Lược
sử Giáo xứ Ngọc Thạnh
Nguồn : Linh mục Antôn Pađôva Trần
Liên Sơn
Chánh xứ Gx Ngọc Thạnh (2004-2014)
1. Giáo Xứ Ngọc Thạnh có đặc điểm địa lư – xă hội
rất đặc biệt. Nhà thờ xứ nằm cạnh Quốc Lộ 1 gần cầu Diêu Tŕ, thuộc
địa bàn Khu Vực 9, Phường Trần Quang Diệu, Thành phố Qui Nhơn, Tỉnh
B́nh Định. Đây là vùng bán thị bán quê, là ngă 3 giao thông đi các
miền trong nước. Phía Bắc có ga Diêu Tŕ, phía Nam là Khu Công
Nghiệp Phú Tài. Phía Đông có trường Cao đẳng; c̣n phía Tây là một
dăy dài trung du sơn cước đến hết huyện miền núi Vân Canh.
2. Giáo Xứ Ngọc Thạnh ngày xưa gọi là Cây Da có
nhà thờ từ năm 1747 với trên 100 tín hữu, nằm ở thôn Ngọc Thạnh, Xă
Phước An, huyện Tuy phước, Tỉnh B́nh Định. Cùng với Sông Cát là 2
giáo điểm thuộc Làng Sông-Tân Dinh
- Năm 1905 Đức Cha Grangeon Mẫn đă làm phép nhà
thờ này.
- Đến năm 1927 , Cây Da được tách khỏi Tân Dinh
thành địa sở Cây Da với Cha Simon Tôn làm Cha sở tiên khởi; lúc bấy
giờ Địa sở Cây Da có 8 giáo họ : Cây Da, Sông cát,Thăng B́nh, Đất Vỡ,
Phú Trung, Tân Vinh, Đại Hội, Phú Tài.
- Năm 1930 Cha Benêđictô Nguyễn Đ́nh Hiến đổi tên
Địa sở Cây Da thành Ngọc Thạnh
- Thời Cha Phanxicô Nguyễn Quang Hiền (1941-1950 )
đă lập thêm giáo họ Nam Thạnh do có nhóm giáo dân gốc Nam B́nh đến
sinh sống phía nam cầu Diêu Tŕ.
Phong trào truyền giáo mạnh
dần qua các thời :
+ Cha Anrê Nguyễn Văn Tường ( 1950-1955 )
+ Cha Phêrô Nguyễn Kỳ Hội ( 1955-1957 )
+ Cha Matthêô Trịnh Ḥa Đại ( 1955-1961 )
- Năm 1960 giáo dân Ngọc Thạnh lên đến 3000 với ¾
là tân ṭng.
- Thời Cha Gioakim Đoàn Kim Hiền (1961-1964 ) :
Cha sở và giáo dân di cư về giáo họ Nam Thạnh. Lúc đầu Cha Hiền tạm
sử dụng các cơ sở đơn sơ sẵn có của giáo họ Nam Thạnh làm nơi sinh
hoạt phụng vụ của Giáo Xứ. Sau đó Cha trưng đất xây nhà vuông và xây
móng nhà thờ Ngọc Thạnh tại vị trí ngày nay.
- Năm 1965 Cha Agustinô Nguyễn Thanh Long tiếp tục
xây dựng nhà thờ mới.
- Cha Agustinô Nguyễn Thanh Huệ (1965 – 1968) đă
hoàn thành công tŕnh nhà thờ Ngọc Thạnh. Cha Huệ cũng xây dựng 1
trường tiểu học tại đây.
- Thời Cha Phêrô Nguyễn Quang Báu (1968 – 1971) mở
rộng trường tiểu học, xin các nữ tu ḍng MTGQN về giúp.
- Đến thời Cha Simon Huỳnh Tấn Công (1971 – 1975)
toàn giáo xứ có đến 17 giáo họ : Ngọc Thạnh( tức Nam Thạnh cũ) Cảnh
An, Tân Lập, Quang Hiển, Tân Vinh, Tăng Phúc, Tăng Ḥa, Thanh Long,
Mỹ Lộc, Thanh B́nh, Thanh Huy, Đại Hội, Sông Cát, An Thạnh, Nhơn Mỹ
và Long Vân. Phú Tài được tách làm địa sở mới.
- Những năm 1965 – 1966 Ngọc Thạnh có lúc cao điểm
lên trên 5000 giáo dân, đa số là dân tị nạn chiến tranh. Đến năm
1975 Giáo Xứ Ngọc Thạnh c̣n 2306 giáo dân.
- Thời Cha Luca Nguyễn Huy Kỳ (1975– 2004) với
nhiều khó khăn do biến đổi chế độ chính trị, nhiều giáo họ ly tán.
Cha đă cố gắng duy tŕ sinh hoạt mục vụ tại những nơi c̣n giáo dân
và nhà thờ như Sông Cát, Nhơn Mỹ, Đại Hội, Vân Canh … Từ năm 1996
Cha bắt đầu việc tu sửa và xây dựng lại giáo xứ : nhà ở cho các nữ
tu ḍng MTGQN, tu sửa nhà thờ và xây dựng bờ tường khuôn viên nhà
thờ, xây dựng nhà đa dụng sinh hoạt giáo xứ, tu sửa nhà thờ Sông Cát,
Vân Canh …
- Năm 2001 có Cha Gioakim Trần Minh Dũng về làm
phó xứ. Năm 2003 Cha Antôn Pađôva Trần Liên Sơn thay Cha Dũng làm
phó xứ.
