
Lược
sử Giáo xứ Thủ Thiêm
Giáo họ Thủ Thiêm ra đời khoảng giữa thế kỷ XIX. Trước khi có Cha
sở tiên khởi, giáo họ Thủ Thiêm đă được một số cha Thừa sai, cha
Giuse Niên, cha Phêrô Trí và cha Gabriel Thành đến giúp mục vụ.
I. Giai đoạn h́nh thành : 1859 - 1873
Năm 1859 Cha sở tiên khởi Gabriel Nguyễn Khắc Thành chính thức về
coi sóc Họ đạo Thủ Thiêm. Họ đạo lấy mốc điểm này là năm Họ đạo
thành lập.
Năm 1865 Cha sở Gabriel Thành đă xây dựng và khánh thành nhà thờ
mới đầu tiên được làm bằng gỗ, theo h́nh thánh giá.
Tháng 11-1869 Cha sở thứ hai Thinselin Louis Jules (tên Việt là
Thịnh) đến coi sóc Họ đạo Thủ Thiêm thay cha Gabriel Thành.
Năm 1871 Cha sở thứ ba Péguet Jean Claude (tên Việt là Phước)
được sai về Họ đạo Thủ Thiêm thay Cha Thinselin.
II. Giai đoạn xây dựng và củng cố : 1874 – 1917
Tháng 3-1874, Cha sở thứ tư Montmayeur Louis Philippe (tên Việt
là Minh) đảm nhiệm Họ đạo Thủ Thiêm.
Năm 1875, cha cất một cô nhi viện và hai trường học, thường được
gọi là trường Nam và trường Nữ. Các cơ sở này, cha giao cho quư d́
Hội Ḍng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm quản lư và phục vụ.
Năm 1885 ngôi nhà thờ thứ hai được xây dựng lại và khánh thành
dưới thời cha sở Montmayeur. Ngoài ra cha c̣n xây dựng một nhà xứ
mới.
III. Giai đoạn trưởng thành : 1917 – 1953
Ngày 20-12-1917 khi cha Montmayeur qua đời, cha Lambert Léon
Marie Joseph (tên Việt là Lương) chính thức được bổ nhiệm làm Cha sở
thứ năm của Họ đạo Thủ Thiêm.
Ngày 25-5-1921 Họ đạo Thủ Thiêm được chính thức cất nhắc lên
thành Giáo xứ qua “Sắc lệnh nâng Họ đạo Thủ Thiêm thành xứ đạo trong
tỉnh Gia Định” do Đức Giám mục Victor Carolus Quinton, Đại diện Tông
Ṭa ấn kư.
Khoảng năm 1930 Giáo xứ xây dựng một tháp chuông. Năm quả chuông
đều được đúc tại Pháp từ năm 1889-1892.
Năm 1945 cha David Alexandre Marie Joseph được sai đến Họ đạo Thủ
Thiêm thay thế cha Lambert. Cha tiếp tục công việc của cha Lambert
và không ngừng khơi dậy ḷng đạo đức của giáo dân. Cha là Cha sở thứ
sáu của Giáo xứ Thủ Thiêm.
Năm 1950 Cha Phanxicô Xavie Trần Thanh Khâm được bổ nhiệm làm Cha
sở thứ bảy của Giáo xứ Thủ Thiêm.
IV. Giai đoạn phát triển : 1953 – 2002
Tháng 9-1953 cha Phaolô Huỳnh Ngọc Tiên được bổ nhiệm làm Cha sở
thứ tám của Giáo xứ Thủ Thiêm, với gần 2.000 giáo dân.
Ngày 28-10-1956 Đức cha Simon Ḥa Nguyễn Văn Hiền về làm phép và
khánh thành nhà thờ mới lần thứ III dưới thời Cha sở Phaolô Tiên
được xây dựng theo lối Á Đông.
Ngày 22-9-1968 Cha Augustinô Nguyễn Văn Lục chính thức đến Giáo
xứ Thủ Thiêm. Cha là Cha sở thứ chín của Giáo xứ Thủ Thiêm.
Ngày 22-11-1970 Thánh lễ Tạ ơn mừng hoàn tất công tŕnh trùng tu
nhà thờ do Đức Cha phụ tá Phanxicô Xavie Trần Thanh Khâm chủ sự.
Năm 1972, được phép của Ṭa Tổng Giám Mục Sài G̣n, cha Augustinô
thành lập giáo điểm Thánh Tâm – An Lợi Đông.
Ngày 24-11-1991, Cha Phanxicô Xavie Nguyễn Ngọc Thu chính thức về
nhận Giáo xứ Thủ Thiêm. Cha Phanxicô là Cha sở thứ mười của Giáo xứ
Thủ Thiêm.
