và đưa cha Antôn Nguyễn Xuân Huệ đến thay thế. Cha Antôn được
Đức cha Matthêô bổ nhiệm làm quản nhiệm giáo họ biệt lập Đập Đá thay
cha Hồng. Cha Hồng muốn ở lại phục vụ tại Giáo phận quê nhà, nên đă
xin ra khỏi Ḍng Ngôi Lời để gia nhập hàng giáo sĩ triều của Qui
Nhơn, và đă được chấp nhận. Hiện nay cha đang làm cha sở giáo xứ Phú
Hữu.
Từ ngày được bổ nhiệm làm cha quản nhiệm giáo họ biệt lập Đập Đá,
cha Antôn Nguyễn Xuân Huệ đă cố gắng tạo quan hệ tốt với chính quyền
và dân chúng địa phương, để dễ dàng thi hành chức vụ. Ngoài việc cử
hành thánh lễ và các bí tích tại nhà thờ, tổ chức dạy giáo lư, cha
c̣n đi thăm các gia đ́nh rối hay nguội lạnh, để đưa họ về với đời
sống Kitô hữu.
Cuối năm 2017 giáo họ biệt lập Đập Đá có 62 gia đ́nh, 242 tín hữu.
III. HIỆN T̀NH GIÁO HỌ (Cuối năm 2017)
STT |
GIÁO HỌ, GIÁO KHU |
ĐỊA CHỈ |
NHÀ THỜ,
N. NGUYỆN |
T̀NH H̀NH GIÁO DÂN |
BỔN MẠNG |
NGÀY
BM |
XÂY
DỰNG |
HIỆN TRẠNG |
GIA Đ̀NH |
GIÁO DÂN |
1 |
Đập Đá |
Nt.Đập Đá, 264 Lê Duẩn, P.Đập Đá, Tx.An Nhơn |
2010 |
mới |
62 |
242 |
Thánh Giuse Thợ |
01.05 |
1 Đập Đá Nt.Đập Đá, 264 Lê Duẩn, P.Đập Đá, Tx.An Nhơn 2010 mới 62
242 Thánh Giuse Thợ 01.05
[1] Xem Mémorial Mission de Quinhon, Septembre-Octobre 1940, tr.
9.
Tác giả bài viết: BBT lịch sử giáo phận (5/5/2018)
Nguồn :
Website GP
Quy Nhơn
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

.................
|