Giáo phận Quy Nhơn

Nhà thờ Giáo xứ Trường Cửu

 

Lược sử Giáo xứ Trường Cửu Tác giả bài viết: Ban biên tập lịch sử Giáo phận Nguồn : Website GP Quy Nhơn (16/1/2018) I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ Tên gọi giáo xứ Trường Cửu phát xuất từ tên gọi giáo họ Trường Cửu, nơi cha sở tiên khởi cư trú khi thành lập giáo xứ vào năm 1931. Từ năm 1964, Trường Cửu đã nhường vị trí làm cư sở của các cha sở cho Trung Ái hoặc Khiết Tâm. Hiện nay trung tâm sinh hoạt của giáo xứ là nhà thờ Khiết Tâm, thôn Ngọc Thạnh, xã Nhơn Thọ, thị xã An Nhơn, trên trục quốc lộ 19 cách ngã tư Cầu Gành 8,6km. Giáo xứ Trường Cửu ngày nay bao gồm các giáo họ: Trường Cửu, Mỹ Ngọc, Tráng Long, Phụ Ngọc và Khiết Tâm, thuộc ba xã phía Tây Nam thị xã An Nhơn: Nhơn Thọ, Nhơn Lộc và Nhơn Phúc.     II. ĐÔI DÒNG LỊCH SỬ Trước năm 1930, phần đất giáo xứ Trường Cửu thuộc giáo xứ Kim Châu. Thời cha Simon Nguyễn Văn Chính làm cha sở Kim Châu (1894-1897) nhiều giáo họ được ngài thành lập: Đông Viên, Mỹ Ngọc, Trường Cửu, Hòa Tân, Đông Lâm, Tráng Long, Nhơn Nghĩa và Thủ Thiện.[1] Trong thời gian làm cha sở Kim Châu, cha Simon Chính cũng thường đến ở tại Trung Ái. Các cha phó biệt lập của Kim Châu lúc đầu ở tại Nhơn Nghĩa (An Thái) có: Cha Tôma Nguyễn Thiện quê Gò Thị, cha Phêrô Lê Vĩnh Phước (1923), cha Phaolô Nguyễn Tấn Thì (1925)…. Vào thời cha Laborier Hảo làm cha sở Kim Châu (1927-1929), cha Thì đến ở tại Trường Cửu (xã Nhơn Lộc) và phụ trách thêm hai giáo họ Trung Ái và Nghiễm Hòa. Các cha sở Trường Cửu từ khi thành lập giáo xứ: 1.- Cha Phaolô Nguyễn Tấn Thì (1931-1933) Năm 1931, giáo xứ Trường Cửu được thành lập gồm các giáo họ: Trường Cửu, Mỹ Ngọc, Tráng Long, Nhơn Nghĩa, Cù Lâm, Trung Ái và Nghiễm Hòa. Cha Phaolô Nguyễn Tấn Thì làm cha sở tiên khởi. Cha đã rửa tội được một số tân tòng, nâng đất làm nền nhà thờ và nhà xứ Trường Cửu. 2. Cha Gioan Baotixita Hậu (1933-1939) Năm 1933, cha Gioan Baotixita Hậu đến ở Trường Cửu thay cha Thì. Cơn bão tháng 11.1933 làm sập nhà thờ Nhơn Nghĩa. Bấy giờ Nhơn Nghĩa còn ít giáo dân, và được sự đồng ý của Đức Giám mục giáo phận, cha Gioan Baotixita Hậu cho dỡ nhà thờ Nhơn Nghĩa đem về làm nhà thờ Trường Cửu. Cha Hậu cũng cất lại nhà thờ Cù Lâm (1935) và Trung Ái (1936). 