Giáo phận Vinh

Nhà thờ Giáo xứ Trang Cảnh

 

Lược sử Giáo xứ Trang Cảnh Trang Cảnh - xưa và nay 31.03.2009 Trang Cảnh là một giáo xứ thuộc hạt Cầu Rầm, giáo phận Vinh, nằm trong vùng cửa sông Lam đổ ra biển với tên gọi là Cửa Hội, thuộc địa bàn xã Nghi Xuân và Nghi Hải (xã Sông Lộc cũ), huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Nếu du khách đi từ cầu Bến Thủy thành phố Vinh theo con đường Sinh Thái, về phía tả ngạn hạ lưu sông Lam hướng về Cửa Lò, tại điểm cách Cửa Lò khoảng 8km và cách Bến Thủy 15km, sẽ nhìn thấy một ngôi thánh đường với ngọn tháp cao chừng 30m. Đó là thánh đường giáo xứ Trang Cảnh. Địa thế này đủ để nói lên "tầm vóc duyên dáng" của một giáo xứ có tên gọi Trang Cảnh. Theo Linh mục Phêrô Lê Duy Lượng trong cuốn Những sơ đồ bài học lịch sử Giáo Hội tại Việt Nam, Cửa Rum không đâu khác, chính là Cửa Hội. Theo bản đồ do cha A Lịch Sơn Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes) vẽ, chúng ta thấy Cửa Rum nằm kề cận Cửa Chúa (Cửa Lò bây giờ). Cha Đắc Lộ từ Bố Chính (Quảng Bình) ra Nghệ An ghé vào một nơi gọi là Cửa So (Cửa Sót) phía nam Cửa Rum. Ca dao xứ Nghệ có câu: "Bao giờ Ngàn Hống hết cây; Sông Rum hết nước, họ này hết quan". Ngàn Hống là dãy núi Hồng Lĩnh, với 99 ngọn, thì sông Rum phải là sông Lam. Như vậy, Cửa Rum chính là Cửa Hội ngày nay. Trang Cảnh là sự kết hợp tài tình giữa một địa danh xã hội với sự say mê thiên nhiên của con người và cảnh vật nơi đây để gọi một vùng giáo phồn thịnh. Trang, theo lịch sử Việt Nam, từ thời Tây Sơn có một vị quan trấn xứ Nghệ tên là Nguyễn Hữu Chính khi đi địa chính quân sự dọc bờ sông Lam, ông đã đặt tên các vùng Cửa Hội là: Đồn, Trang, Trại. Đồn là vùng từ hói Trai ra biển. Trang từ hói Trại đến hết địa bàn xã Nghi Xuân. Trại từ xóm 4 xã Phúc Thọ đến hói Trại. Và "đến nay còn lưu truyền câu nói về dân vùng Cửa Hội là dân ba đồn bảy trại". Gọi là Trang trong bối cảnh lịch sử như thế. Cảnh, theo tương truyền và thực tại, hầu hết các gia đình ở vùng này đều rất hay chơi cây cảnh, non bộ, nên đã có tên "làng chơi cảnh". Trang Cảnh có lẽ có nguồn gốc tên gọi như vậy. Theo Kỷ yếu giáo phận Vinh, năm 1629, giáo sỹ Đắc Lộ và giáo sỹ Marquez dẫn đoàn thuyền rời Thăng Long về Macao, có ghé vào giảng đạo và rửa tội cho nhiều người ở Cửa Bạng, Cửa Lò, Cửa Rum, Cửa Sót. Chỉ hai năm sau, Cửa Rum trở thành một trung tâm truyền giáo sầm uất. Cuối 1634, Cửa Rum là một giáo khu phồn thịnh với 4183 nhân danh. Giáo sỹ Majorica đặt trụ sở chính ở đây để có thể coi sóc cả Thanh Hóa và Nghệ An… Còn cha Majorica, tên tuổi của ngài gắn liền với giáo xứ Kẻ Rùm. Ngài đã xuất bản nhiều sách Đạo bằng chữ Nôm với các thể loại như: ca vè, truyện kể và tuồng kịch... trong thời gian lưu trú tại đây. Đến nay, tên gọi Kẻ Rùm không còn nữa, có thể là một giáo khu bao gồm các xứ đạo ven sông Lam, trong đó Trang Cảnh là một trong những họ đạo đầu tiên của giáo phận Vinh