|
Giáo xứ Quy
Ḥa và mộ Hàn Mặc Tử
AT - Nằm cách thành phố Quy Nhơn khoảng 5km về hướng tây nam,
giáo xứ Quy Ḥa do cha Paul Maheu, một linh mục ḍng Thừa Sai người
Pháp và bác sĩ Le Moine, người đứng đầu ngành y tế Quy Nhơn, thành
lập vào năm 1929.
Mộ thi sĩ Hàn Mặc Tử ở Ghềnh Ráng
Từ đó đến nay, các nữ tu ḍng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ
(Franciscan missionaries of Mary) vẫn tận tâm chăm sóc bệnh nhân
phong, trong số đó từng có cả thi sĩ tài hoa Hàn Mặc Tử.
Kiến trúc độc đáo, phong
cảnh hữu t́nh
Hơn 80 năm trước, linh mục Paul Maheu (1869-1931) đă t́m ra thung
lũng Quy Ḥa và có một tâm niệm: tạo lập một không gian gián cách
với thế giới bên ngoài để xây dựng khu điều trị bệnh phong. Ngày
nay, nhà thờ Quy Ḥa cùng thung lũng tuyệt đẹp này đă trở thành một
quần thể kiến trúc tâm linh độc đáo.
Bệnh viện Laproserie de Quy Ḥa là một điểm nhấn đặc biệt trong
quần thể kiến trúc này. Ban đầu nó chỉ gồm vài căn nhà xây để làm
nơi điều trị, nơi ở của các xơ. Vào năm 1932, một trận băo rất lớn
đă cuốn phăng tất cả. Nhân đó, người ta đă xây dựng lại bệnh viện và
nhà ở kiên cố cho người bệnh phong. Nữ tu Ozithe vốn là một kiến
trúc sư nên bà đă quy hoạch lại toàn bộ bệnh viện và khu nhà ở của
bệnh nhân.
Trong khoảng từ năm 1932-1958, quần thể nhà thờ và hàng trăm ngôi
nhà lần lượt được xây dựng như một công viên khổng lồ. Nhà thờ Quy
Ḥa có kiến trúc đơn giản nhưng tạo cảm giác yên b́nh về một nơi trú
ẩn tinh thần của người phong. Bên cạnh nhà thờ c̣n có tháp chuông,
sân khấu ngoài trời, công viên, chợ và những gian hàng lưu niệm.
Quy Ḥa hiện nay có khoảng 300 ngôi nhà nhỏ với kiểu dáng kiến
trúc xinh đẹp. Nhà của bệnh nhân phong đều là nhà trệt, tạo điều
kiện để bệnh nhân sống thoải mái. Hàng hiên trước bằng gạch bông, đá
xanh, không có hàng rào... Bất cứ nhà nào cũng có một vườn hoa nhỏ
trước nhà. Công viên có gần 40 tượng danh nhân y học, từ Hipocrate
đến Hải Thượng Lăn Ông và cả các danh y hiện đại. Mặc cho bom đạn
chiến tranh tàn phá, Quy Ḥa vẫn bảo tồn được phần lớn kiến trúc hồi
đầu thế kỷ 20.
Nhà thờ Quy Ḥa
Nơi ẩn ḿnh của thi sĩ tài
hoa
Đến với giáo xứ Quy Ḥa, ai cũng muốn được ghé thăm căn pḥng của
nhà thơ Hàn Mặc Tử. Ngày 29-9-1940, bệnh nhân phong Nguyễn Trọng Trí
nhập viện Quy Ḥa. Ở đây, chàng chỉ biết đi nhà thờ, đọc kinh cầu
nguyện Đức Mẹ Maria ân phước. Sự tuyệt vọng đă đẩy thi nhân lại gần
với Chúa để giải tỏa những ẩn ức và khát vọng. Chàng đă t́m thấy
trong Kinh Thánh những lời hóa giải cho những đau thương. Chúa là
nguồn động viên lớn nhất với chàng: “Cho tôi dâng lời cảm tạ pḥ
nguy/ Cơn lâm nguy vừa trải qua dưới thế.../ Tôi van lơn thầm nguyện
Chúa Giêsu/ Ban ơn xuống cho mùa xuân hôn phối”...
Hàn Mặc Tử trút hơi thở cuối cùng vào ngày 11-11-1940. Mộ nhà thơ
được đặt ở chân núi Quy Ḥa. 19 năm sau, mộ Hàn Mặc Tử ở Quy Ḥa
được cải táng ra Ghềnh Ráng ngày 13-2-1959, đặt trên đồi Thi Nhân.
Trên đầu bia mộ, tượng Đức Mẹ Maria hai tay dang rộng, mắt hiền từ
như nh́n xuống một thể xác tàn tạ v́ bệnh tật, một linh hồn đớn đau
xin cứu rỗi. Dưới chân tượng khắc ḍng chữ: "Nơi đây yên nghỉ trong
tay mẹ Maria Hàn Mặc Tử tức Phêrôphanxico Nguyễn Trọng Trí, thứ nam
của Nguyễn Duy Toan và Nguyễn Thị Duy. Sinh ngày 22-9-1912 tại Lệ Mỹ,
Quảng B́nh, tử ngày 11-11-1940 tại Quy Ḥa, Quy Nhơn".
Năm 1991, trên mộ cũ của Hàn ở Quy Ḥa, người ta đă xây dựng một
đài tưởng niệm. Bệ lớn dưới chân tượng đài thể hiện Hàn Mặc Tử là
người góp phần đặt nền móng cho thơ ca Việt Nam hiện đại. Trên bệ là
h́nh cuốn sách lật ngửa, như trang đời và trang thơ của Hàn Mặc Tử
c̣n dở dang. Phần trên đỉnh vừa tượng trưng cho h́nh ảnh bút nghiên
của thi sĩ vừa là h́nh cây thánh giá. Bờ tường trước đài thể hiện
h́nh ảnh vầng trăng luôn ẩn hiện trong thơ Hàn. "Ta bay lên, ta bay
lên!/ Gió tiễn đưa ta với nguyệt thiềm/ Ta ở cơi cao nh́n trở xuống/
Lâng lâng mây khói quyện trăng đêm".
Quy Ḥa là một nơi được nhiều tổ chức y tế quốc tế đánh giá cao
bởi thành tích xóa dần nỗi e ngại, lấp dần hố sâu ngăn cách giữa thế
giới người phong với xă hội bên ngoài. Từ nhiệm vụ chữa trị và
nghiên cứu bệnh phong, Quy Ḥa đă thành điểm du lịch sinh thái và
văn hóa hấp dẫn du khách yêu mến thơ Hàn Mặc Tử.
PHẠM VĂN HỌC (ĐH Qui Nhơn)
Nguồn : Tuổi Trẻ
Mời đọcthêm : [
Làng Phong yên b́nh ]
Nguồn : Website GP
Quy Nhơn |