3. Cha Anrê Phan Ngọc Lễ (1939-1942) Năm 1939, cha Anrê Phan Ngọc Lễ đến thay Gioan Baotixita Hậu. Cha Lễ mở trường học, mời các thầy Dòng Thánh Giuse về dạy học và dạy kinh bổn cho trẻ em. 4. Cha Phaolô Huỳnh Biên (1942-1944) Tháng 10.1942, cha Phaolô Huỳnh Biên được bổ nhiệm làm cha sở Trường Cửu. Theo ý Bề trên, ngài đã mua nhiều ruộng cho giáo xứ Trường Cửu. 5. Cha Giacôbê Nguyễn Hữu Thiên (1944-1945) Tháng 8.1944, cha Giacôbê Nguyễn Hữu Thiên đến thay cha Biên. 6. Cha Anrê Nguyễn Hoàng Nhu (1945-1949) Tháng 9.1945, cha Anrê Nguyễn Hoàng Nhu làm cha sở Trường Cửu. Ngài cất nhà lẫm, đóng bao lơn cung thánh, bàn quỳ chức việc cho Trường Cửu. 7. Cha Gioakim Bùi Vĩnh Mười (1949-1955) Năm 1949, cha Gioakim Bùi Vĩnh Mười thay cha Nhu. Trong chiến tranh Việt-Pháp nhà thờ và nhà xứ Trường Cửu bị bom đánh sập. Cha Mười tạm ở Trung Ái một thời gian. Sau hiệp định Genève 7.1954, cha Mười được bổ nhiệm làm cha sở Quảng Ngãi. Trường Cửu không có Linh mục thường trú, cha sở Kim Châu tạm kiêm nhiệm. 8. Cha Philipphê Nguyễn Anh Thọ (1955-1992) Ngày 17.9.1955, cha Philípphê Nguyễn Anh Thọ được Đức cha Phêrô Maria Phạm Ngọc Chi bổ nhiệm làm cha sở Trường Cửu. Cha Thọ thường xuyên ở tại Trường Cửu, tu bổ nhà thờ, mời các cha Dòng Chúa Cứu Thế đến giảng tuần đại phúc, đẩy mạnh công việc truyền giáo. Cha lập hai giáo họ Phụ Ngọc thuộc xã Nhơn Phúc và Thọ Lộc (Khiết Tâm) thuộc xã Nhơn Thọ. Năm1959, cha xây nhà thờ Phụ Ngọc. Năm 1964, cha xây dựng nhà thờ Khiết Tâm. Năm 1973, cha xây nhà thờ Mỹ Ngọc. Năm 1964, cha Thọ rời Trường Cửu đến thường trú tại Trung Ái. Có thời gian cha về ở tại Khiết Tâm, năm 1974 cha về lại Trung Ái cho đến năm 1992, cha nghỉ hưu tại nhà hưu dưỡng linh mục. Với 37 năm hiện diện, hội nhập, đồng hành keo sơn cùng giáo xứ Trường Cửu nầy, cha Philipphê đã am tường địa hình của địa phương và kinh nghiệm dày dạn của người rao giảng Tin mừng, cha đã chọn xây dựng nhà thờ Khiết Tâm tại vị trí "đắc địa" so với các nhà thờ của các giáo họ khác trong giáo xứ. Trong bom đạn chiến tranh, cha vẫn bám trụ với đoàn chiên. Trong kham khổ khó nghèo, cha đồng hành với dân lành thôn dã. Trong giản dị chân quê cha tiếp nhận mọi người. Là hiện thân của Đức Kitô mục tử, cha đã có mặt trong từng ngõ ngách của giáo xứ Trường Cửu nầy, thường xuyên thăm viếng mọi nhà, giáo dân cũng như lương dân, an ủi, ban các bí tích sau cùng cho các bệnh nhân. Đôi bàn tay gân guốc của cha dâng lễ hằng ngày, giọng nói chắc nịch triết lý mà ngọt ngào thuyết phục của cha, dáng đi thong thả của cha, gương mặt dịu hiền của cha, ánh mắt trong sáng với cái nhìn sâu thẳm của cha nay đã tan vùi trong lòng đất lạnh , nhưng trong cái nhìn đức tin thì đó