|

Lược
sử Giáo xứ Ḥa Ninh
< chưa có >
Hiện T́nh Giáo xứ Ḥa
Ninh năm 2014
Xem :
"Hiện
Trạng Giáo Phận Quy Nhơn 2014"
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com

.........................

Bài giảng lễ
tạ ơn giáo xứ Ḥa Ninh
Kỷ niệm 52
năm thành lập họ định cư Hoà Ninh 1955-2007;
40 năm xây dựng thánh đường và lên hàng giáo xứ 1967-2007
Trọng kính Cha Tổng Đại Diện, thay mặt Đức Cha giáo phận Qui nhơn;
kính thưa cha hạt trưởng hạt B́nh Định; kính thưa cha chánh xứ Hoà
Ninh; kính thưa quí cha, quí Bề Trên các hội Ḍng, quí thầy, quí tu
sĩ nam nữ; kính thưa quí ban giáo chức, quí hội đoàn, quí quan khách
và toàn thể cộng đồng dân Chúa,
«Hôm nay là ngày Thiên Chúa dựng nên, chúng con vui mừng sung
sướng triền miên. Hôm nay nho chín đồi cao, gió nam trở về với đàn
bồ câu. Hôm nay đáng ghi muôn đời, hôm nay Chúa thương dân người,
hôm nay Chúa đem dân người lên núi Sion». Hôm nay Chúa thương đưa
chung ta về Đền thánh Sion -Hoà Ninh-Quy Nhơn để hát lên khúc ca tri
ân và cảm tạ.
Hôm nay đáng ghi muôn đời: v́ là ngày kỷ niệm 52 năm họ đạọ định
cư Hoà Ninh di tản từ Quảng B́nh vào Nam và có mặt trên mảnh đất
thân yêu Quy Nhơn nầy vào năm 1955, và hôm nay cũng là ngày kỷ niệm
40 năm ngôi thánh đường nầy được đặt viên đá đầu tiên:
11/06/1967-11/06/2007 và họ đạo chính thức được nâng lên hàng giáo
xứ. Trước đây mỗi lần về Hoà Ninh, Quy Nhơn chúng ta vẫn thường được
nghe câu nói “công đâu công uổng công thừa, công đâu gánh nước tưới
dừa Hoà Ninh”. V́ Hoà Ninh khởi đầu là vùng đất cát trắng, chỉ có
cây xương rồng và cỏ dại. Linh mục F.X Phạm Sĩ Tăng, sau hiệp định
Geneve 1954 đă dẫn một số giáo dân Hoà Ninh ở Quảng B́nh xuôi vào
Miền Nam, đă dừng chân ở vùng đất nầy và phủ xanh nơi đây bằng màu
xanh của dừa. Và dừa tràn lan nhiều quá đến nổi không làm sao mà
“gánh nước tưới dừa Hoà Ninh” cho xuể được. Những cây dừa trong vườn
nhà thờ Ḥa Ninh hôm nay là chứng tích c̣n sót lại của lich sử bao
nhiêu năm Hoà Ninh hiện diện trên mảnh đất nầy. Dù trải qua bao
giông tố, băo bùng, mưa nắng, Hoà Ninh vẫn hiên ngang kiên vững cho
đến hôm nay và vẫn ngát xanh như những cành dừa tươi mát và vẫn ngọt
ngào “như nước mắt quê hương”. Nói đến dừa, đến nước mắt quê hương
là chúng ta nhớ đến lời ca: “Quê hương là chùm khế ngọt cho con trèo
hái mỗi ngày… Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nỗi thành
người”.
Khởi đi chỉ là một họ đạo nhỏ di cư trực thuộc giáo xứ nhà thờ
Chính Toà Quy Nhơn, Hoà Ninh đă thay da đổi thịt từng ngày dưới sự
d́u dắt của linh mục F.X Phạm Sĩ Tăng, một người đầy tài năng và
khôn ngoan… Được sự đồng ư của Đức Giám Mục giáo phận Quy Nhơn lúc
bấy giờ là Đức Cha Marcel Piquet Lợi, Ngài đă xin phép chính quyền
để khai phá vùng đất nầy… Ban đầu, Ngài dựng một lán trại làm nhà
nguyện tạm thời phía bên kia đường Nguyễn Huệ, đối diện với thánh
đường hiện nay. Hai năm sau, năm 1957, một số giáo dân gốc địa phận
Vinh di cư cũng t́m về nơi đây lập nghiệp, số giáo dân đông thêm,
Ngài cất lại nhà thờ bằng táp-lô, mái tôn, xây dựng nhà xứ, lập
trường tiểu học Thánh Mẫu, mời các nữ tu Ḍng MTG Quy Nhơn phụ giúp.
