Đông Tràng là giáo xứ có lịch sử lâu đời trong giáo phận nhà. Với tên gọi cũ là Vạn Tác, xứ đạo này được thành lập từ trước khi thành lập giáo phận Vinh (1846). Lịch sử đã ghi lại, Đông Tràng và Thọ Ninh là một trong hai giáo xứ đầu tiên của tỉnh Hà Tĩnh. Từ cuối thế kỷ XVII, hạt giống Tin Mừng đã được gieo trên mảnh đất này bởi các vị thừa sai và sau đó nhiều thập kỷ được các vị chủ chăn chọn làm nơi lánh nạn các cuộc bách hại.

Từ Đông Tràng đã khai sinh ra 5 giáo xứ thuộc huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh. Tuy nằm trên địa bàn vùng đồi núi, đồi sống kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng đời sống đạo của người dân nơi đây đã có những nét thăng tiến đáng ghi nhận. Giáo xứ hiện có hơn 2.000 giáo dân, được chia làm 5 giáo họ và trải rộng trên địa bàn của 3 xã thuộc huyện Hương Sơn. Cha quản xứ Antôn Trần Minh An cho biết: Tuy nằm trên địa bàn rộng lớn, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn nhưng bà con giáo dân vẫn tham dự các sinh hoạt mục vụ tại giáo xứ cách đông đủ và tích cực.

Theo phiên đã được xếp trong lịch Phụng Vụ giáo phận thì giáo xứ Đông Tràng tổ chức Tuần chầu lượt vào Chúa Nhật I Mùa Vọng, nhưng do trùng với kỳ tập huấn giáo lý hạt Nghĩa Yên, nên đã được chuyển sang tuần II Mùa Vọng. Tuần chầu lượt của giáo xứ Đông Tràng diễn ra trong bầu khí trang nghiêm, sốt sắng và nhiều niềm vui dưới tiết trời mùa đông se lạnh không mưa, vừa đủ cho cảm giác thân tình ấm cúng của những người dân chân chất nơi mảnh đất Sơn Châu của huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh.

Nằm cạnh đê Sơn Châu dài 7km từ đầu xã Sơn Châu qua Sơn Hà đến cuối xã Sơn Mỹ, con đê chạy dài qua 3 xã để bảo vệ cho dân cư sinh sống nơi đây tránh được những trận lũ lụt vào mùa mưa ở miền Trung. Đoạn đê đi qua trước nhà thờ Đông Tràng được đắp lên từ những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước. Ngoài việc bảo vệ ngăn những con nước dữ đổ về nhấn chìm làng mạc và làm màu mỡ cho vùng đất nhờ lượng phù sa bồi đắp hằng năm, con đê này tạo nên cảnh quan rất thơ mộng và trù phú, phác nên một nét đẹp rất thôn quê - bình lặng, yên vui và dung dị của miền quê Việt Nam.

Đông Tràng hiện có 5 giáo họ với tổng số giáo dân là 2000 người, cơ cấu ngành nghề ở đây cũng đơn điệu như những vùng thôn quê khác, chủ yếu là nông nghiệp. Mặc dầu sự khó khăn của đời sống nông nghiệp, nông thôn Việt Nam nói chung, người dân Hà Tĩnh và vùng quê Sơn Châu nói riêng, nhưng con em học lên cấp Phổ thông Trung học ở giáo xứ Đông Tràng đạt đạt tỉ lệ khá cao, theo ông Chủ tịch HĐMV giáo xứ cho biết mấy năm gần đây tỉ lệ học lên cấp III là 30%. Toàn giáo xứ hiện có 15 em đang theo học tại các trường Đại học, Cao đẳng. Những con số ấy đang nói lên một giáo xứ hứa hẹn nhiều triển vọng đi lên cùng với việc sống Đạo tốt đã tạo nên tiền đề cho một xứ đạo có những bước tăng triển vững chắc cả về mọi mặt.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, nhờ sự quan tâm giúp đỡ của cha quản xứ mà giáo dân Đông Tràng có được những thay đổi đáng ghi nhận như hôm nay. Cha Giuse Trần Mạnh Quý, sau khi được thụ phong linh mục vào tháng 11/2001, Bề trên giáo phận sai về coi xứ Đông Tràng. Trong hơn 7 năm qua, ngài đã luôn lưu tâm đến việc nâng cao dân trí cho giáo dân, đặc biệt là giới trẻ. Nhận thấy được đầu mối của sự phát triển là đầu tư vào kho tàng tri thức vô giá đồng thời để tạo được sự bền vững thì phải xây dựng nhân cách đạo đức cho con người, cha xứ đã không quản ngại vất vả khó khăn để đi tìm nguồn giúp đỡ về dụng cụ học tập cho con em trong giáo xứ. Có khi ngài đã vào tận miền Nam, gõ cửa những gia đình khá giả để xin viện trợ. Ngài cũng đã chú ý đến những công tác từ thiện, giúp đỡ nhiều người từ chăn màn, quần áo… không chỉ cho giáo dân mà thôi. Những việc làm cụ thể đó đã tạo nên khuôn mặt của một vị mục tử nhân lành, sống vị tha và ảnh hưởng tốt đến xung quanh, đặc biệt là gây một sự thiện cảm nơi cộng đồng lương dân về hình ảnh người linh mục Công giáo.