chính là hạt lúa giống đã được gieo vào lòng đất để sinh ra những hạt lúa mới. 9. Cha Phaolô Trương Đình Tu (1992-2010) Ngày 26.7.1992, Đức cha Phaolô Huỳnh Đông Các đã bổ nhiệm cha Phaolô Trương Đình Tu làm cha sở Trường Cửu. Cha Tu vẫn thường trú tại nhà thờ Trung Ái, xã Nhơn Hòa, huyện An Nhơn. Nhà xứ Trung Ái đã được làm từ lâu đời bằng mái tranh vách đất. Lâu quá, nhà đã xiêu vẹo và ẩm thấp. Cha Phaolô Trương Đình Tu làm lại nhà xứ khang trang, thoáng mát bằng những vật liệu hiện đại. Ngày 02.02.1998, cha Phaolô đặt viên đã đầu tiên xây dựng nhà thờ Cù Lâm. Ngày 23.8.2002, nhà thờ được khánh thành. Ngày 01.9.2003 Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn bổ nhiệm cha Vinh Sơn Nguyễn Đình Tâm làm phó xứ. Cha sở và cha phó vẫn ở tại Trung Ái. Năm 1975, cơ sở tại giáo họ Khiết Tâm bị chính quyền địa phương trưng dụng để làm kho lúa, kho phân thuốc trừ sâu, do đó các cơ sở bị xuống cấp, cũ nát. Sau khi chính quyền địa phương giao lại, ngày 17.11.2003, Toà Giám Mục khởi công xây dựng tường rào và nhà thờ mới, đại trùng tu nhà xứ để làm phòng sinh hoạt và phòng ở cho các nữ tu. Một nhà xứ mới cũng được xây dựng trong thời điểm nầy. Dưới chân Thánh Giá trên tháp nhà thờ có đắp chữ Phúc, Lộc, Thọ như lời loan báo: Phúc là hiến chương Nước Trời với 8 mối phúc thật. Lộc là ơn thánh, ơn trời: hãy đến với Chúa vì Chúa là nguồn mạch mọi ơn. Thọ là được sống đời đời: hãy tin và phó thác cho Chúa “vì ai tin Ta sẽ được sống đời đời”. Ngày 25.06.2004, nhà thờ được khánh thành. Ngày 12.12.2004, cha Vinh Sơn Nguyễn Đình Tâm được bổ nhiệm làm cha phó biệt lập ở tại nhà thờ Khiết Tâm. Cùng ngày hôm ấy, cộng đoàn nữ tu Mến Thánh Giá Qui Nhơn được thành lập tại đây với hai nữ tu: Anê Huỳnh Thị Thanh Ninh và Anna Lê Thị Hà. Việc khôi phục lại nhà thờ Khiết Tâm và sinh hoạt phụng vụ hằng ngày tại đây đã đem lại niềm phấn khởi cho bà con trong vùng. Nhà thờ Trung Ái được xây dựng năm 1936, diện tích 294 m2. Trải qua thời gian, nhà thờ đã hư hại nặng, cha Phaolô đã xây mới nhà thờ Trung Ái theo kiến trúc Á Đông, nội thất bằng gỗ, được chạm trỗ tinh vi. Ngày 11.4.2007, cha Phêrô Hoàng Kym, Tổng Đại Diện giáo phận, chủ tế thánh lễ làm phép nhà thờ Trung Ái. 10. Cha Vinh Sơn Nguyễn Đình Tâm (2010….) Ngày 22.3.2010, cha Vinh Sơn Nguyễn Đình Tâm được Đức Giám mục Phêrô Nguyễn Soạn bổ nhiệm làm cha sở Trường Cửu. Ngày 05.04.2011, Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn bổ nhiệm cha Phêrô Nguyễn Minh