Ngày 05/07/1957 giáo phận Nha Trang được thành lập từ giáo phận mẹ
Quy Nhơn và Đức Cha Phêrô Phạm Ngọc Chi được cử về làm Giám Quản
Tông Toà giáo phận Quy Nhơn. Hoà Ninh ngày một phát triển và “đất
lành chim đậu”, số giáo dân ngày một gia tăng. Ngày 24/11/1960 Đức
Giáo Hoàng Gioan XXIII thiết lập hàng giáo phẩm Việt Nam, và vào dịp
lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm 08/12/1960, giáo phận tông toà Quy Nhơn được nâng
lên hàng giáo phận chính toà. Hoà chung với niềm vui của Giáo Hội
Việt Nam và giáo phận Quy Nhơn, giáo xứ Hoà Ninh đă tổ chức Thánh Lễ
Tạ Ơn rất trọng thể. Số giáo dân Hoà Ninh lúc bấy giờ đă lên đến 823
người, và năm 1963 tăng lên 877 người. Ngày 18/01/1963 giáo phận Đà
Nẵng được khai sinh. Đức Cha Phạm Ngọc Chi cai quản địa phận mới,
c̣n giáo phận Quy Nhơn đựoc giao cho Đức Cha Đôminicô Hoàng văn Đoàn.
Đây là thời kỳ cực thịnh của Hoà Ninh. Cha F.X Phạm Sĩ Tăng đă mở
mang nhiều ngành nghề cho giáo dân sinh sống, khuyến khích ơn gọi
chủng viện cũng như ḍng tu. Ngày 11/06/1967 chính là ngày đặt viên
đá đầu tiên xây dựng ngôi thánh đường nầy. Ngày 27/07/1967 Đức Cha
Hoàng Văn Đoàn đă chính thức nâng Hoà Ninh lên hàng giáo xứ với tổng
số giáo dân là 926 người. Năm 1969 ngôi thánh đường hoàn tất và được
khánh thành. Khu vực nhà thờ cũ được dùng để mở mang thêm các lớp
tiểu học Thánh Mẫu Hoà Ninh và khu vực bên kia đường Nguyễn Huệ được
chia ra từng ô định cư với những con đường mang tên Công Giáo: Đường
Thánh Mẫu, Hiệp sỹ, Nguyễn Kim Thông, Nguyễn khắc Tự… Các hội đoàn
phát triển mạnh mẽ như hội Bác Ái Vinh Sơn, hiệp hội Thánh Mẫu, và
đặc biệt là Legio Mariae lớn mạnh thành Curia Hoà Ninh.
Ngày 20/05/1974 Đức Cha Đôminicô qua đời và Đức Cha Phaolô Huỳnh
Đông Các lên kế nhiệm. Số giáo dân Hoà Ninh tăng dần và đầu năm 1975
đă lên đến 1.108 người. Hoà Ninh chuẩn bị bước vào một giai đoạn mới.
Nhưng biến cố 1975 đă lột xác tất cả. Cuộc chiến tranh khốc liệt đă
xô đẩy giáo dân Hoà Ninh-Quy Nhơn lại một lần nữa xuôi vào Miền Nam:
Nha trang, Cam Ranh, Vũng Tàu, Long Khánh, Sài G̣n. Cha sở F.X Phạm
Sĩ Tăng đă cùng với một số giáo dân vào lập nghiệp tại Xuân Lộc và
lưu trú tại đây cho đến ngày qua đời 13/09/1998. Ngài được an táng
tại giáo xứ Tam Thái, ngă ba Ông Đồn, giáo phận Xuân Lộc với bao
thương tiếc của con cái Hoà Ninh. H́nh ảnh b́nh dị, vui vẻ, năng
động và giọng nói độc đáo của Ngài vẫn sống măi trong ḷng chúng ta.
Công ơn trời bể của ngài làm sao chúng ta quên đi được. Chúng ta hăy
luôn nhớ nguyện cầu cho linh hồn cha F.X.