trên vùng này. Như vậy, hạt giống Tin Mừng đã được gieo vào đất Trang Cảng từ giữa thế kỷ 17. Và từ vùng đất này đã có những Kitô hữu đầu tiên đến sinh sống lập nghiệp và gầy dựng thành những xóm đạo ở Thọ Ninh, Trang Nứa và Trung Hậu… trong những cuộc chạy trốn sự truy lùng của quân lính triều đình hay những cuộc di dân vì những lý do khác của thời cuộc. Theo linh mục Đỗ Quang Chính trong cuốn Dòng Tên trong xã hội Đại Việt 1675 - 1773 thì giáo xứ Làng Anh, xứ mẹ của Trang Cảnh, được tách từ xứ Chân Lộc năm 1853, nhưng trước đó (1814) Trang Cảnh đã có một gia đình đạo đức sinh ra linh mục Joseph Bính, ngài là vị linh mục đầu tiên của giáo xứ Trang Cảnh. Như vậy, mặc dù Trang Cảnh chính thức được lập xứ từ năm 1914 dưới thời cha JB Quy, nhưng con người và mảnh đất này đã có "hồng phúc" đón nhận Tin Mừng từ rất sớm, sớm hơn cả xứ mẹ Làng Anh, và họ đạo Trang Cảnh đã có nhà thờ từ trước 1676. Đến tháng 5 năm 1914, cha Paul Hợp quê ở Quy Chính đến nhận xứ mới Trang Cảnh, từ đây Trang Cảnh đã là một giáo xứ có đầy đủ tư cách pháp nhân và có những điều kiện sinh hoạt tôn giáo sánh ngang cùng những xứ đạo khác. Năm 1901 giáo xứ Trang Cảnh đã làm được một ngôi nhà thờ bằng gỗ lim. Qua 93 năm dưới nắng mưa và gió bão của nền khí hậu miền Trung, qua những lần tàn phá của bom đạn trong hai cuộc chiến, ngôi nhà thờ bằng gỗ lim "một trăm phần trăm" ấy cũng đã bị hư hỏng hầu hết. Ngày 21/12/1994, giáo xứ đã xây lại ngôi nhà thờ mới. Qua gần 2 năm miệt mài thi công với sự hăng say công việc của giáo dân cùng sự quan tâm chỉ đạo của cha Giuse Nguyễn Hữu Nhàn, đến tháng 5 năm 1996 ngôi nhà thờ mới được hoàn thành. Như bao xứ đạo khác, Trang Cảnh cũng trải qua nhiều bước thăng trầm trong lịch sử gìn giữ kho tàng đức tin của mình. Theo những nguồn tin được lưu truyền trong dân chúng, năm 1945 nạn đói lịch sử đã cướp đi hơn 2 triệu nhân mạng trên miền Bắc Việt Nam, ở Trang Cảnh cũng có nhiều người chết và nhiều người phải biệt xứ kiếm ăn nhưng rồi không còn trở lại quê hương nữa. Gần đây có vài người tìm về được với quê cũ. Do những biến động đó, số nhân danh trước biến cố di cư 1954 chỉ có 1000 người. Năm 1959 còn lại 709 người. Theo thống kê năm 2004, số giáo dân là 2504 người. Giáo xứ Trang Cảnh hiện do cha Phêrô Nguyễn Sĩ Nho quản nhiệm, có 4 giáo họ với hơn 2500 nhân danh. Cuộc sống chủ yếu bằng nghề ngư - đánh bắt thủy hải sản, và có khoảng 1/4 số hộ buôn bán kinh doanh. Nhìn chung, cuộc sống giáo dân ở đây, về kinh tế có phần ổn định hơn so với các giáo xứ lân cận, đời sống đức tin tương đối tốt. Đặc biệt, từ năm 1850 đến 2004, giáo xứ đã có 14 người con dâng mình làm linh mục phục vụ Chúa và Hội Thánh Người. Hiện giáo xứ có các hội đoàn, như Legio (Legio Trang Cảnh là một trong nhũng Curia đầu tiên của Giáo phận Vinh), nhóm Gia đình Thánh Tâm, nhóm Gia đình Mân Côi và nhóm Cầu nguyện với Lời Chúa. Nhờ những hoạt động năng nổ tích cực