Ngày 17-5-1992 Cha Phanxicô khánh thành 2 tượng đài kính Đức Mẹ
và Thánh Giuse. Đồng thời, cha c̣n xây dăy nhà giáo lư gồm 6 pḥng.
Ngày 27-4-1994 trên cung thánh, Cha Phanxicô đă dựng một thánh
giá gỗ cao 3m và tượng Chúa chịu nạn cao 2m. Tượng Đức Mẹ Thánh Tâm
được dời đến đài mới.
Mùa Chay 1997 cha Phanxicô đă thay toàn bộ chặng đàng Thánh Giá
mới, và gắn thêm hai phù điêu: Bữa Tiệc ly và Chúa Giêsu đang giảng
dạy cho trẻ em trên cung thánh, nhằm hướng ư về Bàn tiệc Thánh Thể
và Bàn tiệc Lời Chúa diễn ra mỗi ngày trong thánh lễ.
V. Giai đoạn hiện nay

Ngày 27-01-2002 Cha Gioan Baotixita Lê Đăng Niêm chính thức về
nhận Giáo xứ Thủ Thiêm. Cha là Cha sở thứ 11 của Giáo xứ Thủ Thiêm.
Cha vẫn đang tiếp tục công việc của các Cha sở đi trước. Giáo xứ mỗi
ngày một thăng tiến về mọi mặt.
Một vài mốc điểm thời gian như thế cho thấy Giáo xứ Thủ Thiêm
được h́nh thành và lớn lên từng ngày trong t́nh thương của Thiên
Chúa Quan Pḥng, cộng với bao nhiêu công khó của Quư Cha, Quư Tu sĩ,
Quư ân nhân và nhất là bao nhiêu hy sinh, vất vả của các Bậc Tiền
Nhân.
Nguồn : http://titocovn.com/
....................
Giáo xứ Thủ
Thiêm
* Nguồn :
Giáo xứ Thủ Thiêm Saig̣n mừng 150 năm thành lập -
(23-05-2009)
Ở bên kia sông Sài G̣n có một ngôi nhà thờ được thành lập đă lâu
năm, trở thành nhân chứng cho chặng đường dài lịch sử của một vùng
dân cư và thăng trầm với 150 năm hiện diện. Đó là nhà thờ Thủ Thiêm.
Bối cảnh và lịch sử
Thủ Thiêm là một vùng quê nhỏ bé, nằm ven sông Sài G̣n ít ai biết
đến. Người dân địa phương truyền miệng nhau rằng, Thủ Thiêm là vùng
đất bồi mỗi ngày một cao thêm nhờ sông Sài G̣n nên lúc đầu người ta
gọi là Thổ Thêm (Thổ, tiếng Hán Việt là đất). Với thời gian người ta
đổi thành Thủ Thêm, đồng âm đầu với những vùng lân cận như Thủ Dầu
Một, Thủ Đức; và dần dần, từ “Thêm’ được đọc trại ra là “Thiêm”.
Trước đây, khi Việt Nam chưa thuộc quyền đô hộ của người Pháp,
Thủ Thiêm bấy giờ gần như hoang vu với rừng tràm, rừng chủi, không
khác ǵ truông nhà Hồ dưới thời Chúa Nguyễn, dân cư chỉ ở thưa thớt
ven rừng. Trong rừng là giang sơn của thú dữ, rắn rết và giặc cướp
đă dùng nơi đây làm sào huyệt để lẩn trốn mỗi khi cướp của giết
người; quan quân không bao giờ dám vào đây để truy tầm.
Giáo họ Thủ Thiêm ra đời vào khoảng giữa thế kỷ 19, nằm đối diện
bên kia sông của thành Sài G̣n. Thời trước, nơi đây không có người
theo đạo sinh sống v́ là nơi hay bị bắt bớ đạo.
Tháng 2 năm 1859, khi quân Pháp chiếm được thành Sài G̣n, người
dân địa phương bỏ chạy hết để lánh nạn. Nhưng nhiều người giáo dân ở
các nơi vùng Gia Định, Biên Ḥa lại kéo đến sinh sống, cất nhà cửa.
Lúc đó chính quyền đă bán rẻ đất cho dân và đặc biệt c̣n tặng cho
các tín hữu một ngôi đ́nh bỏ hoang gần chợ, rồi cho thêm đất đai…thế
là một ngôi nhà thờ được h́nh thành.
Thánh lễ tạ ơn
Sáng thứ bảy, ngày 23/5/2009, cộng đoàn giáo xứ Thủ Thiêm đă hân
hoan dâng thánh lễ tạ ơn mừng 150 năm thành lập giáo xứ.
