Cái danh cho thấy cái tính. Thế nhưng giáo họ Vĩnh Yên thì không nói lên bản chất hiện tại mà đang hướng đến tương lai. Họ đang thay đổi để hướng đến một sự ổn định, kiên vững lâu dài trong tương lai.

Năm 1910, vùng đất họ đạo ở bên phía tay trái thị xã Thái Hòa nay chỉ có 3 gia đình Công giáo từ giáo xứ Thuận Nghĩa lên khai hoang sinh sống. Sau đó, các cố Tây thấy vùng đất này phì nhiêu màu mỡ nên cũng đã lên lập trang trại cho Nhà Chung giáo phận Vinh. Để có người lo việc trang trại và cũng là để giúp đỡ cho những gia đình khó khăn, các cố đã đưa thêm những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt ở các vùng đồng bằng lên đây làm ăn.

Năm 1924, đáp ứng nhu cầu tâm linh cho đến 9 hộ gia đình nơi đây, cha quản xứ Giuse Chất đã nhận sự dâng cúng ngôi nhà gỗ của gia đình ông Nguyễn Văn Nhân và dựng lên ngôi nhà nguyện. Họ đạo nên nơi đây chính thức hình thành, và lúc đầu có tên gọi là họ Trại hay Trại Tây.

Có được nơi sinh hoạt tôn giáo, kèm theo đời sống kinh tế ổn định, nhóm tín hữu này ngày càng phát triển. Thấy thế, một số giáo dân từ Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Hà Tĩnh và cả Thanh Hóa cũng tìm đến đây để định cư.

Số tín hữu đông lên, ngôi nhà nguyện nhỏ vừa không đáp ứng về mặt không gian lại cũng đã đến lúc xuống cấp, nên năm 1962 Nhà Chung đã chuyển ngôi nhà sàn từ trang trại ở xã Nghĩa Hội cùng trong huyện Nghĩa Đàn về làm nhà nguyện cho các tín hữu họ Trại. Vừa vui mừng vì có ngôi nhà nguyện vững chắc hơn, vừa như ước nguyện một tương lai bền vững, họ Trại được đổi tên là họ Vĩnh Yên.

Năm 1978, giáo họ Vĩnh Yên lại nhận Đức Mẹ Mân Côi làm Quan Thầy như ước nguyện là để làm theo lời Mẹ mân Côi dạy bảo ngõ hầu mình được kiên định luôn mãi. Tuy nhiên, sự kiên định lâu dài mà các tín hữu Vĩnh Yên mong muốn ở đây trước hết phải hiểu về mặt tinh thần, và do đó cái gì là vật chất nó sẽ tuân theo những quy luật của nó. Ngôi nhà nguyện mà họ mới xây dựng cách đó gần 20 năm không còn đứng vững trước cơn bão số 6 vào năm 1982 nên đã bị sụp đổ.

Nhu cầu tâm linh là một cái gì không thể thiếu, nên năm 1982 với những vật liệu tạm thời các tín hữu nơi đây đã xây dựng một ngôi nhà nguyện khác.

Với dân số hiện nay gần 800 nhân khẩu, nhà thờ vừa xuống cấp vừa chật hẹp, và trong tương lai gần có thể được nâng lên hàng giáo xứ; thêm vào đó lại thuộc về khu vực vừa được nâng lên cấp thị xã, nên giáo họ Vĩnh Yên muốn có ngôi nhà thờ mới không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn nhắm đến tương lai, không chỉ đáp ứng nhu cầu tôn giáo mà còn là để phù hợp với sự thay đổi của xã hội. Ước nguyện này đã được giáo quyền và chính quyền chấp thuận, và đặc biệt được sự giúp đỡ tinh thần cũng như vật chất từ linh mục quản xứ Antôn Nguyễn Văn Đính và một số ân nhân, vào lúc 7h30’ ngày 07/07/2008, giáo họ Vĩnh yên đã long trọng tổ chức lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng ngôi nhà nguyện mới.

Nghi thức đặt viên đá và dâng Thánh lễ tạ ơn kính Đức Mẹ Mân Côi do Đức giám mục Phaolô Maria Cao Đình Thuyên chủ sự. Có 7 linh mục trong và ngoài giáo hạt Thuận Nghĩa, đại diện chính quyền thị xã Thái Hóa, huyện Nghĩa Đàn, đông đảo khách mời và tín hữu xứ Cồn Cả tham dự.

Cầu chúc cho giáo họ Vĩnh Yên sớm có được ngôi nhà thờ kiên vững lâu dài hơn, và nhất là để qua ngôi nhà thờ xây dựng được những đền thánh tâm thực sự là nơi Thiên Chúa hiển ngự, như Đức cha Phaolô nói trong bài giảng lễ, có như thế thì cái danh Vĩnh Yên của họ mới trở thành thực chất.