của các Hội đoàn này đã thúc đẩy đời sống đạo trong giáo xứ ngày một thăng tiến hơn. Giới trẻ, một lực lượng nòng cốt, được sự quan tâm đặc biệt của cha quản xứ và các Hội đoàn để nhằm níu giữ họ lại trong đời sống đạo mà tránh được cái đà trượt dốc suy thoái của thời cuộc, luôn thích chạy theo mốt mới để trang hoàng tỉa tót cho bộ cánh của mình mà quên đi phận vụ người con Chúa và sống tình liên đới với anh em. Phải ở lại trong tinh thần của một đời sống Đức tin trưởng thành: “Sự trưởng thành đích thực là bám rễ sâu xa nơi tình bằng hữu với Đức Kitô chứ không phải trôi theo những làn sóng thời thượng hay mốt mới” (Hồng y Joseph Ratzinger). Nằm trong vùng chịu nhiều ảnh hưởng của làn sóng thời cuộc bị xô đẩy theo sự tôn thờ chủ nghĩa hưởng thụ, giới trẻ Trang Cảnh cần phải lưu tâm cảnh tỉnh trước mọi thách đố của đời sống xã hội hôm nay đối với cuộc sống đạo của mình. Đó cũng là nỗi trăn trở nhiều nhất của cha quản xứ mà ngài đã chia sẻ với chúng tôi. Tuần V Mùa Chay nhằm vào tuần chầu đền tạ Chúa Giêsu Thánh Thể của giáo xứ. Một không khí rộn ràng hồ hởi phấn khởi ngập tràn trên xứ đạo Trang Cảnh trong mấy ngày qua. Bắt đầu từ thứ năm, các phiên chầu Thánh Thể đã được tổ chức nghiêm trang sốt sắng. Đặc biệt, tối thứ 6, giáo xứ đã tổ chức rước Thánh Thể rất long trọng, thể hiện tinh thần sống đạo căn bản sâu xa bằng sự kết hợp mật thiết với Chúa Giêsu Thánh Thể, nguồn mạch mọi ơn thiêng cho sự sống linh hồn chúng ta. Cuộc rước được bắt đầu từ 19 giờ đến 21 giờ kết thúc, trên quãng đường dài hơn 2 km từ họ Thượng Lộc đến nhà thờ xứ Trang Cảnh dọc theo con đường Sinh Thái ven sông Lam, có xe kiệu Thánh Thể, chủ sự cuộc rước là cha hạt Cầu Rầm FX. Hoàng Sỹ Hướng. Trên chặng đường Thánh Thể Chúa đi qua được làm 3 trạm dừng, ở mỗi trạm Thánh Thể được đặt và tôn kính qua những lời suy niệm, những bài hát suy tôn Thánh Thể. Đoàn rước làm thành một vệt sáng lung linh in bóng xuống dòng nước sông Lam. Du khách đã nhìn thấy ngọn hải đăng Cửa Hội nhằm định vị và định hướng cho tàu thuyền ngư dân Hà Tĩnh, Nghệ An hoạt động đánh bắt thủy hải sản trên biển, nhưng du khách cũng sẽ nhìn thấy ngọn hải đăng - hào quang Mình Thánh Chúa Giêsu - đêm nay trên giáo xứ Trang Cảnh, định vị và định hướng cho chính cuộc đời làm người của mỗi chúng ta trên biển đời trầm luân khổ ải này. Tối thứ 7, 28/03, giáo xứ lại tổ chức Đêm diễn nguyện với chủ đề Trong tình yêu Chúa. Có 4 xứ bạn cùng tham gia đóng góp chương trình, đó là Lập Thạch, Tân Lộc, Mỹ Dụ và Cầu Rầm. “Trong tình yêu Chúa”, chủ đề hướng sự quan tâm của khán thính giả đến những mảnh đời của bao trẻ thơ lang thang cơ nhỡ, không mái ấm gia đình, sớm phải sống cảnh tứ cố vô thân. Đặc biệt nhạc phẩm Đứa bé của Minh Khang đã được tốp ca của Ca đoàn giáo xứ Tân Lộc thể hiện, cùng với màn vũ phụ họa, đã lột tả được những nỗi khổ sớm đến với thân phận người vô tội mà trớ trêu đón lấy nỗi đau thương