Đoàn đồng tế từ nhà xứ tiến vào nhà thờ một cách trang trọng. Đức
Hồng y GB. Phạm Minh Mẫn đă cắt sợi chỉ nhỏ để những trái bong bóng
nhiều mầu tung bay lên trời như ḥa chung niềm vui của giáo xứ, của
mọi người tham dự hôm nay, làm một.
Trước thánh lễ, cha chánh xứ GB. Lê Đăng Niêm đă trân trọng đọc
sắc lệnh được phép khai mạc năm thánh vào ngày 23/5/2009 và bế mạc
vào ngày 28/6/2010 của Ṭa Thánh ban cho giáo xứ Thủ Thiêm; và theo
đó cộng đoàn giáo dân và những người tham dự được lănh Ơn Toàn Xá
khi tham dự những cử hành thánh trong thánh lễ khai mạc và bế mạc,
những Chúa nhật cuối tháng, lễ bổn mạng giáo xứ Phêrô và Phaolô, lễ
các Thánh Tử Đạo Việt Nam, lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, lễ Chúa
Giáng Sinh và lễ thánh Giuse.
Trong thánh lễ, Đức Hồng y đă ngỏ lời với cộng đoàn Thủ Thiêm về
đạo làm con Thiên Chúa và đạo làm người trong xă hội. Nếu chữ HIẾU
đứng đầu trong đạo làm người th́ cội nguồn tổ tiên số 1 chính là CHA
TRÊN TRỜI; cần cầu nguyện xin ơn Chúa giúp sức cho chúng ta biết làm
tṛn bổn phận làm con Thiên Chúa…Chúng ta nhận được những quà tặng
của Thiên Chúa th́ cách tạ ơn tốt nhất là chia sẻ món quà đó trên
đất nước chúng ta. Cụ thể là chia đức tin, v́ ƠN ĐỨC TIN đă đến trên
đất nước chúng ta 500 năm nay, mà nhiều vị đă phải nỗ lực gieo trồng,
nhiều vị khác đổ máu làm chứng nhân,c̣n chúng ta th́ phải tuyên xưng
và rao giảng Tin Mừng.
Đức Hồng y c̣n có những lời chúc tốt đẹp cho cha sở, cha phó, Hội
Đồng Mục Vụ và cộng đoàn dân Chúa nơi đây.
Được biết, giáo dân giáo xứ Thủ Thiêm đang phải tản mác v́ Nhà
Nước đang giải tỏa năm phường để qui hoạch khu đô thị mới. Nhà thờ
và nhà ḍng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm cũng nằm trong khu qui hoạch đô
thị đó. Có ư kiến cho rằng, nếu Nhà Nước qui hoạch khu đô thị ở nơi
nào, trong đó có nhà thờ hay cơ sở tôn giáo, th́ nên bàn hỏi lấy ư
kiến của nhiều người trong khu vực và bàn bạc với Ṭa Giám Mục có
liên quan đến khu vực đó th́ hay nhất.
Một giáo xứ thăng trầm theo thời gian và công việc
Có thể nói giáo xứ Thủ Thiêm trong chặng đường 150 năm đă qua 5
giai đoạn:
- Giai đoạn h́nh thành; 1859 đến 1873
- Giai đoạn xây dựng và củng cố: 1784 đến 1917
- Giai đoạn trưởng thành: 1917 đến 1953
- Giai đoạn phát triển: 1953 đến 2002
- Giai đoạn hiện nay.
Thật vậy, giáo xứ Thủ Thiêm chỉ có 4.000 giáo dân, nhưng cha sở
Gioan Baotixita Lê Đăng Niêm và cha phó Laurensô Hoàng Bá Quốc Huy
phải giúp phần thiêng liêng cho hội ḍng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm là
một cộng đoàn độc lập nằm trong ranh giới xứ đạo; một nhà nguyện nằm
dọc theo con đường cạnh bờ sông Sài G̣n cách giáo xứ 3 km, và c̣n
công việc mục vụ cho giáo dân ở làng phong Thanh B́nh.
Giáo xứ Thủ Thiêm qua chặng đường dài đến nay đă có những nếp
sinh hoạt quen thuộc như bao xứ đạo lâu đời khác. Với những mốc điểm
về thời gian như thế cho thấy giáo xứ được h́nh thành và lớn lên
từng ngày trong t́nh thương của Thiên Chúa Quan Pḥng, cộng với bao
nhiêu công khó của các bậc tiền nhân, quí cha và quí tu sĩ đến phục
vụ nơi đây và không thể quên công lao của quí ân nhân chung tay hy
sinh vất vả.
Maria Vũ Loan
|