|
Lược
sử Gio xứ Xun Mỹ
C lẽ chưa lc no hai tiếng Xun Mỹ lại được thốt ra với tất cả
niềm thn thương v sung mn như những ngy ny, nhất l với những
ai đang mang trong mnh dưỡng chất của hồn thing đất mẹ thn yu.
Trong khng kh trn ngập niềm hn hoan đn chờ ngy ngy đại lễ,
ngy khnh thnh v cung hiến thnh đường gio xứ, xin một lần được
mời qu b con Xun Mỹ xa gần cng sống lại một vi khoảnh khắc quan
trọng trn hnh trnh lịch sử v cũng l hnh trnh đức tin của xứ
đạo nhỏ b ny.
Hẳn l nhiều người trong chng ta t nhiều c biết đến chiếu chỉ
Phn Thp, được vua Tự Đức ban hnh năm 1861. Theo đ tất cả tất cả
cc lng cng gio sẽ buộc phải phn tn vo cc lng lương dn,
thậm ch từng gia đnh, cha, mẹ, con ci, mỗi người bị đem đến một
lng khc nhau. Để dễ nhận diện, vua cn cho thch vo mặt họ hai
chữ Gia-t Tả đạo. Chnh sch bch hại triệt để ny của Tự Đức đ
khiến cho sự đạo nước ta lc bấy giờ phải một cơn ly loạn chưa từng
thấy.
Những tưởng trong tnh cảnh phải ly biệt v cấm cch mọi bề, niềm
tin vo Thin Cha cũng theo đ m bị cầm t cho đến ngy mất hẳn.
Nhưng Thin Cha, Đấng c thể biến sự dữ thnh sự lnh đ hnh động
thật khn ngoan. Từ chỗ l những cộng đon co cụm, cơn ly loạn lại
trở thnh ma gieo giống đức tin đến mọi ng ngch. Chẳng những
khng mất đức tin m tri lại, tại những nơi bị pht lưu, chnh
những người tn hữu ấy đ xy nn v số cộng đon mới. Tổ tin lng
Xun Mỹ ngy ấy nằm trong số ny, họ bị đưa đến lng Nhất tộc, nhưng
với tnh tnh đn hậu, hiền lnh, lại l những người c học, họ đ
được cc chức sắc của lng nể trọng. Chnh v vậy m ngay sau khi
chiếu chỉ Phn thp được bi bỏ, họ đ được lng Nhất tộc cho ở lại,
sinh cơ lập nghiệp. Thế l gia đnh, vợ con dần được đưa đến, v
cch lng Nhất tộc chưa đầy 1km về hướng Ty Bắc, một lng mới được
thnh hnh.
Thế nhưng địa thế lng mới khng lnh, dịch bệnh lun, nn mới c
cu: Thng chn th qut đỏ trn. Kẻ Tru kẻ Trĩnh bỏ con khng
bồng, ngụ rằng dịch bệnh thường cướp đi sinh mạng của nhiều người.
Khoảng năm 1870, cụ Phr Nguyễn Trường Tộ sau những ngy đi sứ bn
Php quốc đ trở về. Cụ sang thăm qu ngoại v đ bn với cc bậc
cao nin dời lng. Địa thế hiện tại của lng Xun Mỹ cũng như cch
bố tr đường đi lối lại l nhờ cng cụ Nguyễn. Cụ quyết định đặt tn
cho lng l Xun Mỹ. Xun Mỹ được khai sinh từ đ. An cư lạc nghiệp,
đời sống đạo nhờ đ cũng dần được chấn chỉnh v Xun Mỹ trở thnh
một gio họ của Mỹ Yn.
Khi những cnh đồng hoang đ quen hơi người, những đầm lầy đ
thnh ruộng tốt, th dn số cũng ngy một tăng. Xun Mỹ khng cn l
một xm mới nữa, m đ trở thnh một lng qu kh đng đc, c đời
sống cũng kể l kh đạo đức. Lc ny Xun Mỹ đ c vị tn chức đầu
tin l cha Phr Nguyễn Duy Loan (thụ phong năm 1924). Ngoi ra cn
c thầy gi Giuse Nguyễn Đnh Lm, đang học Đại chủng viện v thầy
Phr Nguyễn Duy Lịch, đang học tại Tiểu chủng viện. 1925, sau hai
năm xem xt, Đức cha Eloy Bắc đ ph chuẩn đơn xin thnh lập xứ của
gio họ. Cha Giuse Chu Đnh Đnh được cử lm linh mục quản xứ đầu
tin của Xun Mỹ. L một linh mục đạo đức, lại giỏi về trồng trọt v
chăn nui, nn đời sống gio xứ cả bề trong lẫn bề ngoi nhờ đ đ
được chăm lo rất chu đo.
Đng như tn gọi của mnh, trong mấy chục năm liền, Xun Mỹ nổi
ln như một ốc đảo tr ph. Thậm ch ngay giữa lc tnh hnh đất
nước c nhiều biến động, Xun Mỹ vẫn khng hề bị phương hại. Năm
1946, dưới thời cha Luca Đậu Phương Đnh coi sc, Xun Mỹ cn tổ
chức một trường tiểu học cho con em trong xứ trau dồi kiến thức văn
ha. Trường ny duy tr mi đến năm 1953 mới bị giải thể. Trong thời
gian ny, c thm gio họ Xun Ha được thnh lập. Gio họ ny nằm
về hướng Ty Nam gio xứ, trước kia l những gio dn Nhn ha đến
Bu Nại canh tc ruộng nh chung.