Hoà Ninh sau biến cố 1975 chỉ c̣n lại một số ít người. Để hồi
sinh giáo xứ sau cơn thử thách, ngày 11 tháng 06 năm 1975, Đức Giám
Mục Phaolô Huỳnh Đông Các đă bổ nhiệm linh mục Anrê Hoàng Minh Tâm
vừa dạy ở Đại Chủng Viện Qui Hải vừa trông coi giáo xứ Hoà Ninh. Số
giáo dân chỉ c̣n lại quảng 200 người. Hoàn cảnh đầy khó khăn nhưng
tất cả đều sống trong tin yêu và phó thác. Qua năm 1976, cha quản lư
Giuse Phan Văn Hoa được chọn làm Giám Mục Phó. Với sự xác nhận của
ngài, trường Thánh Mẫu và hội trường Legio của giáo xứ nằm ở phía
bên kia đường Nguyễn Huệ được giao cho Nhà Nước tạm mượn xử dụng.
Tượng Đức Mẹ đứng trên hành lang của trường đươc đưa về trước nhà
thờ hiện nay.
`Ngày 6/10/1987 Đức Giám Mục Phó qua đời. Giáo xứ Hoà Ninh vẫn âm
thầm lặng lẽ vượt qua muôn ngàn cam go thử thách. Với sự cộng tác
hết sức đắc lực của Ban Giáo Chức: ông Câu Cao Chắt, ông Câu Trạng,
ông Biện Giuse Trương Vy, ông Biện Phêrô Hoàng Văn Thử, ông Biện Nhị,
ông Biện Phêrô Nguyễn Hữu Từ.. và sau nầy ông Biện Mừng, ông Biện
Long, ông Biện Hiếu, ông Biện Tâm, ông Biện Quang,… giáo xứ đă dần
dần hồi phục. Bờ thành nhà thờ, nhà xứ được xây dựng lại vững chắc.
Tu chỉnh nội thất thánh đường, nâng cấp nhà xứ, và nhất là phục hồi
sinh hoạt Đạo Binh Đức Mẹ, mục vụ cho bệnh nhân ở bệnh viện đa khoa
tỉnh B́nh Định và các sinh viên Công Giáo các trường kỷ thuật, cao
đẳng và đại học Quy Nhơn… Sinh hoạt giáo xứ ngày một ổn định và
thăng tiến.
Trong khi đó giáo xứ Qui Hiệp ở khu 6 lại thiếu người chăm sóc.
V́ thế ngày 24/04/1993 Đức Cha Phaolô lại bổ nhiệm linh mục Anrê coi
sóc thêm giáo xứ Qui Hiệp. Công việc của 2 địa sở tuy nhiều, nhưng
nhờ sự hăng say của Ban Giáo Chức và nhất là sự cộng tác hết sức
nhiệt thành của giáo dân mà nhà thờ Qui Hiệp đă hoàn tất được phần
móng và lên trụ, trong hân hoan và phấn khởi. Rồi một niềm vui nữa
lại đến với giáo xứ: ngày 28/11/1995, giáo xứ đă tổ chức Thánh Lễ Tạ
Ơn dịp mừng ngân khánh linh mục Anrê với sự tham dự của Đức Cha
Phaolô làm chủ tế và của cả Đức Cha Phêrô lúc bấy giờ là linh mục
Tổng Đại Diện, cùng với đông đủ các linh mục anh em, cũng như anh
chị em giáo dân xa gần. Trong bài giảng lễ hôm đó, Đức cha Phêrô đă
ví linh mục như người phu quét đường. Ngài nói: «Linh mục như là một
anh phu quét đường» và lấy cảm hứng nơi hai câu thơ của Trịnh công
Sơn: «“Người phu quét lá bên đường, quét cả nắng chiều, quét cả mùa
thu”. V́ hằng ngày, dù mưa dầm, dù gió lạnh, người quét đường phải
có mặt từ sáng tinh mơ để dọn đường cho người khách bộ hành qua lại.