Trường làm phó xứ Trường Cửu, ở tại Trung Ái. Sau khi cha Tâm ổn định cơ sở vật chất tại Cù Lâm, ngày 30.08.2012, giáo họ Cù Lâm và Cầu Máng được Đức cha Matthêô Nguyễn Văn Khôi tách khỏi giáo xứ Trường Cửu để thành lập giáo xứ Cù Lâm. Nhà thờ giáo họ Mỹ Ngọc được xây dựng năm 1973, hư hại nặng có nguy cơ bị sập. Cha Tâm tái thiết, khánh thành ngày 02.10.2010. Lần hồi, cha làm đài Đức Mẹ và đài Thánh Giuse, làm phép ngày 31.05.2012; tháp chuông được làm phép ngày 24.06.2014. Nhà thờ Phụ Ngọc được cha Thọ xây dựng 1959, hư hại nặng. Cha Tâm ổn định tường rào cổng ngõ, xây dựng lại nhà thờ, nhà sinh hoạt, hang đá Đức Mẹ, đài Thánh Giuse. Toàn thể công trình được khánh thành ngày 10.12.2013. Trong bài giảng thánh lễ khánh thành, Đức cha Matthêô huấn dụ cộng đoàn: "Ngôi thánh đường mang dáng dấp nhỏ bé này cũng như cộng đoàn ở đây rất nhỏ bé vì chỉ có 63 người, nhưng điều quan trọng không phải là cộng đoàn lớn hay nhỏ, mà là sự thánh thiện mà một cộng đoàn phải có. Cho nên cộng đoàn Phụ Ngọc này hãy tập sống thánh thiện như Mẹ, vì như thế mới xứng đáng là đền thờ sống động của Chúa". Ngày 01.09.2015, hai giáo họ Trung Ái và Nghiễm Hòa được Đức cha Matthêô tách khỏi giáo xứ Trường Cửu để thành lập giáo họ biệt lập Trung Ái. Cha Phêrô Nguyễn Minh Trường, phó xứ Trường Cửu được bổ nhiệm đặc trách giáo họ biệt lập Trung Ái. Ngày 27.07.2016, cha Giuse Phan Thế Vinh được bổ nhiệm đặc trách giáo họ biệt lập Trung Ái, thay cho cha Phêrô Nguyễn Minh Trường. Ngoài việc ổn định nhà thờ của các giáo họ, hằng tuần dâng lễ tại các giáo họ, thăm viếng, gần gũi dân, cha Tâm còn qui tụ bà con không phân biệt lương giáo trong các dịp lễ như Trung Thu, Giáng Sinh, dường như trở thành một nét sinh hoạt quen thuộc của bà con ở đây. III. HIỆN TÌNH CÁC GIÁO HỌ (cuối năm 2017) : IV. LINH MỤC, TU SĨ, CHỦNG SINH XUẤT THÂN TỪ GIÁO XỨ: Nữ tu Isave Phan Thiên Liệu (Dòng MTG Qui Nhơn) Thầy Micae Trịnh Minh Tín (Dòng Ngôi Lời) Thầy Tôma Nguyễn Xuân Thể, đại chủng sinh. [1] Mémorial Mission de Qui Nhơn, số 58, tháng 10/1919, trang 141-142 Tác giả bài viết: Ban biên tập lịch sử Giáo phận Nguồn : Website GP Quy Nhơn (16/1/2018) Tham khảo thêm : [Lược sử Giáo xứ Trường Cửu - Lm. Võ Đình Đệ - Nguồn : http://www.ghphuyen.com/ ]

Hình ảnh nhà thờ Giáo xứ Trường Cửu

Hình ảnh Đức Giám mục kinh lý Giáo xứ Trường Cửu (14/1/2018)

Nguồn : Website GP Quy Nhơn

Hình ảnh bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com 

[Trở về đầu trang ]