Chúng tôi nhắc đến những hoạt động, tuy âm thầm và nhỏ bé của một linh mục và giáo dân nơi một giáo xứ miền núi nhân dịp Tuần chầu lượt như để thấy được rõ nét hơn tinh thần Tin Mừng thấm sâu vào trong những sinh hoạt cụ thể thường nhật của người có Đạo. Chúng ta phải cùng nhau xác nhận lại một lối sống, một cung cách hành xử thấm đẫm tinh thần Phúc Âm.

Tuần chầu lượt của một giáo xứ được xem như kỳ đại hội Thánh Thể địa phương. Đây là dịp thuận tiện để mọi người nhìn lại mình, kiểm điểm lại mình, từ đó sống tốt hơn, sống xứng với con cái của Chúa hơn.

Viết về Bí tích Thánh Thể một cách sinh động và dễ cảm, linh mục Phêrô Phạm Ngọc Hảo SSS đã diễn tả một cách rất sâu sắc: “Thánh Thể là Tặng Ân và cũng là Tặng Phẩm. Một lần trao ban là ngàn đời ghi dấu. Thánh Thể là Hồn Trời, Xác Đất, là Tinh Túy của Linh Thánh và Trần Gian, là Điểm Hội Tụ của Bất Tử Yêu Thương nơi Con Người Giêsu. Thánh Thể là Hiện Thực mọi chiều kích Linh Thiêng, là Lời biến thành Xác, là Thiên Chúa mang phận người. Thánh Thể biến cuộc đời thành vũ khúc, để Thiên Chúa bước vào Hội Hoa Đăng cùng vui chơi, gồng gánh những bề bộn ngổn ngang cõi hồng trần. Thánh Thể hoàn tất hành trình lịch sử vũ hoàn. Nơi vườn Hội Ngộ, Thánh Thể biến Cuộc Sống thành bữa Tiệc Thần Linh, để mọi Thọ Sinh cùng say men Rượu Hân Hoan và đi vào Sự Sống Bất Diệt”. Để nắm bắt được phần nào Mầu Nhiệm tình yêu cao cả khôn ví này, chính chúng ta phải dấn thân vào nẻo đường tình yêu vô vị lợi, tình yêu Agapè – “Tương phản với một tình yêu chưa quyết, ‘đang tìm kiếm’, từ này diễn tả cảm nhận của một tình yêu trong đó có sự khám phá đích thực lẫn nhau, vượt qua tính chất ích kỷ bao trùm trước đó. Tình yêu giờ đây trở thành mối quan tâm và lo lắng cho người khác. Nó không còn là tìm kiếm chính mình, hay một mê say hạnh phúc; thay vào đó nó tìm kiếm điều thiện cho người mình yêu: nó trở thành sự từ bỏ chính mình và sẵn sàng chấp nhận cả hy sinh nếu cần” (Thông Điệp Thiên Chúa là Tình Yêu của ĐGH Bênêđictô XVI). Tình yêu này mang đặc tính của sự tinh tuyền không chút bợn nhơ, không gợn một chút dục vọng thấp hèn. Sẽ dễ hiểu cho tâm thức của con người thời đại, tại sao họ muốn đuổi Thiên Chúa Tình Yêu ra khỏi gia đình, ra khỏi môi trường giáo dục, vì tâm trí con người đã bị lấp đầy những cảm khoái của dục tình và ở trong trạng thái trơ lì và đánh mất cảm thức về tội lỗi. Tâm thức đó, dĩ nhiên, sẽ xung đột với những gì ngược với nó.

Bằng việc chiêm ngắm và suy tôn Thánh Thể - Bí tích Tình Yêu, chúng ta cùng thắp lên ngọn lửa lòng mến: Mến yêu Chúa và thương yêu anh em. Chỉ trong và với nguồn mạch phú túc cao cả này chúng ta sẽ đón nhận được hạnh phúc đích thực và viên mãn.

Cầu cho giáo xứ Đông Tràng luôn giữ được cốt cách tinh anh của người con Chúa giữa thời đại hôm nay bằng việc luôn đến kín múc nơi nguồn mạch Tình Yêu Chúa Giêsu Thánh Thể.