Năm 1955, Sau chiến cuộc Điện Bin Phủ (thng 7 năm 1954) v hiệp
định Giơnevơ, tnh hnh đất nước c nhiều rối ren, 70 gia đnh với
280 nhn danh l con ci Xun Mỹ đ cng đon di cư vo miền Nam.
Chưa hết, những người ở lại sau đ cn phải trải qua một cơn địa
chấn kinh hong bởi đợt cải cch ruộng đất 1956 -1957, kẻ bị bắt,
người bị bắn, ti sản bị trưng dụng gần như tất cả. Số người t ỏi
đ cn bị bom Mỹ giết hại v lm bị thương rất nhiều trong đợt khng
kch ngy mồng 3 thng 12 năm 1972.
Đứng trước sự tn ph của nhn tai, đời sống gio xứ mặc d c
rất nhiều xo trộn v tổn hại cả về vật chất lẫn tinh thần nhưng sức
sống của ma xun th vẫn cn, bằng chứng l năm 1960, Xun Mỹ c
thm gio họ Xun La, c nguồn gốc từ mấy gia đnh Xun Mỹ ln R
Nm, L Ngọn, trại Cố Hương khai hoang, lập trại trồng tỉa. Cũng
trong khoảng thời gian ny, Xun Mỹ cn c thm gio họ Xun Sơn,
nằm về pha Bắc, cch nh thờ xứ chừng 3km (được st nhập từ một số
gia đnh lĩnh canh ruộng nh thờ Xun Mỹ v gio họ Tam Đa, gio xứ
Nhn ha). Đng kể hơn, giữa lc đời sống kinh tế cn trăm bề chật
vật, nhưng việc xy dựng Nh Cha vẫn khng v thế m bị b con gio
dn lơ l. Năm 1961, sau khi được bề trn cử về coi sc gio xứ, cha
Giuse Nguyễn Trng đ cng b con gio xứ Xun Mỹ hon thnh ngi
thnh đường được khởi cng từ năm 1950. Chnh ngi thnh đường ny
đ bị cơn bo số lịch sử cơn bo số 7 lm cho đổ sập vo hồi 9 giờ
sng ngy 18 thng 10 năm 1982. Một lần nữa, ch kin cường v
lng trung tn của người dn Xun Mỹ lại được ku gọi. Trong vng
100 ngy (từ cuối năm 1985 đến đầu năm 1986), cng với cha Phr
Trần Đnh Lợi, Xun Mỹ lại c ngi thnh đường mới, ngi thnh đường
m cch đy 3 năm 3 thng 10 ngy (tnh đến ngy 12/5/2011), tức l
sau 13 năm hin ngang cng tuế nguyệt, để quy tụ, che chở cho con
ci Xun Mỹ ngy ngy đến gặp gỡ Thin Cha, n đ chật chội v
xuống cấp nhiều, cần phải được dỡ ra, nhường chỗ cho thnh đường
nguy nga, đẹp đẽ ny.
Như vậy l sau hơn nửa thế kỷ, tnh từ ngy b con Xun Mỹ sụt
si trong cảnh kẻ ở người đi, cũng l sau hơn nửa thế kỷ, ma xun
trn mảnh đất ny phải gồng mnh chờ đợi trong ngặt ngo gi rt bởi
bao thế sự đổi thay, ngy hm nay, nụ ma xun đ bung ra thnh đa
hoa mun sắc. Khi ngắm nhn ngi thnh đường sừng sững, nguy nga ny,
đ khng t kẻ qua người lại phải trầm trồ, kinh ngạc m thốt ln
Việc Cha lm cho người Xun Mỹ vĩ đại thay. Quả thực, ngi thnh
đường ny l dấu chứng của một bn tay thiết kế vĩ đại, bn tay đ
đồng hnh, gn giữ biết bao thế hệ con ci Xun Mỹ thực hiện hết
cuộc vượt qua ny đến cuộc vượt qua khc. Đồng thời cũng ghi dấu một
bn tay, khối c ti tnh của vị chủ chăn đương nhiệm, người đ c
cng rất lớn để lm cho sự tn nghim v trng lệ ny được thnh
hnh như ngy hm nay.
Như xưa dn Israel, đ cất cao lời ca khải hon tạ ơn Thin Cha
v kỳ cng giải thot vĩ đại, hai tiếng Xun Mỹ cũng đang ku mời
tất cả chng ta, những người con của đất mẹ Xun Mỹ, cng dốc hết
niềm tri n cảm mến m dng ln Thin Cha quan phng những lời tn
tụng chn thnh, đầy trn cảm xc.
Antn Vũ Đnh Minh
Nguồn :
http://quehuongxuanmy.wordpress.com/
Chi tiết bổ sung xin gởi về
giaoxugiaohovietnam@Yahoo.com
|
|
.jpg)
.jpg)