- Ngày 25/01/2004 Cha Sơn được bổ nhiệm làm Cha xứ
Ngọc Thạnh

Cha Antôn Pađôva Trần Liên Sơn
- chánh xứ Gx Ngọc Thạnh (2004-2014)
- Tháng 04-2008 Cha Giuse Nguyễn Văn Thành về làm
phó xứ.
- tháng 11-2010 Đức Cha đưa Cha Matthêô Nguyễn
Ngọc Vũ về làm Phó xứ và đặc trách Giáo họ Vân Canh.
- Cha Antôn Pađôva đă xây dựng nhiều công tŕnh
cho Giáo Xứ Ngọc Thạnh : làm mới cung thánh nhà thờ, xây mới pḥng
thánh, xây nhà giáo lư mới, xây núi hang đá Đức Mẹ, dựng đài Thánh
Giuse, làm Hoa viên Ḷng Thương Xót Chúa giữa tiền đường Nhà thờ,
tiếp tục tu sửa nhà thờ Sông Cát, Nhơn Mỹ, xây nhà xứ Vân Canh. Cha
đă củng cố và thành lập các hội đoàn : Ban giáo lư, hội mẹ, hội gia
trưởng, hội trợ táng, các ban mục vụ …
- Ngày 16/6/2014 Cha Phêrô Nguyễn Công Sanh được bổ nhiệm làm Cha xứ
Ngọc Thạnh đến nay.
3. Hiện nay, giáo họ chính Ngọc Thạnh được Cha Sở
Antôn Pađôva chia làm 4 giáo khu với 357 gia đ́nh và 1543 giáo dân.
2 giáo khu đông nhất là Mân Côi và Thăm Viếng bao bọc xung quanh nhà
thờ, bên kia sông Hà Thanh là giáo khu Phaolô II của vùng Vân Hội
Diêu Tŕ, bên này sông là giáo khu Phaolô I thuộc ngă 3 và KCN Phú
Tài.
- Nh́n về hướng đông có giáo họ lâu đời Sông Cát
được h́nh thành từ năm 1817. Giáo họ Sông Cát là nơi có 5 trong 7
linh mục xuất thân từ Giáo Xứ Ngọc Thạnh. Hiện nay Sông Cát có 58
gia đ́nh với 222 giáo dân. Bên cạnh là các giáo họ :
Luật Lễ : 7 gia
đ́nh 35 giáo dân
An Thạnh : 12 gia đ́nh 45 giáo dân
Nhơn Mỹ : 18 gia đ́nh 28 giáo dân
Long Vân : 25 gia đ́nh 68 giáo dân
- Đi dần về hướng Tây là các giáo họ :
Đại Hội :
24 gia đ́nh 127 giáo dân
Thăng B́nh : 14 gia đ́nh
41 giáo dân
Tân Lập :
51 gia đ́nh 217 giáo dân
Tân Vinh :
43 gia đ́nh 157 giáo dân
Vân Canh :
52 gia đ́nh 162 giáo dân
Dân tộc thiểu số 8 gia
đ́nh 36 giáo dân
Tổng cộng toàn giáo xứ có
687 gia đ́nh với 2687 giáo dân (năm 2011).
Về cơ sở ngoài nhà thờ Ngọc
Thạnh có nhà thờ Sông Cát, Vân Canh tạm dùng, nhà thờ Nhơn Mỹ đă
xuống cấp, Đại Hội chỉ c̣n nền, c̣n các giáo họ khác th́ không c̣n
hoặc không có nhà nguyện ǵ cả.
4. Sinh hoạt các hội đoàn và giáo lư hầu như chỉ
có ở giáo họ chính, phong trào có lúc lên lúc xuống nhưng nh́n chung
vẫn duy tŕ được tổ chức với tinh thần yêu thương và phục vụ. Cha sở,
Cha phó, quí thầy, quí sơ giúp xứ, ban chức việc và các hội đoàn đă
có nhiều cố gắng trong việc chăm sóc mục vụ các giáo họ vùng sâu
vùng xa nhưng vẫn c̣n gặp nhiều khó khăn trắc trở khách quan cũng
như chủ quan.
Nói chung nơi nào có linh
mục hiện diện thường xuyên th́ giáo dân sống đạo tương đối khá. Giáo
dân các Giáo họ xa chỉ dự lễ ngày Chúa nhật. Để giúp các Giáo họ
thăng tiến, cần được tiếp tục đào tạo giáo lư viên và tập cho các
Giáo họ xa biết tổ chức phụng vụ Lời Chúa trong nhà thờ và gia đ́nh,
năng thăm viếng các gia đ́nh trong các Giáo họ để khuyến khích, để
hiểu rơ t́nh h́nh và nguyện vọng của giáo dân và giúp đỡ họ khi cần,
để “ Các chiên Ta biết Ta và Ta biết các chiên Ta ”.
Nguồn : Linh mục Antôn Pađôva Trần Liên Sơn -
chánh xứ Gx Ngọc Thạnh (2004-2014)
.............................
Hiện T́nh Giáo xứ Ngọc
Thạnh năm 2014 Xem : "Hiện
Trạng Giáo Phận Quy Nhơn 2014"
Nguồn : Website GP
Quy Nhơn |