Linh mục cũng thế, luôn trong tư thế dọn đường cho con người đến với
Thiên Chúa và cho Thiên Chúa đến với con người». Và trong tư thế đó,
linh mục lúc nào cũng phải sẵn sàng lên đường để dọn đường cho Đấng
Cứu Thế như sứ vụ của Gioan Tiền Hô. Chính v́ thế ngày 14/01/1997
linh mục Anrê lại được thuyên chuyển về làm chánh xứ giáo xứ Kiên
Ngăi ở Tây Sơn; linh mục Têphanô Dương Thành Thăm từ Kiên Ngăi về
làm chánh xứ Hoà Ninh, kiêm nhiệm giáo xứ Qui Hiệp. Trong khi đó,
Đức Cha Phaolô cũng già yếu, đă được Toà Thánh cho nghỉ hưu ngày
19/06/1999. Ngày 12/08/1999 Đức Cha Phêrô Nguyễn Soạn được tấn phong
Giám Mục và trở thành Giám Mục Chính Ṭa giáo phận Quy Nhơn. Qua năm
sau ngày 03/06/2000 Đức Cha Phaolô qua đời và được an táng dưới chân
hang đá Đức Mẹ trong khuôn viên nhà Thờ Chính Toà Quy Nhơn.
Vừa nhận chức, Đức Cha Phêrô đă đôn đốc, thúc dục việc xây dựng,
tái tạo, trùng tu các hạ tầng cơ sở cho giáo phận và cho các địa sở.
Linh mục Têphanô cũng đă tân trang lại bộ mặt của giáo xứ Hoà Ninh,
quét vôi lại bờ thành, thay mái tôn nhà thờ bằng tôn lạnh, đặt hệ
thống quạt trong thánh đường. Ngài cũng cho xây dựng nhà sinh hoạt
của giáo xứ với diện tích 200m2, tu sửa gác chuông, nhà xứ và đặc
biệt xây dựng tượng đài thánh cả Giuse, đổ bê tông sân nhà thờ, nhà
xứ. Giáo xứ có thêm nhóm cầu nguyện, ban phục vụ, ca đoàn, ban phụng
tự. Hoà Ninh như đang hồi xuân. Với 268 giáo dân trong 3 giáo họ:
Gioan, Phêrô và Phaolô, cùng với Ban Giáo Chức mới: ông Câu Hiếu,
ông Biện Ngọc, ông Biện Lan, ông Biên Tâm, ông Biện Hùng, cũng như
sự hỗ trợ của của các cựu giáo dân trong và ngoài nước, giáo xứ đang
cố gắng tạo một động lực truyền giáo mạnh mẽ cho hôm nay và ngày mai.
Và đặc biệt ngày nay, giáo xứ Hoà Ninh c̣n được giáo phận chọn làm
trung tâm lưu xá cho gần 100 em nữ sinh viên tá túc với 3 dăy nhà,
được xây cất trong khuôn viên nhà thờ và được giao cho các tu sĩ
Ḍng Mến Thánh Giá Quy Nhơn coi sóc. Cơ sở nầy đă được Cha quản lư
Gioan Vơ Đ́nh Đệ và cha phụ tá F.X Phan Văn Mạnh điều hành xây cất
và được khánh thành ngày 20/08/2005. Đây quả là một tiềm năng cho sự
phát triển trong tuơng lai của giáo xứ.
52 năm, rồi 40 năm kỷ niệm, những chặng đường, những ân lộc và
t́nh yêu của Thiên Chúa vẫn tiếp nối với thời gian. Mầu nhiệm “hạt
cải bé nhỏ” vẫn là một hiện thực đối với chúng ta, và đối với Hoà
ninh nầy. Cái lẽ thịnh suy là định luật tất yếu của cuộc sống nhưng
có Chúa cùng đồng hành giáo xứ luôn tiến lên về phía trước. Chính
niềm tin vào Thiên Chúa là sức mạnh duy nhất để vượt qua tất cả mọi
gian lao thử thách. Cây có cội, nước có nguồn, kỷ niệm 52 năm h́nh
thành giáo xứ, 40 năm xây dựng thánh đường, chúng ta phải hướng về
nguồn cội để cảm tạ Thiên Chúa T́nh Yêu đă rộng ban muôn vàn ân phúc
cho giáo xứ, để tri ân 6 đời Giám Mục đă cưu mang nuôi nầng, để nhớ
măi công ơn của các mục tử đă tận tuỵ hướng dẫn, chăm sóc đoàn chiên,
cùng với biết bao ân thân nhân, bao con tim, bao tấm ḷng , bao công
sức, bao mồ hôi và nước mắt đă đổ ra cho giáo xứ nầy. Tất cả đều là
hồng ân. Chúng ta hăy vui mừng hân hoan cầu chúc linh mục quản xứ,
ban giáo chức và toàn thể giáo xứ Hoà Ninh ngày một phát triển và
thăng tiến. Giờ đây, cùng với Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm Maria, người nữ
tỳ khiêm hạ của Chúa, và là quan thầy của giáo xứ, chúng ta cùng cất
cao lời tán tạ: «Linh hồn tôi tung hô Chúa... Thần trí tôi mừng vui
vời vợi trong Đấng Cứu Độ tôi…». Amen.