đơn chiếc lẻ loi trên hành trình dương thế này: Trong đêm một bàn chân bước Bé xíu lang thang trên đường Ánh mắt buồn, mệt nhoài của em Em rất buồn vì em không biết đi, đi về đâu Cuộc sống mưu sinh chỉ làm em qua cơn đói từng ngày Vì em không cha, vì em đã mất mẹ Thương đau vẫn là đau thương Em mơ một vì sao sáng Dẫn lối em trên đường đời Dẫu biết rằng chỉ là giấc mơ Đã lâu rồi em đã không, không có tình thương Nhìn thấy ai ai cũng đều vui bên mẹ cha Giọt lệ em tuôn rơi, hòa tan với nỗi buồn Bước đi trong chiều mưa Hãy lau khô cuộc đời em Bằng tình thương, lòng nhân ái của con người Và hãy lau khô giọt nước mắt trong lòng em Bằng tất cả trái tim con người Việt Nam Những tiếng nấc nghẹn ngào trong tận cùng đau khổ mất mát ấy chúng ta cùng tìm thấy được sự đồng điệu của Thế Hiển trong Dấu chấm hỏi như những thông điệp thống thiết nỗi đau nhân thế gửi đến mỗi chúng ta hôm nay về bổn phận làm người cha, người mẹ đối với bao cảnh đời bất hạnh của những đứa con mình sinh ra. Nếu không có tình yêu để làm nên mái ấm gia đình thì cũng đừng đến với nhau vì bất cứ một lý do tội lỗi nào để rồi lại gieo đau thương cho những mảnh đời thơ dại vô tội. Hãy để tâm hồn lắng lại trong thinh lặng mà nghe một tiếng kêu gào này. Và ở đây, đúng như Beethoven đã nói: "Âm nhạc là một sự khải thị hơn mọi thứ triết lý và khôn ngoan": "Cha ơi, cha ở đâu? Mẹ ơi, mẹ ở đâu? Mưa rơi ôi lạnh quá, gió buốt từng cơn con nằm bơ vơ, nằm mơ một mái nhà có mẹ và có cha. Tại sao sinh em trong cuộc đời mà sao không cho em tình người. Tại sao em lang thang lạc loài em nào có tội gì đâu. Tuổi thơ em không một mái nhà, tuổi thơ em không được đến trường, tuổi thơ em bơ vơ đầu đường xin từng hạt cơm rơi, xin từng hạt cơm rơi. Cha ơi, cha ở đâu? Mẹ ơi, mẹ ở đâu? Đêm đêm bên hè vắng, đứa bé mồ côi vẫn nằm đơn côi như dấu chấm hỏi, như dấu chấm hỏi, hỏi giữa cuộc đời…". Đó cũng là tất cả những gì mà từ tuần chầu đền tạ năm nay của giáo xứ Trang Cảnh muốn nhắn gửi đến với chúng ta. Tình Chúa - tình người, điểm hội tụ giao thoa của những dạng thức tình yêu, và cũng là tột đỉnh của muôn một tình yêu. Người ta không thể vòng vo lượn trên chín tầng mây với những tình yêu cao siêu nào đó mà lại không bắt đầu từ tình yêu thực tại trần thế sờ mó đụng chạm tới được như thế, để tự huyễn hoặc hay ví von ca tụng đến quên cả bổn phận làm người, làm anh chị em trong nhân quần xã hội hôm nay để phải mượn tiếng nói những công án của lương tri lên tiếng hộ trước bao nghịch cảnh của cõi đời. Những hoạt động này như đang trực tiếp nói với mọi người về sự lớn mạnh không ngừng của một giáo xứ có bề dày lịch sử và một đời sống đạo biết hút lấy chất mật thực tại để nâng cánh tâm hồn lên cao. Đó là giáo xứ Trang Cảnh xưa và nay.... PV GiaophanVinh.net

Hình ảnh nhà thờ Giáo xứ Trang Cảnh

Hình ảnh Cao điểm Tuần chầu giáo xứ Trang Cảnh (26/3/2017)

Nguồn : Website GP Vinh

[Trở về đầu trang ]