Ḥa Ninh, 11/06/2007
Lm. Anrê Hoàng Minh Tâm
................

Thánh lễ tạ
ơn giáo xứ Ḥa Ninh, Quy Nhơn
Ngày 11/06/2007, vào lúc 9 giờ tại nhà thờ Ḥa Ninh đă cử hành
trọng thể Thánh Lễ Tạ Ơn nhân dịp 53 năm thành lập họ định cư Ḥa
Ninh (1955-2007), 40 năm xây dựng thánh đường và 40 năm nâng lên
hàng giáo xứ (1967-2007). Thánh Lễ do cha Tổng Đại Diện Phêrô Hoàng
Kym chủ tế, có 20 linh mục trong và ngoài giáo phận đồng tế và ước
chừng 300 bà con giáo dân cùng tu sĩ nam nữ xa gần về tham dự.
Đúng 9 giờ, trong tiếng chuông ngân vang rộn ră, từ nhà xứ đoàn
đồng tế được rước long trọng vào nhà thờ đi giữa một dàn chào do một
số giáo dân Ḥa Ninh trong đồng phục xanh tay cầm giải lụa đỏ làm
hàng rào danh dự. Đầu Thánh Lễ, vị đại diện giáo dân Ḥa Ninh đă ôn
lại lịch sử thăng trầm của giáo xứ qua các đời cha sở. Tiếp đó cha
hạt trưởng B́nh Định Matthêu Nguyễn Văn Khôi đă công bố Phép Lành
của Đức Giám Mục giáo phận Phêrô Nguyễn Soạn ban cho giáo xứ, sau đó
cha Tổng Đại Diện đă trao cho cha sở Ḥa Ninh Têphanô Dương Thành
Thăm. Trong lời đầu lễ cha TĐD đă nói rằng «ngày sum họp gia đ́nh và
giờ Thánh Lễ Tạ Ơn hôm nay của giáo xứ Ḥa Ninh là để ôn lại ghi nhớ
và sâu đậm tri ân. Trước hết Hồng Ân Thiên Chúa đă quan pḥng an bài
cho sự lựa chọn h́nh thành và phát triển, khi thăng lúc trầm trên
dưới 50 năm qua. Thứ đến nhiệt huyết tông đồ của ba đời cha sở tài
cao đức cả: một họ Phạm trí thức mà khiêm nhu, hiền ḥa mà tích cực;
một họ Hoàng năng động hoạt bát, sáng tạo và nhập cuộc; một họ Dương
chững chạc mực thước mà lại chín chắn nhiệt t́nh. Có cả tính bén
nhọn hy sinh trong tông đồ vụ của các nhiệm kỳ hội đồng giáo xứ và
hiệp hội đạo đức thật hiệu quả trong thuận thương cận hạ. Sự đồng
tâm nhất trí cao độ khó có của nhiều giáo dân từ khác nguồn chung
sống thật đáng học đ̣i. An ủi vui mừng, bảo tồn và cảm tạ là thế».
Cha sở tiền nhiệm Anrê Hoàng Minh Tâm giảng lễ. Cuối lễ vị đại diện
giáo dân đă đọc bài cám ơn đến tất cả mọi thành phần, đặc biệt các
cha sở và nữ tu đă góp phần xây dựng và thăng tiến giáo xứ.
Cha sở Ḥa Ninh Têphanô Dương Thành Thăm đă đứng ra tổ chức tiếp
đón khách xa gần chu đáo và Thánh Lễ đă diễn ra trong bầu khí sốt
sắng và hân hoan. Sau Thánh Lễ khách được mời dự tiệc mừng trong
t́nh hiệp thông huynh đệ. Về đôi nét về lịch sử giáo xứ Ḥa Ninh,
xin xem trong bài giảng của cha Anrê Hoàng Minh Tâm ở mục suy niệm
Lời Chúa.
BTGPQN
* Nguồn : Trang Web Giáo hạ Phú Yên
|
|